Uzależnienie od marihuany

Czy można się uzależnić od marihuany?

Odpowiedź na pytanie: „Czy można uzależnić się od marihuany?” nie jest prosta. Marihuana, w odróżnieniu od niektórych innych substancji zmieniających świadomość, między innymi takich jak legalny alkohol, czy nikotyna, nie uzależnia fizycznie. Może jednak uzależnić psychicznie.

Marihuana wpływa na działanie pewnych struktur biologicznych mózgu – na tak zwany układ kannabinoidowy, jednak z jej używaniem nie są związane objawy abstynencyjne – wynikające z odstawienia niektórych uzależniających substancji (na przykład wspomnianych alkoholu i nikotyny) zaburzenia fizycznych funkcji organizmu.

Czym w takim razie jest uzależnienie psychiczne? Istnieją osoby „uzależnione” od pewnych źródeł przyjemności albo sposobów spędzania wolnego czasu, na przykład od gier komputerowych. Należy zaznaczyć, że użyte tu słowo: „uzależnienie” nie jest oficjalnym terminem medycznym, jest to raczej intuicyjne określenie takiego stanu rzeczy, kiedy osoby, których to dotyczy, mają dostarczane przez wirtualny świat tyle różnych wrażeń i odczuć, że w momencie wyłączenia gry, świat staje się – najprościej mówiąc – nudny lub przytłaczający. Mamy tu zapewne do czynienia z pewnymi zjawiskami biologicznymi – stymulacja układu nerwowego powoduje wzmożone wydzielanie endorfin, „naturalnego narkotyku”, podobnego do opiatów (opiatem jest na przykład heroina), jednak przede wszystkim chodzi o pewien wzorzec zachowania, które odsuwa na bok troski i dostarcza przyjemności; wzorzec, który jeżeli okaże się atrakcyjny, stopniowo będzie zawężał możliwość korzystania z innych sposobów radzenia sobie w życiu.

To samo dotyczy zażywania marihuany, która wzmacnia odbierane bodźce do tego stopnia, że bez niej zaczyna czegoś brakować. Co więcej, na większość ludzi tetrahydrokannabinole zawarte w narkotyku działają pozytywnie, a co jest przyjemne – chcemy powtarzać. Stąd też bierze się uzależnienie, które jak każde inne, zaczyna się od tego „jednego razu”.

Czy można uzależnić się od marihuany po pierwszym razie?

Badania wskazują, że większość osób próbuje marihuany w przedziale wiekowym 15-18 lat. Przyczyny są różne: brak silnej woli, by odmówić rówieśnikom, chęć spróbowania, czy potrzeba „wyluzowania się”. Jednak najczęściej palenie marihuany jest spowodowane poszukiwaniem metody tłumiącej i zmniejszającej stopień odczuwania problemów. W przypadku takich osób wspomniany „jeden raz” może być bardzo niebezpieczny i może prowadzić do uzależnienia. Wynika to z tego, że łatwiej jest zapalić marihuanę, by poczuć się lżej, niż stawić czoła wyzwaniom. Może to brzmieć kusząco, jednak z perspektywy długoterminowej prowadzi donikąd, gdyż później pojawia się poczucie winy, spowodowane lekkomyślnym podejściem i zlekceważeniem istotnych spraw, które jeszcze trudniej zwalczyć, a to prowadzi do kolejnej dawki „rozwiązującej problem”. Dlatego też ten „jeden raz” może okazać się niebezpieczny dla osób, które szukają złotej metody rozwiązującej wszystkie problemy, a przynajmniej dającej takie poczucie, co prowadzi do opisanego błędnego koła.

Czy trudno uzależnić się od marihuany?

Jak w każdym uzależnieniu wszystko zależy od predyspozycji biologicznych i psychologicznych – struktury osobowości. Jeżeli ktoś chciałby spróbować ale ma „mocny charakter”, czyli sprawnie działające mechanizmy psychologiczne, pozwalające dobrze sobie radzić z różnymi życiowymi zadaniami, to raczej nie powinien się martwić. Jest wiele osób, które popalają marihuanę na imprezach, czy w innych okolicznościach, ale nie są uzależnione. Tak samo jak jest wiele osób, które pewnego dnia pierwszy raz piją alkohol i nie stają się alkoholikami. Jednak nie należy traktować sprawy pobłażliwie, ponieważ są też ludzie, którzy wierzyli we własną siłę, a później nie byli w stanie odmówić sobie kolejnej porcji.

Warto dodać, że według Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii na nałóg najbardziej podatni są ludzie samotni. Związek, rodzina, małżeństwo i posiadanie dziecka zmniejszają aż dziesięciokrotnie zapotrzebowanie na zmianę świadomości.

Jakie są objawy uzależnienia od marihuany?

Objawy uzależnienia od marihuany są następujące:

• silne pragnienie lub poczucie przymusu zapalenia marihuany;
• palenie marihuany jako jednostka czasu i główny punkt dnia – „to zrobię przed zapalaniem, a tamto już po”, życie koncentruje się na zdobywaniu marihuany, paleniu, byciu „upalonym” i tak dalej;
• zaniedbywanie innych spraw – szkoły, pracy, relacji społecznych i rodzinnych;
• zmniejszona koncentracja;
• zwiększona tolerancja na działanie marihuany – potrzebne są większe dawki dla osiągnięcia pożądanego efektu (opisywano również przypadki odwróconej tolerancji – wraz z upływem czasu palenia dla uzyskania efektu są potrzebne mniejsze dawki);
• zobojętnienie uczuciowe;
• zmniejszenie zainteresowań;
• codzienna aktywność skupiona na dążeniu do zdobycia kolejnej porcji narkotyku;
• nadmierna senność lub bezsenność.

Kto nie powinien próbować marihuany?

Zdarza się, że nadmierne zażywanie marihuany może prowadzić do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, czy nawet psychotyczne. Dlatego też niewskazane jest próbowanie marihuany przez osoby, które:

• często miewają zaburzenia nastroju – nie wynikające z uchwytnych zewnętrznych przyczyn naprzemienne poczucie euforii lub smutku;
• mają inne zaburzenia psychiczne – marihuana może nasilić ich objawy;
• mają „słabą psychikę” – są podatne na wpływy;
• są uzależnione od innych substancji, takich jak papierosy, kawa czy alkohol – oddziały odwykowe pełne są pacjentów uzależnionych od „twardych” narkotyków, którzy zaczynali od marihuany.

Jak leczyć uzależnienie od marihuany?

Uzależnienie od marihuany leczy się tak samo, jak każde inne uzależnienie. Najpierw trzeba znaleźć źródło problemu, a później zastosować odpowiednią terapię. Długość takiego leczenia może trwać – w zależności od stopnia nasilenia problemu – od kilku do kilkunastu tygodni i zazwyczaj kończy się powodzeniem, choć zwalczenie uzależnienia zależy przede wszystkim od woli osoby poddanej terapii.

W ośrodkach odwykowych lub gabinetach psychoterapeutycznych lekarze umożliwiają pacjentowi zrozumienie siebie oraz dają narzędzia, dzięki którym może przezwyciężyć chęć zażycia marihuany. Jednak należy pamiętać, że terapeuci do niczego nie zmuszają oraz nie zmieniają myślenia bez chęci i współpracy osoby leczonej. Dlatego, kiedy na przykład rodzice zmuszają dziecko do terapii, niekoniecznie musi się to zakończyć powodzeniem. W takim przypadku najefektywniejszą formą leczenia jest dłuższa psychoterapia, ponieważ wtedy uwaga nie skupia się na uzależnieniu, ale na problemie, z którego ono wynika.