Biopsja skóry – wskazania, jakie choroby można wykryć?

Co to jest biopsja skóry?

Jest to badanie polegające na pobraniu fragmentu skóry, który wydaje się być zmieniony chorobowo. Wycinek poddaje się analizie histologicznej, immunohistologicznej, ultrastrukturalnej pod mikroskopem. Dzięki temu badaniu mamy możliwość wykrycia stanów przedrakowych, nowotworów skóry, dermatoz o swoistym obrazie histologicznym, ale często o niecharakterystycznym obrazie klinicznym i choroby skóry o podłożu autoimmunologicznym. Wycinki do badań immunohistochemicznych pobiera się w celu prognostycznym (stadium choroby, rokowanie, monitorowanie leczenia, badanie kontrolne).

Niektóre z nowotworów skóry:

• rak podstawnokomórkowy – jest to najczęściej występujący rak skóry, charakteryzuje się miejscowym wzrostem, niewielkie zdolności do dawania przerzutów. Jeżeli osiągnie zaawansowane stadium może powodować znaczną destrukcję skóry, tkanek podskórnych, w nielicznych przypadkach może prowadzić do śmierci. Najczęściej występuje w postaci guzkowo-wrzodziejącej, barwnikowej, twardzinopodobnej, powierzchownej, włóknisto-nabłonkowej;
• rak kolczysto komórkowy jest na drugim miejscu co do częstości występowania nowotworów skóry, wywodzi się z komórek keratynizujących naskórka. Charakteryzuje się gwałtowniejszym wzrostem od raka płaskonabłonkowego oraz możliwością wywołania większej destrukcji oraz możliwości aktywniejszego dawania przerzutów. Powstaje najczęściej na podstawie stanów przednowotworowych, takich jak skóra uszkodzona promieniami słonecznymi, rogowacenie słoneczne, choroba Bowena, erytroplazja Q, przewlekłe owrzodzenia, blizny, stany zapalne;
• czerniak – jest to nowotwór bardzo złośliwy, może powstawać na bazie znamienia barwnikowego lub na niezmienionej skórze. Najczęściej umiejscawia się u mężczyzn na skórze pleców, u kobiet na skórze kończyny dolnej. Ale również występuje na innych narządach. Czerniaki klasyfikuje się następująco:
  • czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej,
  • czerniak z plam soczewicowatych kończyn dolnych,
  • czerniak szerzący się powierzchownie,
  • czerniak guzkowy,
  • postać bezbarwnikowa;
• mięsaki – określa się nowotwory tkanek miękkich m.in. nowotwory tkanki tłuszczowej, mięśniowej, naczyniowej towarzyszącej nerwom, oraz tkanki włóknistej. Mogą pojawić się również na skórze. Często przerzutują do płuc, czasami do węzłów chłonnych. Ich najczęstszą lokalizacją to mięśnie ud, pośladki, kończyny górne, ale również mogą wystąpić na twarzy i tułowiu. Wyróżniamy:
  • tłuszczakomięsak w przestrzeni zaotrzewnowej lub śródpiersie,
  • włókniakomięsak histiocytarny,
  • mięśniakomięsak prążkowano komórkowy,
  • nerwikomięsak,
  • włókniakomięsak guzowaty skóry.

Wskazania do biopsji skóry

• nowotwory skóry,
• stany przedrakowe skóry,
• choroby pęcherzowe,
• choroby tkanki łącznej,
• porfiria późna skóry,
• zapalenie naczyń na tle immunologicznym,
• chłoniaki skóry,
• inne choroby skóry – łuszczyca, przyłuszczyce, liszaj płaski.

Jak przebiega biopsja skóry?

Jeżeli materiał pobierany jest z twarzy lub z kończyn górnych pacjent jest ułożony w pozycji siedzącej, z kończyn dolnych, tułowia – pacjent jest w pozycji leżącej. Okolicę, z której będzie pobierany wycinek należy odpowiednio zdezynfekować, podać znieczulenie miejscowe – lignokainę (ostrzyknąć preparatem miejsce pobrania), materiał do badania pobiera się skalpelem lub odpowiednim wycinakiem – miejsce chorobowo zmienione i fragment zdrowej tkanki.

Jeżeli cel badania to oznaczenie immunohistologiczne należy pobrać wycinki z wczesnych zmian. Jeżeli mamy podejrzenie choroby pęcherzowej wycinki pobierane są z okolic otaczających zmiany chorobowe (z tkanki zdrowej). Przy podejrzeniu choroby tkanki łącznej wycinek pobiera się ze skóry również niezmienionej chorobowo, a narażonej na promienie słoneczne. W przypadku miejsc silnie krwawiących (np. wargi) zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (1-2% lignokainą), pobiera się wycinek a następnie zakłada szwy.

Po wykonaniu zabiegu zakłada się opatrunek.

Pobrany wycinek trafia do specjalnie opisanego pojemnika, następnie trafia do pracowni gdzie podlega analizie.

Badanie trwa kilka minut.

Przygotowanie do biopsji skóry

Brak szczególnych wskazań do przygotowania się do biopsji skóry. Należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, skłonnościach do krwawień.

Powikłania po biopsji skóry

• Powikłania z reguły nie występują.
• Rzadko może zdarzyć się nadmierne krwawienie z miejsca zabiegu.

Infekcje miejsca zabiegu – również bardzo rzadko (aby uniknąć infekcji miejsce zabiegu często przemywać wodą z mydłem – szczególnie jeżeli założone są szwy).