Bylica piołun – jak wygląda, właściwości, zastosowanie, dawkowanie, przeciwwskazania

Bylica piołun – co to jest, jak wygląda, gdzie rośnie?

Bylica piołun (łac. Artemisia absinthium L .), powszechnie znana jest pod nazwą piołun, psia ruta, wermut czy bielica piołun. Uprawiana w różnych strefach klimatycznych, na terenach Ameryki, Azji, Afryki, Europy, a także w Polsce. Jak wygląda? Ziele piołunu osiąga około metra wysokości, ma charakterystyczne drobne żółte kwiaty skupione w koliste koszyczki. Bylicę piołun można rozpoznać też po liściach – szaro-zielonych pokrytych drobnymi włoskami. Może stać się rośliną uprawną w przydomowych ogródkach, zapewni dużo zieleni oraz ochronę przed szkodnikami dla innych roślin.

Piołun od tysięcy lat stosowany był jako zioło o właściwościach leczniczych przy wielu schorzeniach. Wymieniany był na starożytnych papirusach medycznych jako roślina lecznicza o działaniu zwiększającym łaknienie.

Warto wspomnieć o znaczeniu piołunu w tradycji religijnej. Bylica piołun jest najczęściej święconym gatunkiem ziół leczniczych w cerkwiach prawosławnych. Nie zawsze jednak miała dobrą sławę, była postrzegana jako roślina zakazana, trująca, o właściwościach neurotoksycznych, powodujących napady drgawek i utraty przytomności. Piołun był też silnie zakorzeniony w kręgach artystycznych, absynt (nazwa pochodzi od związku czynnego absyntyty), alkohol na bazie piołunu, przedstawiali w swoich obrazach Vincent van Gogh i Edgar Degas. Francuskie grupy artystów chętnie spożywały wysokoprocentowe nalewki z piołunu o działaniu psychodelicznym. Zbyt częste i poważne zatrucia piołunem doprowadziły do czasowego zakazu jego spożycia.

Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie

Piołun – właściwości, substancje czynne, zastosowanie

Substancje czynne bylicy piołun odpowiedzialne za jej działanie na układ nerwowy to głównie tujon (składnik olejku eterycznego) i absyntyna (gorycz glikozydowa). Liście piołunu zawierają także związki kumarynowe, które wykazują właściwości przeciwnowotworowe, antyalergiczne, przeciwzapalne oraz przeciwzakrzepowe.

Bylica piołun jest bogata w garbniki, żywice i kwasy organiczne i flawonoidy o działaniu antyoksydacyjnym. Napar z bylicy piołunu wykazuje silną aktywność przeciwrodnikową, chroni komórki przed wolnymi rodnikami tlenowymi. Gorzki smak piołunu sprawia, że jest on wykorzystywany jako przyprawa, składnik win piołunowych – wermutów, likierów, nalewek i wysokoprocentowych alkoholi – absyntów. W niektórych krajach popularna jest herbata z piołunem uważana za napój rozgrzewający.

Z uwagi na wysoką zawartość olejków eterycznych, bylica ma intensywny, mocny aromat, który ma właściwości odstraszające szkodniki (np. stonkę ziemniaczaną).

Piołun – działanie – na co pomaga?

Bylica piołun należy do roślin leczniczych, wykazuje wielokierunkowe pozytywne działanie na organizm. Artemisia absinthium L . znajduje się na liście roślin, z których surowce lub ich przetwory mogą być składnikami suplementów diety.

• Dzięki olejkom eterycznym piołun działa żółciopędnie. Zalecany w chorobach dróg żółciowych takich jak: stany zapalne, zastój żółci, niedrożność przewodów żółciowych czy kamica żółciowa.
• Zastosowanie znajduje piołun na trawienie. Pobudza on wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego. Może być stosowany przy niedokwaśności żołądka.
• Wyciągi z bylicy piołun rozkurczają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, wspomagają przez to trawienie, działają korzystnie przy niestrawnościach, bólach brzucha, zaparciach.
• Obecność związków goryczkowych wzmaga apetyt, pobudza przemianę materii.
• Znane jest zastosowanie bylicy piołun na pasożyty, w zwalczaniu owsików, glist oraz wszy.
• Można stosować piołun na skórę, ponieważ działa przeciwbakteryjnie, przyspiesza leczenie ran, oparzeń, zmian trądzikowych, stanów zapalnych jamy ustnej i gardła (zalecany przy anginie).
• Piołun ma działanie rozkurczowe, zalecany przy nieregularnych lub skąpych miesiączkach.

Piołun – dawkowanie – jak stosować jako lekarstwo?

Piołun oraz jego składniki aktywne dodawane są do suplementów diety. Piołun można zażywać także w postaci nalewek, ekstraktów, mieszanek ziołowych oraz herbatek.

Należy wiedzieć, jak długo można stosować piołun. Roślina nie powinna być przyjmowana długotrwale, głównie z uwagi na możliwe wystąpienie zaburzeń ze strony układu nerwowego. Piołun zawiera związek o działaniu toksycznym (tujon), który w niewielkich ilościach nie jest szkodliwy. Kuracje nie powinny trwać dłużej niż 10–14 dni, a pomiędzy kuracjami należy zrobić kilkutygodniową przerwę. Piołun w tabletkach (w formie suplementu) powinien być przyjmowane zgodnie z informacją na ulotce. Napary należy przygotowywać z odpowiedniej ilości suszu, wskazanej na opakowaniu. W przypadku ekstraktu z piołunu w kroplach, dokładnie odmierzyć ich ilość i rozpuścić w wodzie.

Piołun na raka i pasożyty

Piołun wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, zawarte w nim flawonoidy działają ochronnie na nabłonek naczyń krwionośnych. Związki aktywne piołunu wygaszają wolne rodniki, chroniąc tym samym błony komórkowe przed uszkodzeniem i rozwojem procesu nowotworzenia. Bylica piołun zawiera związki kumarynowe: izofraksydynę, skopolinę, kalikantozyd, które wykazują m.in. działanie przeciwnowotworowe.

Przyjmowany doustnie napar czy herbata z piołunu pomaga w walce z pasożytami, takimi jak owsiki czy glisty ludzkie. Preparaty z piołunem można stosować zewnętrznie na skórę w przypadku wszawicy lub świerzbu.

Piołun – przeciwwskazania i skutki uboczne – czy jest trujący i szkodliwy?

Z uwagi na silne właściwości piołunu, nie każdy może go przyjmować, Przeciwwskazaniem do stosowania jest ciąża oraz karmienie piersią. Absyntyna (goryczkowy glikozy), związek aktywny piołunu przechodzi bezpośrednio do mleka matki. Preparaty z piołunem często są produkowane na bazie alkoholu, co jest dodatkowym przeciwwskazaniem. Bylicy nie mogą spożywać dzieci, preparaty powinny być przechowywane w miejscach dla nich niedostępnych.

Z uwagi na rozkurczające działanie piołunu, przeciwwskazaniem do jego stosowania są obfite miesiączki, krwawienia z przewodu pokarmowego, hemoroidy, wrzody oraz stany zapalne żołądka i dwunastnicy.

W przypadku bylicy piołun skutki uboczne mogą wystąpić przy nadmiernym stosowaniu. Po przedawkowaniu piołunu mogą wystąpić nudności i wymioty, biegunki, zawroty głowy czy problemy ze snem. W skrajnych przypadkach istnieje ryzyko napadów drgawkowych czy niewydolności nerek.