Chmiel zwyczajny – właściwości, zastosowanie, przepisy, działania niepożądane

Chmiel – właściwości

Chmiel zwyczajny, czyli h umulus lupulus to wieloletnia roślina o wijących się pędach. Jest powszechnie stosowana w Europie oraz Azji – w ziołolecznictwie i przemyśle piwowarskim. Często można spotkać także dziki chmiel.

Surowcem są szyszki chmielu lub lupulina, czyli gruczoły włosków wydzielniczych z owocostanu. Za właściwości lecznicze chmielu odpowiedzialne są substancje czynne, takie jak olejek (1–3 proc – mircen, farnezen, humulen, β-kariofilen, związki siarkowe), kwasy α- lub β-goryczowe i flawonoidy (ksantohumol, pochodne kwercetyny i kemferolu).

Główne właściwości chmielu to działanie uspakajające i hipotensyjne (obniżające ciśnienie krwi), które roślina zawdzięcza olejkowi, a także kwasom goryczowym. Substancje zawarte w chmielu działają przeciwdrgawkowo oraz obniżają temperaturę ciała, poprzez wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Chmiel może także działać antyoksydacyjnie dzięki obecności ksanohumolu. Chroni organizm przed wolnymi rodnikami, które mogą mieć wpływ na powstanie atopowego zapalenia skóry i trądziku.

Substancje zawarte w szyszkach chmielu mogą okazać się pomocne także w chorobach skórnych spowodowanymi bakteriami i wirusami. Daje to możliwość wykorzystania chmielu w kosmetyce. Roślina może mieć również zastosowanie przy menopauzie, niwelując dolegliwości, takie jak uderzenie gorąca, niepokój i obniżony nastrój.

Chmiel – zastosowanie

Zastosowanie chmielu może być wewnętrzne oraz zewnętrzne. W pierwszym przypadku działanie szyszek chmielu będzie wykorzystywane w zaburzeniach snu, niepokoju oraz stanach lękowych. Wspomoże także trawienie oraz złagodzi objawy menopauzy. Właściwości lecznicze chmielu będą wykazywać zarówno napary, jak i tabletki lub kapsułki.

Jednym z najbardziej powszechnych produktów zawierających chmiel jest piwo. Czy również piwo ma właściwości zdrowotne? Tak. Należy jednak pamiętać, że zawiera ono także alkohol, który działa negatywnie na układ nerwowy i pokarmowy. Nie jest zalecane jako źródło chmielu. W przypadku zastosowania szyszek chmielu zewnętrznie można oczekiwać korzystnego działania na włosy oraz skórę – szczególnie na zmiany skórne. Związane jest to z działaniem przeciwzapalnym, antybakteryjnym i przeciwgrzybicznym. Szyszki chmielu mogą być dodawane do kąpieli, która będzie działać korzystnie na skórę, ale także odprężająco na organizm.

Jak wybrać najlepsze zioła na uspokojenie?

Szyszki chmielu – przepisy

Wyciąg z szyszek chmielu można kupić w postaci tabletek lub samemu przygotować napar. Gotowy, wysuszony surowiec należy zalać wrzącą wodą (1 łyżeczka na 150 ml), a następnie parzyć pod przykryciem przez 10–15 minut. Następnie przecedzić i wypić ciepły napar – ok. 3 filiżanki dziennie. Można także znaleźć przepisy z szyszkami chmielu, które wraz z innymi surowcami roślinnymi będą działać uspokajająco i rozluźniająco. Do jednej łyżeczki humulus lupulus należy dodać 1 łyżkę mieszanki ziołowej (25 g korzenia kozłka lekarskiego, 25 g melisy lekarskiej, 15 g liścia mięty, 10 g kwiatu lawendy).

Przepisy z szyszkami chmielu dotyczą również nalewek. Rozdrobniony surowiec należy zalać 40 proc. alkoholem (w proporcji 1:5). Pozostawić w zacienionym miejscu na ok. 1,5 tygodnia. Po tym czasie nalewkę z szyszek chmielu trzeba przefiltrować. Przy dłuższym stosowaniu jednak lepiej korzystać z naparów. Przy zastosowaniu chmielu do użytku zewnętrznego proporcje będą takie jak przy naparze. Chcąc zwiększyć jego ilość należy odpowiednio zwiększyć składniki. W ten sposób można wykorzystać chmiel na włosy, dodając go do płukania. Wpłynie to na ich połysk. W drogeriach dostępny jest także szampon chmielowy.

Chmiel w ciąży

Piwo, które jest napojem alkoholowym, jest zabronione dla kobiet ciężarnych i karmiących. A sam chmiel w ciąży? Nie ma wystarczających dowodów mówiących o bezpiecznym stosowaniu preparatów zawierających wyciąg z chmielu. Dlatego należy do kategorii B, tzn. można stosować, ale po konsultacji z lekarzem. Oczywiście szyszki chmielu mogą przynieść korzyści dzięki działaniu przeciwzapalnemu, uspakajającemu czy przeciwbakteryjnemu. Jednak posiadają one substancje fitoestrogenowe, które mogą wpłynąć na gospodarkę hormonalną kobiety, co nie jest wskazane podczas ciąży. Bez względu na to czy jest to chmiel zwyczajny czy inna roślina mająca właściwości lecznicze, zawsze należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Nie chodzi tylko o zdrowie matki, ale także dziecka.

Szyszki chmielu – działania niepożądane

Tak jak przy innych preparatach roślinnych również przy stosowaniu chmielu mogą pojawić się skutki uboczne, takie jak nadwrażliwość lub uczulenie. Może to się objawić alergią skórną lub pokarmową. Działanie uspakajające i powodujące senność nie jest działaniem niepożądanym szyszek chmielu, jednak może być przeciwwskazane u osób, które kierują pojazdami mechanicznymi lub obsługują maszyny.

Stosowanie humulus lupulus może wzmocnić działanie innych leków o działaniu nasennym i antydepresyjnym. Nie jest wskazane stosowanie go przy nowotworach wrażliwych na estrogeny.

Szyszki chmielu – cena i gdzie kupić

Gdzie kupić szyszki chmielu? Suszony surowiec można zakupić w aptekach i sklepach zielarskich – stacjonarnych i internetowych. Podobnie z preparatami na bazie chmielu – tabletki, kapsułki. Cena szyszek chmielu za 50 g to ok. 6 zł.

Herbatę z chmielu można wykorzystać do przygotowania naparu do picia, płukania włosów i przemywania skóry. Często dostępne są herbaty zawierające nie tylko chmiel zwyczajny, ale także inne zioła o podobnym działaniu, jak waleriana, melisa i lawenda, które będą wzmacniać efekt preparatu. Wygodniejszą formą jest chmiel w tabletkach. Każdy producent może mieć inną dawkę surowca. Ważne jest, żeby zawsze zapoznać się ze sposobem dawkowania. Preparaty jednoskładnikowe kosztują ok. 10 zł za 30 tabletek. Również i w tym przypadku rynek oferuje wieloskładnikowe produkty, aby wzmocnić efekt działania szyszek chmielu.