Serdecznik pospolity – właściwości i zastosowanie ziela

Jak wygląda serdecznik pospolity?

Serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca) to inaczej gęsia stopa, lisi ogon, lwi ogon czy też lwie serce. Zioło to pochodzi z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), pokryte jest włoskami, które nadają mu srebrzystoszarą barwę. Serdecznik to wieloletnia roślina o rozgałęzionych, pustych w środku łodygach dorastających do około 1,5 m wysokości.

Serdecznik ma dość duże, ogonkowe liście, które są ciemnozielone, od spodu jaśniejsze. Dolne listki są dłoniastosieczne, zaś górne – lancentowate, zazwyczaj trójsieczne. Roślina zakwita różowo-fioletowymi kwiatami, które wyrastają z kątów górnych liści. Kwitnienie zioła przypada na okres letni – od czerwca do sierpnia. Zapach serdecznika pospolitego można określić jako nieprzyjemny.

Serdecznik pospolity naturalnie występuje w strefie klimatu umiarkowanego, w Azji i w prawie całej Europie. W Polsce pospolicie porasta tereny niżowe oraz pogórza. Zioło można znaleźć przy wiejskich drogach i domostwach oraz w parkach.

Dowiedz się, jakie właściwości ma złocień maruna.

Ziele serdecznika – gdzie kupić i jak uprawiać?

Surowcem zielarskim jest ziele serdecznika (Leonuri cardiacae herba), które można kupić w sklepie zielarskim lub aptece. Cena serdecznika pospolitego nie jest wysoka – ziele kosztuje około 3 zł za opakowanie. Dostępny jest również serdecznik pospolity w tabletkach – dawkowanie należy ustalić z lekarzem.

Surowiec można także pozyskiwać ze stanowisk naturalnych. Ulistnione pędy z kwiatami należy ściąć pod koniec kwitnienia i wysuszyć. Należy pamiętać, iż ziele suszymy w zacienionym, przewiewnym miejscu o temperaturze do 35°C. Uprawa serdecznika pospolitego jest możliwa również w przydomowym ogródku. Należy wczesną wiosną wysiać nasiona i poczekać, aż roślina urośnie. W razie potrzeby zioło trzeba nawadniać.

Z suszu serdecznika lekarskiego przygotowuje się napar, odwar, nalewkę. Herbata z ziela to doskonały środek na uspokojenie, ale też problemy z trawieniem.

Sprawdź, jak działa rutwica lekarska.

Co zawiera ziele serdecznika?

Serdecznik pospolity zawiera alkaloidy (m.in. leonuryna, cholina), terpeny (leonuryd, ajugozyd, galidrozyd, reptozyd), diterpeny i triterpeny (kwas ursolowy, oleanolowy).

W zielu obecne są też:

• flawonoidy (m.in. rutozyd, kwercytyna, hiperozyd, astragalina),
• glikozyd fenylopropanoidowy,
• lawandulifoliozyd,
• garbniki,
• kwasy fenolowe (chlorogenowy, rozmarynowy),
• kwas kawowy,
• kwas p-kumarowy,
• kwas 4-hydroksybenzoesowy,
• kwas wanilinowy,
• kwas ferulowy.

W śladowych ilościach występuje również olejek eteryczny i fitosterole. Serdecznik zawiera także sole mineralne: wapń, potas i krzem.

Serdecznik – właściwości ziela

Serdecznik to cenna roślina lecznicza o prozdrowotnych właściwościach, która stosowana była już w starożytnej medycynie chińskiej. Ten surowiec roślinny wykorzystywany jest w leczeniu zaburzeń układu sercowo-naczyniowego, głównie na tle nerwowym. Serdecznik pospolity zaleca się na obniżenie ciśnienia tętniczego. Wyniki badań farmakologicznych potwierdzają korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy oraz nerwowy. Serdecznik działa uspokajająco, zalecany jest więc w stanach napięcia nerwowego, lęku, niepokoju, w zaburzeniach snu. Wpływa rozkurczowo także na jelita, dzięki czemu usprawnia trawienie i reguluje ich pracę.

Wyciągi z serdecznika działają przeciwbakteryjnie w stosunku do gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus). Umiarkowane działanie wykazują przeciwko zarodźcowi malarii (Plasmodium falciparum) oraz hamują rozwój wirusa kleszczowego zapalenia mózgu. Ziele jest również zalecane przy podwyższonym poziomie glukozy we krwi.

Dowiedz się, na co pomaga jeżówka purpurowa.

Serdecznik – zastosowanie – na co pomaga zioło?

Korzystne działanie serdecznika na organizm znano już od dawna. To cenne ziele rozrzedzające krew jest także zalecane przy:

• chorobach serca (także o podłożu nerwowym),
• nadciśnieniu,
• nadczynności tarczycy,
• zaburzeniach trawienia (bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia nawykowe),
• klimakterium,
• zaburzeniach miesiączkowania.

Serdecznik stosuje się również zewnętrznie. Napar z ziela serdecznika oraz świeży sok z młodych kwitnących wierzchołków pędowych działają przeciwbakteryjnie, dlatego przemywa się nimi zranienia, otarcia czy oparzenia. Napar to jednocześnie doskonały kosmetyk, zwłaszcza dla cery trądzikowej. Kąpiele z dodatkiem serdecznika działają odprężająco i uspokajająco, zalecane są przed wieczornym snem.

Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka

Serdecznik pospolity – przeciwwskazania

Skutki uboczne stosowania ziela serdecznika nie są znane. W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych należy skorzystać z porady lekarza.

Serdecznik pospolity u kobiet w ciąży i matek karmiących nie powinien być stosowany bez konsultacji medycznej. Z pewnością nie powinny sięgać po niego osoby stosujące leki na rozrzedzenie krwi.