loader loader

Kruszyna pospolita – właściwości i przeciwwskazania do stosowania kory kruszyny

Kruszyna pospolita (Frangula alnus) to krzew obecny na terenie całej Polski. Występuje też w innych krajach Europy, w Azji, Afryce i Ameryce. Znana jest również pod nazwą: szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna. Korę kruszyny wykorzystuje się jako surowiec leczniczy pobudzający pracę przewodu pokarmowego. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować jej zbyt długo, gdyż może powodować skutki uboczne.

Właściwości kruszyny pospolitej

Kruszyna pospolita ma w Polsce status gatunku rodzimego. Powszechnie znana jest jako roślina leśna. Krzew dorasta do około 5 m wysokości, ma cienkie gałązki, drobne kwiatki i owoce wielkości ziarnka grochu. Wyróżnia się dwie odmiany kruszyny: Columnaris i Asplenifolia.

Druga z nich jest najpopularniejszą odmianą tej rośliny. W sprzedaży jako roślina ozdobna dostępna jest odmiana Fine Line, która jest wynikiem skrzyżowania obu odmian. Surowcem leczniczym jest kora, która po zbiorze powinna być suszona w temperaturze 100oC przez około 2 godziny. Bez uprzedniej obróbki cieplnej kruszyna nie nadaje się do spożycia i powoduje zatrucia.

Kruszyna pospolita zawiera glikozydy antranoidowe, które znane są z właściwości pobudzających pracę jelita grubego. Po zastosowaniu kruszyny dochodzi do przyspieszenia pasażu jelitowego, przez co roślina pomocna jest przy zaparciach. Wykazuje również właściwości żółciopędne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze.

Poznaj pozostałe zioła poprawiające pracę jelit i żołądka.

Jak działa kora kruszyny pospolitej?

Kruszyna pospolita to ważna roślina o działaniu leczniczym. Jest powszechnie znana z działania przeczyszczającego. Obecność glikozydów antranoidowych sprawia, że kruszyna wykorzystywana jest jako surowiec pobudzający pracę jelita grubego. Mechanizm działania polega na zwiększaniu wydzielania wody i elektrolitów do światła jelita grubego i hamowaniu wchłaniania zwrotnego wody. W efekcie zwiększonej objętości płynów w jelicie wzrasta panujące tam ciśnienie i pobudzona zostaje perystaltyka i ruch treści pokarmowej. Efekt przeczyszczający obserwuje się po około 8–12 godzin od podania kory kruszyny.

Kora kruszyny ma działanie żółciopędne, pobudza wydzielanie żółci poprzez drażniące oddziaływanie antrazwiązków na wątrobę. Natomiast wyciąg z kory działa przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo, hamując ich rozwój.

Jakie domowe sposoby na zaparcia są skuteczne?

Kruszyna pospolita – zastosowanie

Kora kruszyny wykorzystywana jest jako surowiec zielarski o właściwościach leczniczych. Sprawdza się w schorzeniach dróg żółciowych związanych z nieprawidłową produkcją żółci.

Kora stosowana jest jako środek przeczyszczający przy zaparciach. Po kilku godzinach od zastosowania surowca następuje wypróżnienie. Jest skuteczna w zaburzeniach trawienia, spowolnionej motoryce jelit, przy niestrawnościach, a także przy niedostatecznej produkcji soków trawiennych. Czasami stosowana jest wspomagająco na odchudzanie przez osoby mające problemy z wypróżnianiem i toksynami. Należy jednak pamiętać, że nie jest to odpowiedni sposób na pozbycie się zbędnych kilogramów.

Ponadto kruszyna pospolita jest rośliną miododajną. Miód kruszynowy pochodzi głównie z lasów – iglastych, liściastych i mieszanych. Ma bursztynowy kolor i bardzo delikatny smak. Kruszyna znajduje również zastosowanie jako roślina ozdobna, a w niektórych Stanach Ameryki uznawana jest za chwast.

Skutecznym sposobem na problemy z trawieniem jest Travisto – tabletki na trawienie bez recepty.

Kruszyna pospolita – przeciwwskazania i skutki uboczne

Nie zaleca się długotrwałego stosowania kory kruszyny – z uwagi na jej działania niepożądane. Jej przewlekłe przyjmowanie wchodzi w interakcję z lekami nasercowymi, potęgując ich działanie. Jednocześnie połączenie sterydów lub leków o działaniu diuretycznym z korą kruszyny prowadzi do zwiększonego wydalania potasu z organizmu. Nie zaleca się przyjmowania tego surowca w chorobach nerek. Kruszyna pospolita prowadzi do nadmiernego ukrwienia jelita grubego (w tym okrężnicy), dlatego przeciwwskazane jest stosowanie jej przy hemoroidach. Kruszyna pospolita przeciwwskazana jest także przy:

  • niedrożności przewodu pokarmowego,
  • zwężeniu lub atonii jelit,
  • bólach brzucha,
  • zapaleniu wyrostka robaczkowego,
  • wrzodziejącym zapaleniu jelit,
  • wymiotach, wzdęciach,
  • ostrym zapaleniu wątroby.

Kruszyna pospolita powoduje przekrwienie miednicy mniejszej, przez co nie należy podawać jej kobietom w ciąży. Przeciwwskazana jest również dla kobiet karmiących piersią oraz dla dzieci poniżej 12. roku życia.

Jakie są sposoby na kałowe złogi w jelitach?

Kruszyna pospolita – cena i gdzie kupić?

Kruszyna jest popularna i dostępna w aptekach stacjonarnych, sklepach zielarskich, a także przez Internet. Cena kory kruszyny za 50 g to około 4 zł. Miód z kruszyny można kupić w niektórych sklepach ze zdrową żywnością, na targowiskach oraz przez Internet. Słoik takiego miodu o pojemności 700 ml kosztuje około 27 zł.

Kruszynę pospolitą można uprawiać w ogródku. W sklepach ogrodniczych sprzedawana jest jako roślina ozdobna, a jej cena to około 20 zł. Dostępne są również krzewy w formie miniaturowego drzewka, dorastające jedynie do 150 cm. Cena takiej kruszyny szczepionej na pniu wynosi około 40 zł.

Bibliografia

 
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.


  • Nartowska J., Kruszyna pospolita – surowiec leczniczy. Wydawnictwo Panacea, 2009, 29, 4: 6–7.
  • https://atlas.roslin.pl/plant/7007.
Opublikowano: 13.06.2019; aktualizacja:

Oceń:
4.3

Katarzyna Różycka

Katarzyna Różycka

Dietetyczka

Absolwentka Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, aktualnie w trakcie studiów doktoranckich. Prowadzi badania na podstawie analizy składu ciała. Doświadczenie zdobyła dzięki kilkuletniej pracy w szpitalnym zespole żywieniowym oraz licznym kursom leczenia żywieniowego o zasięgu krajowym oraz międzynarodowym. W praktyce zawodowej zajmuje się kształtowaniem prawidłowych nawyków żywieniowych u dzieci i osób dorosłych, poprzez prowadzenie indywidualnych planów żywieniowych.

Komentarze i opinie (0)

Może zainteresuje cię

Kalina koralowa – właściwości, zastosowanie, przetwory i cena

 

Ruta zwyczajna – właściwości, zastosowanie i działanie ziela ruty

 

Jeżówka purpurowa – właściwości, działanie, zastosowanie i preparaty

 

Cytryniec chiński – właściwości, działanie, opinie i przeciwwskazania

 

Dieta przy chorym woreczku

 

Rutwica lekarska – właściwości, zastosowanie, preparaty

 

Trędownik bulwiasty – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

 

Zioła na apetyt