Lukrecja – właściwości, działanie i przeciwwskazania

Lukrecja – właściwości i działanie

Co to jest lukrecja? Jest to roślina z rodziny bobowatych, rodzaj byliny występujący głównie w Azji i Europie Południowej. Może osiągać wysokość nawet do 1,5 m. Posiada owalne liście o długości od 2 do 5 cm, których dolna powierzchnia jest lepka w dotyku. W ziołolecznictwie wykorzystywany jest korzeń lukrecji oraz wyciąg wodny zwany sokiem lukrecjowym. Wyróżniono około 30 gatunków tej rośliny, przy czym najbardziej popularne to lukrecja gładka oraz lukrecja uralska.

Lukrecja zawiera:

• glicyryzynę w postaci soli potasowej lub wapniowej,
• flawonoidy,
• hydroksykumaryny,
• fitoestrogeny,
• betainę,
• cholinę,
• olejki eteryczne,
• żywice,
• sole mineralne.

Wykazano korzystne działanie fitoestrogenów w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Mają one zdolność do obniżania poziomu cholesterolu całkowitego, triglicerydów oraz cholesterolu frakcji LDL, tzw. „złego” cholesterolu. Wykazują również działanie przeciwnowotworowe. Mogą też działać przeciwzapalnie, przeciwzakrzepowo, moczopędnie oraz przeciwbakteryjnie.

Lukrecja – zastosowanie, na co pomaga?

W medycynie ludowej lukrecję stosowano w leczeniu owrzodzeń, wysokiego poziomu cholesterolu i zgagi. Inne zastosowania, które nie zostały potwierdzone badaniami, to leczenie zespołu jelita drażliwego oraz łuszczycy. Ekstrakty z korzenia lukrecji mogą wykazywać działanie wykrztuśne i rozkurczające na mięśnie gładkie oskrzeli oraz przewodu pokarmowego.

Istnieją pewne przesłanki naukowe sugerujące, że lukrecja może być skuteczna w leczeniu stanów zapalnych skóry i łagodzeniu dolegliwości z nimi związanych, między innymi swędzenia. Dlatego też stosowanie żelu zawierającego ekstrakt z lukrecji trzy razy dziennie przez 2 tygodnie, może zmniejszać zaczerwienienie, obrzęk i świąd skóry. Badania sugerują również, że przyjmowanie preparatów zawierających korzeń lukrecji może łagodzić objawy niestrawności.

Niestety na chwilę obecną nie ma wystarczających dowodów, które potwierdzałyby skuteczność lukrecji w leczeniu:

• wrzodów żołądka,
• zapalenia wątroby,
• wysokiego poziomu cholesterolu,
• hiperprolaktynemii,
• zespołu jelita drażliwego (IBS),
• łuszczycy,
• otyłości,
• kaszlu.

Lukrecja – przeciwwskazania i skutki uboczne

Nie należy stosować lukrecji, jeśli zdiagnozowano alergię na ten produkt oraz w przypadku:

• hipokaliemii (niski poziom potasu we krwi),
• nowotworu piersi, jajników lub macicy,
• endometriozy.

Dodatkowo przed zażyciem wyciągu z lukrecji należy skonsultować się z lekarzem, jeśli chorujemy na:

• choroby nerek,
• choroby serca,
• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia mięśniowo-sercowe.

Lukrecja w ciąży w nadmiernych ilościach nie jest wskazana, ponieważ może zwiększać ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu. Nie ma również danych, czy roślina ta przenika do mleka matki, dlatego nie należy spożywać wyciągów z lukrecji w czasie karmienia piersią.

Warto również pamiętać o tym, że lukrecja może wchodzić w interakcję z grejpfrutem i sokiem grejpfrutowym, co prowadzi do wystąpienia niepożądanych efektów ubocznych. Trzeba unikać też jednoczesnego przyjmowania lukrecji z ziołami/suplementami ziołowymi o działaniu przeczyszczającym, np. aloesu czy oleju rycynowego.

Na chwilę obecną nie poznano wszystkich działań niepożądanych lukrecji. Prawdopodobnie jest ona bezpieczna, jeśli przyjmowana jest przez krótki okres (nie dłużej niż 4 tygodnie). Długotrwałe stosowanie lukrecji może spowodować poważne skutki uboczne. Należy natychmiast przerwać stosowanie preparatu i udać się do lekarza, jeśli wystąpi:

• utrata czucia w dolnej części ciała,
• niewyraźne widzenie,
• zwiększone oddawanie moczu,
• osłabienie mięśni,
• problemy z pamięcią,
• omamy,
• utrata przytomności.

Do najczęstszych działań niepożądanych zalicza się:

• ból głowy,
• uczucie zmęczenia,
• zatrzymanie płynów w organizmie,
• impotencję.

Zastosowanie medyczne ekstraktów z lukrecji i suplementów z jej dodatkiem nie zostało zatwierdzone przez Amerykańską Agencją do Spraw Bezpieczeństwa i Żywności. Nie należy preparatów tych stosować zamiast leków przepisanych przez lekarza.

Dodatkowo preparaty z lukrecji mogą wchodzić w interakcję z:

• aspiryną,
• koenzymem Q10,
• preparatami zawierającymi kwasy omega-3,
• l-karnityną,
• lewotyroksyną,
• ginkgo biloba.

Lukrecja – preparaty

Lukrecja tabletki, herbata z lukrecji w postaci sproszkowanego korzenia, suplementy diety z dodatkiem lukrecji w postaci płynów są najczęściej spotykanymi preparatami na rynku. Roślina ta jest również stosowana w przemyśle cukierniczym. Cukierki, landrynki i żelki z jej dodatkiem charakteryzują się ciemną, wręcz czarną barwą. W smaku lukrecja przypomina anyż.

Lukrecja w kosmetyce również znalazła zastosowanie jako jeden ze składników toników, żeli, kremów oraz szamponów.

Dawkowanie korzenia lukrecji nie powinno przekraczać 5–15 g na dobę, co odpowiada 200–600 mg glicyryzyny. Przed zażyciem preparatów z lukrecji warto skonsultować się z lekarzem lub innym pracownikiem służby zdrowia i postępować zgodnie ze wskazówkami umieszczonymi na etykiecie produktu. Nie należy również używać różnych form lukrecji (np. w postaci proszku, ekstraktów, płynów, herbaty) w tym samym czasie, ponieważ zwiększa to ryzyko przedawkowania.