Hyzop lekarski – zastosowanie, właściwości, działanie

Co to jest hyzop – właściwości ziela

Hyzop (Hyssopus L.)to wieloletnia roślina o kanciastej łodydze dorastająca nawet do 60 cm wysokości. Jest półkrzewem, którego okres kwitnienia przypada na miesiące od czerwca do października. Ojczyzną hyzopu lekarskiego jest południowa Europa i południowo-zachodnia Azja. Zioło to było cenioną roślina przyprawową już w starożytnej Grecji. Medycyna ludowa wykorzystywała również jego właściwości terapeutyczne.

Nie bez znaczenia pozostawał także fakt, że hyzop stanowi roślinę miododajną. Należy wiedzieć, że jest on bogatym źródłem wielu bioaktywnych substancji. Podstawowy surowiec farmakologiczny stanowi ziele hyzopu. Jego głównym składnikiem jest cenny olejek hyzopowy eteryczny zawierający min. beta-pinen, pinokamfon i izopinokamfon. Ma on właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne oraz insektobójcze. Fioletowe ziele, bo pod taką potoczną nazwą także funkcjonuje hyzop zawiera również: garbniki, flawonoidy ( w tym diosminę i hyzopinę), kwasy fenolowe, gorycze, fitosterole, triterpeny.

Nie wykazuje ono wprawdzie wysokiego potencjału antyoksydacyjnego podkreśla się jednak jego wpływ na prace układu pokarmowego. Zawarte w nim garbniki hamują przenikanie wody przez błonę śluzową jelit. Hyzop wpływa również na skład mikroflory i ułatwia detoksykację. Reguluje rytm wypróżnień oddziałując na pracę mięśni gładkich jelit. Działa wiatropędnie. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego ułatwiając tym samym trawienie. Działa rozkurczowo i lekko moczopędnie.

Hyzop lekarski – zastosowanie

Hyzop lekarski zastosowanie znajduje pomocniczo w leczeniu schorzeń takich jak infekcje bakteryjne i wirusowe. Towarzyszące im stany zapalne gardła i jamy ustnej czy przewlekłe nieżyty górnych dróg oddechowych również będą wskazaniem do jego użycia.

• Poleca się też hyzop na nadpotliwość czy w przypadku zmniejszenia diurezy.
• Doskonale sprawdza się przy niestrawnościach oraz biegunkach i wzdęciach.
• Często poleca się go na uporczywy kaszel.
• Można stosować to w początkowych fazach chorób infekcyjnych przebiegających z gorączką.
• Związki w nim zawarte działają hipotensyjnie, czyli obniżają ciśnienie tętnicze krwi.
• Olejek eteryczny z hyzopa działa odprężająco i uspokajająco. W badaniach na modelu zwierzęcym wykazano, że ekstrakty z tego zioła mają zdolność do hamowania trawienia węglowodanów, co sugeruje, że można je wykorzystać pomocniczo u pacjentów chorych na cukrzycę.
• Ziele józefka można wykorzystać do przyprawiania i aromatyzowania potraw w kuchni, a także olejów i alkoholu.

Najczęściej podaje się go jednak w postaci naparu. Hyzop jest także składnikiem suplementów diety, mieszanek ziołowych, maści, kremów i żeli. W praktyce nadaje się zarówno do zastosowania wewnętrznego jak i zewnętrznego. Korzystając z jego właściwości należy zachować ostrożność w dawkowaniu. Pinokamfon i izopinokamfon zawarte w jego olejku po przekroczeniu dawek toksycznych mogą powodować występowanie drgawek. Nie zaleca się stosować hyzopu w ciąży oraz w trakcie karmienia. Warto pamiętać, że jeżeli przyjmujemy jakiekolwiek leki przez zastosowaniem zioła należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Hyzop lekarski – cena i gdzie kupić?

Wiele osób zastanawia się gdzie kupić hyzop lekarski. Aby zaopatrzyć się w dobrej jakości suszone ziele najlepiej udać się do sklepu zielarskiego. Cena tego surowca waha się w granicach 3 złotych za 50 gramów suszu. Dostępny jest hyzop mielony, także w wersji BIO. Koszt torebko o masie 100 gram wykosi około 50 złotych.

Czy można uprawiać hyzop lekarski?

Warto również rozważyć samodzielną uprawę tej rośliny. Preferuje ona ciepłe i słoneczne miejsca, osłonięte od wiatru oraz piaszczysto-gliniastą, bogata w wapń glebę. Nie nadaje się do uprawy na ziemiach kwaśnych i przy niskich temperaturach.

W trzecim roku uprawy zaleca się nawożenie hyzopu kompostem. Nasiona można kupić w sklepach ogrodniczych i przez internet. Sieje się go wczesną wiosną. W pierwszym roku uprawy hyzopu wypuszcza on tylko pędy zielne. Pierwsze kwitnienie przypada w drugim roku życia rośliny. Hyzop to gatunek stosunkowo odporny na choroby i szkodniki.

Hyzop lekarski – ciekawostki

Hyzop lekarski to roślina, której zastosowanie w kuchni i medycynie ma wieloletnią tradycję

• Jej nazwa pochodzi od hebrajskiego słowa ezob, co tłumaczy się, jako „święte ziele”.
• W zielnikach polskich Hyzop lekarski pojawił się w XVI wieku.
• Ze względu na słodkawo-kamforowy zapach oraz atrakcyjne wizualnie kwiaty jest uprawiany także, jako roślina ozdobna.
• Sfermentowane liście józefka na Bliskim Wschodzie służą do przygotowania niskoalkoholowego, orzeźwiającego napoju.

Ziele hyzopu jako przyprawa i lek

Może ona służyć, jako roślina przyprawowa. Nadaje się, jako dodatek smakowy do mdłych dań takich, jak np. zupa ziemniaczana czy fasolowa. Doskonale sprawdza się także, jako składnik pasztetów, twarogów, serów, kiełbas, pieczeni czy ziemniaków. Można nim przyprawiać ogórki i pomidory. Dodaje się go do sałatek i sosów. Hyzop można używać zarówno w postaci świeżego ziela jak i suszonej przyprawy.

Ziele hyzopu szczególnie dzięki właściwościom antybakteryjnym, przeciwwirusowym oraz grzybobójczym zasługuje na uwagę w kontekście naturalnych sposobów leczenia infekcji. Warto jednak pamiętać również o tym, że jego ciekawy korzenny i lekko cierpki smak może uatrakcyjnić wiele codziennych potraw.