Arnika górska – właściwości i zastosowanie – żel, maść, czy tabletki?

Arnika górska – właściwości i działanie

Arnika górska zawiera:

• kwasy organiczne,
• flawonoidy,
• aminy,
• olejek eteryczny,
• laktony seskwiterpenowe,
• sterole,
• fenolokwasy – głównie kwas kawowy, galusowy, chlorogenowy.

W medycynie ludowej i homeopatii preparaty z arniki stosowane są zewnętrznie w łagodzeniu bóli, obrzęków i ran, a także w leczeniu trądziku, czyraków, siniaków oraz wysypek. Stosowane są również jako środki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgrzybicze.

Wczesne badania pokazują, że zastosowanie arniki w postaci preparatu żelowego dwa razy dziennie przez 3 tygodnie może zmniejszać ból i sztywność oraz poprawiać funkcjonowanie osób z chorobą zwyrodnieniową stawów.

W badaniach doszukuje się również korzystnego działania arniki we wspomaganiu leczenia:

• wylewów,
• wybroczyn,
• trądziku,
• bóli pooperacyjnych,
• podrażnień gardła,
• stanów zapalnych skóry wywołanych ukąszeniami owadów.

Niestety na chwilę obecną ilość dowodów potwierdzających skuteczność preparatów z arniki w wyżej wymienionych dolegliwościach jest niewystarczająca.

Arnika górska – zastosowanie

W badaniach naukowych istnieje wiele kontrowersji dotyczących oceny skuteczności klinicznej preparatów z arniki górskiej.

Systematyczny przegląd badań nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, że preparaty z arniki górskiej wykazują działanie przeciwzapalne. W kilku badaniach porównywano skuteczność preparatów z arniki w przypadku leczenia siniaków i wybroczyn wywołanych zabiegami chirurgicznymi. Nie stwierdzono różnic pomiędzy placebo a produktami zawierającymi ekstrakty omawianej rośliny.

Wstępne badania sugerują również, że miejscowe zastosowanie produktów z dodatkiem arniki może zmniejszać bolesność mięśni po intensywnym wysiłku. Z kolei badania na modelach zwierzęcych i liniach komórkowych wykazały, że arnika może mieć działanie przeciwutleniające.

Arnika górska w kosmetyce

W kosmetyce wyciągi z arniki stosowane są do produkcji maści, żeli, szamponów przeciwłupieżowych, a także płynów do płukania jamy ustnej. W pielęgnacji twarzy szczególne zastosowanie znalazł olejek z arniki, polecany przez producentów jako środek zmniejszający opuchnięcia oraz cienie pod oczami. Dodatkowo składniki zawarte w arnice górskiej są szybko wchłaniane przez skórę, dlatego znalazły zastosowanie w preparatach antycellulitowych.

Arnika górska – homeopatia

Homeopatia jest formą medycyny niekonwencjonalnej. Preparaty homeopatyczne przygotowywane są poprzez sukcesywne rozcieńczenia. Obecnie systematyczne badania kliniczne nie potwierdziły skuteczności preparatów homeopatycznych, ponad efekt placebo. Brakuje również dowodów klinicznych pozwalających na ustalenie dawki terapeutycznej, a zawartość danej substancji czynnej w preparatach homeopatycznych uzależniona jest od rozcieńczenia. Homeopatyczne preparaty z arniki można zakupić w postaci tabletek, żeli oraz maści.

Arnika górska – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z dodatkiem arniki górskiej jest nadwrażliwość na rośliny z rodziny Asteraceae. Dawki homeopatyczne arniki prawdopodobnie nie powodują żadnych działań niepożądanych ze względu na duże rozcieńczenia i niewielką zawartość surowca roślinnego w preparacie. Niemniej w literaturze udokumentowano jeden przypadek neuropatii toksycznej nerwu wzrokowego po zażyciu homeopatycznej arniki.

Arnika przez FDA (Amerykańska Agencja Żywności i Leków) uznana jest za roślinę toksyczną. Nie zaleca się stosowania doustnego arniki i jej nierozcieńczonych ekstraktów. Doustne zażycie arniki w postaci naparów może powodować ból brzucha, biegunkę, wymioty, wzrost ciśnienia tętniczego krwi i niewydolność wielonarządową. Dodatkowo może wykazywać działanie hepatotoksyczne (uszkadzające wątrobę). Zewnętrznie preparatów z arniki nie należy stosować na rozległe otarcia naskórka, otwarte rany oraz oparzenia III stopnia.

Doustnych preparatów nie należy również stosować u osób z:

• zespołem jelita drażliwego,
• wrzodami żołądka,
• chorobą Leśniowskiego-Crohna,
• innymi chorobami przewodu pokarmowego,
• nadciśnieniem tętniczym.

Dodatkowo produktów z arniki nie zaleca się kobietom w ciąży oraz karmiącym - zarówno do stosowania wewnętrznego, jak i zewnętrznego, a także dzieciom. Warto również pamiętać, że suplementy zawierające omawianą roślinę mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwbólowymi, obniżającymi ciśnienie tętnicze krwi oraz przeciwzakrzepowymi. W związku z powyższym przed zastosowaniem preparatu zawierającego arnikę należy skonsultować się z lekarzem.