Problemy z erekcją – czy mogą być pierwszym objawem choroby?

Czy problem z erekcją może oznaczać chorobę?

Zaburzenia erekcji to dla wielu mężczyzn poważny i wstydliwy problem. Przyczyny problemów z erekcją zależne od czynników psychicznych (następstwo stresu, bezsenności) mogą występować już w młodym wieku, jednak są sporadyczne i szybko ustępują. Problemy z libido i erekcją stają się częstsze po 40, co może być następstwem fizjologicznego stadku stężenia hormonów płciowych, co w sposób naturalny występuje wraz z wiekiem.

Jeżeli zaburzenia erekcji pojawiają się częściej, uniemożliwiają odbycie stosunku, nie reagują na próby redukcji stresu, modyfikację stylu życia, na środki farmakologiczne na erekcję dostępne bez recepty, wówczas, przyczyną tych zaburzeń może być choroba ogólnoustrojowa.

Konieczny jest wówczas kontakt z lekarzem – urologiem lub andrologiem. Podstawą diagnostyki będzie szczegółowy wywiad przeprowadzony z pacjentem. Kolejnym etapem będą badania diagnostyczne, głównie laboratoryjne. Ważną przyczyną zaburzeń erekcji, zwłaszcza u mężczyzn starszych, są choroby, które zaburzają proces przepływu krwi przez ciała jamiste prącia, i te które zmniejszają wrażliwość włókien nerwowych w tej okolicy.

Czytaj również: Zaburzenia erekcji a stres – co robić?

Jak dochodzi do erekcji?

Erekcja (wzwód) polega na powiększeniu i usztywnieniu prącia, co jest niezbędne do podjęcia współżycia. Podstawowymi elementami budowy penisa jest ciało gąbczaste – otaczające cewkę moczową oraz dwa ciała jamiste, które tworzą trzon prącia. U podłoża wystąpienia wzwodu leży współdziałanie układu nerwowego oraz naczyń krwionośnych, a konkretnie zwiększenie dopływu krwi do prącia a zmniejszenie jej odpływu. Biorąc pod uwagę zachodzące po sobie zmiany w zakresie ukrwienia prącia, można wyróżnić 4 fazy erekcji.

1. Faza spoczynku, gdy prącie jest wiotkie, a napływ krwi równoważony jest jej odpływem.
2. Faza obrzmienia, w której dochodzi do poszerzenia naczyń tętniczych, a co za tym idzie zwiększenia dopływu krwi oraz uciśnięcia naczyń żylnych – zmniejszenia jej odpływu.
3. Faza usztywnienia, która polega na utrzymywaniu zwiększonej (10–20-krotnie) objętości krwi w ciałach jamistych.
4. Faza wiotczenia, gdy odpływ krwi jest większy niż jej dopływ, a w konsekwencji prącie zmniejsza się i wiotczeje.

Zaburzenia erekcji – pierwszy objawy choroby?

Zaburzenia wzwodu polegają na niemożności osiągnięcia lub utrzymania erekcji w stopniu wystarczającym do osiągnięcia satysfakcji seksualnej. U podłoża tego zaburzenia może leżeć wiele przyczyn, takich jak choroby przewlekłe, przyjmowanie pewnych leków, czy używek. Zaburzenia erekcji mają także związek z wiekiem i stwierdza się je częściej u mężczyzn w starszej grupie wiekowej. Zwykle zaburzenia wzwodu klasyfikowane są jako organiczne, czyli wynikające np. z nieprawidłowości w budowie prącia oraz psychogenne. W większości przypadków problem ma podłoże mieszane – organiczne, na które nakładają się zaburzenia psychogenne.

Często można wykazać współwystępowanie kilku czynników negatywnie wpływających na funkcje seksualne mężczyzn, np. nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, otyłości, cukrzycy, palenia tytoniu – uzupełnianych działaniami niepożądanymi niezbędnego leczenia.

Bywa, że zaburzenia erekcji są jednym z pierwszych objawów danej choroby. Panowie jednak rzadko zastanawiają się nad tym problemem oceniając go jako potencjalnie groźny objaw chorób naczyniowych czy nerwowych.

Czytaj również: Testosteron a libido – jak testosteron wpływa na popęd seksualny?

Które choroby mogą być przyczyną zaburzeń erekcji?

• Negatywny wpływ na erekcję mogą wywierać choroby tarczycy (nadczynność tarczycy lub niedoczynność tarczycy), podwyższone stężenie prolaktyny (oprócz zaburzeń erekcji często objawia się niepłodnością oraz ginekomastią), oraz niedobór męskich hormonów płciowych (tzw. hipogonadyzm).
• Trudności z osiągnięciem lub utrzymaniem wzwodu są częstym problemem wśród pacjentów z chorobami układu krążenia, a ogromne znaczenie w ich rozwoju mają m.in. nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie lipidów we krwi oraz miażdżyca naczyń. Ocenia się, że zaburzenia erekcji występują u niemal ½ pacjentów z chorobą wieńcową i ponad 80% z niewydolnością serca.
• Cukrzyca jest jedną z najczęstszych organicznych przyczyn zaburzeń erekcji. W przebiegu choroby problemy ze wzwodem mogą pojawiać się okresowo - wiązać się z nieprawidłowym wyrównaniem zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lub stanowić późne powikłania cukrzycy – patologie w obrębie naczyń krwionośnych (tzw. mikro- i makroangiopatie), neuropatię cukrzycową. Przyczyną zaburzeń wzwodu mogą być także, częstsze niż u mężczyzn niechorujących na cukrzycę, stany zapalne w obrębie prącia.
• Choroby nerek (przewlekła niewydolność nerek, pacjenci leczeni nerkozastępczo) są jedną z przyczyn problemów z erekcją.
• Choroby gruczołu krokowego (łagodny rozrost gruczołu krokowego, rak gruczołu krokowego, ale także powikłanie przezcewkowej resekcji stercza).
• Zaburzenia wzwodu mogą być również jednym z objawów chorób zwyrodnieniowych i otępiennych (np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona), padaczki (zwłaszcza padaczki skroniowej, ale także skutkiem stosowanego leczenia), czy stwardnienia rozsianego.

Inne przyczyny, które prowadzą do problemów z erekcją

• Rola otyłości w rozwoju zaburzeń wzwodu wynika z konsekwencji, jakie niesie ze sobą nadmierna masa ciała – a więc z cukrzycy (z wszelkimi jej powikłaniami), zaburzeń psychicznych (spadkiem libido, obniżoną samooceną, depresją, niechęcią i lękiem przed podejmowaniem kontaktów seksualnych), zaburzeń gospodarki lipidowej i hormonalnej, nadciśnienia tętniczego.
• Stosowanie niektórych leków, np. spironol, cymetydyna, leki przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne, alfa – blokery, beta – blokery, leki rozszerzające naczynia krwionośne, leki moczopędne, blokery androgenów.
• Stosowanie używek, np. alkohol, papierosy, kokaina, heroina, haszysz, LSD.
• Zaburzenia psychologiczne, np. niska samoocena, depresja, lęk, lek przed ciążą.
• Następstwo urazów, np. urazy ośrodkowego układu nerwowego, urazy prącia, cewki moczowej lub jąder, złamania miednicy, leczenie chirurgiczne guzów miednicy.

Czytaj również: Problemy z erekcją w młodym wieku – jakie mogą być przyczyny i jak je leczyć?

Diagnostyka zaburzeń erekcji

Biorąc pod uwagę, jak negatywy wpływ wywierają zaburzenia erekcji na stan psychiczny mężczyzny oraz jego relacje w związku, problem ten powinien być zgłaszany lekarzowi, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę. W czasie badania fizykalnego można wstępnie wnioskować na temat ewentualnych zaburzeń endokrynologicznych, a badanie urologiczne pozwala na wykluczenie wad budowy prącia (np. zniekształcenie członka na skutek urazu).

Istotne jest także przeprowadzenie badania neurologicznego, ze względu na możliwe neurologiczne podłoże zaburzeń erekcji (stwardnienie rozsiane, efekt postępującej cukrzycy).

Aby potwierdzić lub wykluczyć organiczne tło zaburzeń erekcji ważne jest także wykonanie badań laboratoryjnych, m.in.;

• morfologii;
• OB;
• stężenia glukozy we krwi;
• mocznika, kreatyniny;
• kwasu moczowego;
• aminotransferaz;
• lipidów;
• poziomu prolaktyny;
• testosteronu;
• TSH;
• fT3;
• fT4;
• FSH;
• LH.

Diagnostyka naczyniowego podłoża zaburzeń wzwodu opiera się na wykonaniu USG naczyń metodą dopplera, a w razie potrzeby angiografii tętnic sromowych, kawernozografii lub kawernozometrii. Jedna z metod diagnostycznych opiera się na wstrzykiwaniu bezpośrednio do ciał jamistych substancji zwanej papaweryną, która stymuluje erekcję i pozwala na ocenę ewentualnych zaburzeń. Istnieje również możliwość rejestracji wzwodów w czasie snu pacjenta – określana jest ich ilość i jakość.

Leczenie zaburzeń erekcji

Ze względu na częsty mieszany charakter zaburzeń erekcji – organiczno – psychogenny, istotne jest aby postępowanie terapeutyczne ukierunkowane było na oba aspekty problemu. Ewentualne wsparcie psychologa, psychiatry lub seksuologa powinno dotyczyć nie tylko samego mężczyzny, ale także jego partnerki. Leczenie farmakologiczne obejmuje kilka metod. W przypadku obniżonego stężenia męskich hormonów płciowych istnieje możliwość ich substytucji w celu wyrównania niedoboru. W przypadku hiperprolaktynemii terapia polega na stosowaniu bromokryptyny. W przypadku, gdy u podstaw zaburzeń erekcji leży wybrana jednostka chorobowa, podstawą jest jej leczenie.

Kolejną metodą jest wstrzykiwanie bezpośrednio do prącia substancji powodujących wzwód (papaweryny, prostaglandyny E1 lub fentolaminy), dla której alternatywę stanowi podawanie leków przez skórę (plastry, żele) lub w formie sztyftów wprowadzanych do cewki moczowej. Do preparatów stosowanych ogólnie zalicza się alfa- oraz beta-blokery, trazodon, apomorfinę oraz najskuteczniejszy – sildenafil (Viagra). Bez recepty dostępne są preparaty zawierające DHEA – dehydroepiandrosteron. W organizmie hormon ten przekształca się do testosteronu.

Stosunkowo bezpieczną, aczkolwiek niepozbawioną wad metodą jest uzyskiwanie erekcji za pomocą aparatu próżniowego. Chirurgiczne leczenie zaburzeń erekcji bazuje na 2 podstawowych typach zabiegów: chirurgii naczyniowej (np. odtwarzanie naczyń po urazach prącia) oraz protezowaniu prącia (wszczepianie różnego rodzaju protez w obrębie ciał jamistych prącia).

Czytaj również: Jak przedłużyć stosunek?