Sześciolatek w szkole – czy 6-letnie dziecko jest gotowe do podjęcia edukacji szkolnej?

Ocena gotowości szkolnej dziecka

Gotowość szkolna to taki poziom rozwoju intelektualnego, społeczno-emocjonalnego i fizycznego dziecka, który pozwala mu na rozpoczęcie nauki w szkole. Oceny gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich dokonują przedszkola. Wychowawcy biorą pod uwagę takie czynniki, jak:

• samodzielność dziecka,
• funkcjonowanie w grupie rówieśników,
• sprawność ruchową i manualną,
• rozwój mowy,
• percepcję wzrokową i słuchową,
• pamięć i uwagę,
• rozumowanie matematyczne,
• poziom wiedzy ogólnej posiadanej przez dziecko.

Wychowawcy przedszkolni do końca kwietnia przedstawiają rodzicom wyniki przeprowadzonych diagnoz. Dzięki temu rodzice mają wgląd w to, jak rozwija się ich dziecko: jakie są jego mocne strony, a nad czym należy jeszcze popracować przed rozpoczęciem nauki w szkole.

Oceniany jest nie tylko rozwój intelektualny 6-latka, ale też rozwój społeczny, emocjonalny i fizyczny.

Przeczytaj też: Jak rozwija się dziecko w wieku wczesnoszkolnym?

Rozwój intelektualny dziecka

Rozwój intelektualny to bardzo ogólne pojęcie. Kryje się pod nim wiele różnych sprawności. Dziecko, o którym można powiedzieć, że jest gotowe do podjęcia obowiązków szkolnych, potrafi między innymi:

• poprawnie wymawiać głoski;
• budować poprawne wypowiedzi;
• wyszukiwać podobieństwa i różnice na obrazkach, złożyć prosty obrazek z części (bez wzoru) oraz uzupełnić brakujące elementy na obrazku;
• odtwarzać proste rytmy;
• recytować krótkie teksty;
• wykonywać polecenia na podstawie wysłuchanego tekstu lub instrukcji;
• łączyć przyczynę ze skutkiem;
• rozróżniać lewą i prawą stronę;
• poprawnie stosować określenia, takie jak: „więcej”, „mniej”, „tyle samo”;
• porządkować klocki/zabawki obiekty wg podanego kryterium (np. od najmniejszego do największego);
• poprawnie dodawać, pomagając sobie np. przesuwaniem klocków;
• rozróżniać podstawowe figury geometryczne;
• posługiwać się bogatym słownictwem.

Ważny jest również poziom wiedzy ogólnej posiadanej przez przedszkolaka, a więc na przykład to, czy potrafi powiedzieć, jak się nazywa i ile ma lat oraz gdzie mieszka (adres, miasto, państwo) oraz czy potrafi wymienić po kolei pory roku i dni tygodnia.

Sprawdź też: Kalendarz szczepień dziecka – szczepienia obowiązkowe i zalecane

Rozwój społeczny i dojrzałość emocjonalna dziecka

W ocenie tego aspektu rozwoju ważną rolę gra samodzielność, a więc to, czy dziecko potrafi samodzielnie się ubrać i rozebrać, czy wiąże buty, czy potrafi samodzielnie zorganizować sobie zabawę oraz czy samodzielnie wykonuje polecenia wychowawców. Przedszkolak powinien również potrafić doprowadzić rozpoczęte czynności do końca oraz podejmować się prób pokonywania napotkanych trudności.

Ponadto, przyszły pierwszoklasista potrafi nawiązywać pozytywne kontakty z innymi dziećmi i z dorosłymi, a także:

• inicjuje zabawy z rówieśnikami;
• przestrzega zasad i norm ustalonych w grupie przedszkolnej;
• potrafi współpracować w grupie;
• łatwo odnajduje się w nowych sytuacjach;
• reaguje adekwatnie do okoliczności.

Rozwój fizyczny dziecka

Ocena gotowości szkolnej obejmuje również rozwój fizyczny dziecka, w tym zarówno sprawność ruchową, jak i manualną:

• rzucanie piłką w określonym kierunku oraz chwytanie rzuconej piłki;
• przechodzenie po ławeczce, stanie na jednej nodze – ćwiczenia równoważne;
• ruchy naprzemienne, np. przeskoki z jednej nogi na drugą;
• ustawianie się w parach, szeregu, itp.;
• wykonywanie rysunków bogatych w szczegóły, rozmieszczonych na całej powierzchni kartki;
• rysowanie po śladzie rysunków, wzorów, szlaczków, itp. (mieszcząc się na wyznaczonej powierzchni lub liniaturze);
• dokładne wycinanie elementów po linii prostej;
• prawidłowe trzymanie ołówków, mazaków, kredek, itd.

To też może Cię zainteresować: Czym jest zespół niezgrabnego dziecka?

Sześciolatki do szkoły – dylematy rodziców

Zastanawiając się nad tym, jak pokierować edukacją sześciolatka, warto wziąć pod uwagę kilka kwestii.

Jedną z nich jest harmonijność rozwoju dziecka, a więc to, czy przedszkolak jest rozwinięty w równym stopniu pod względem nie tylko intelektualnym, ale też społecznym, emocjonalnym i ruchowym. Wśród rodziców panuje tendencja do przeceniania rozwoju intelektualnego i ignorowania niedostatków w rozwoju społeczno–emocjonalnym. Niestety zdarza się, że do pierwszych klas trafiają dzieci, które intelektualnie są bardzo sprawne, natomiast pod względem emocjonalnym nie dorównują swoim rówieśnikom. W efekcie nie wykorzystują w pełni swoich wysokich umiejętności intelektualnych, ponieważ nie radzą sobie w rzeczywistości szkolnej: w sytuacjach zadaniowych (stresujących), w relacjach z dziećmi, z dorosłymi, itd.

Drugą wartą rozważenia kwestią jest „zabieranie dzieciom dzieciństwa”. Chodzi tu o sytuację, kiedy widać, że sześciolatek jest gotowy do podjęcia obowiązku szkolnego, natomiast rodzice martwią się, że zapisując go do pierwszej klasy, skrócą mu dzieciństwo. Z jednej strony rzeczywiście – dziecięca beztroska będzie trwała rok krócej. Jednak z drugiej strony, ten gotowy do podjęcia obowiązku szkolnego sześciolatek może się w przedszkolu nudzić. W efekcie dziecko może zacząć odczuwać frustrację, co z kolei może negatywnie wpłynąć na jego zachowanie, w tym na relacje z rówieśnikami i nauczycielami oraz oceny. Każdy rodzic musi zastanowić się, co jest lepsze: dzieciństwo dłuższe o rok czy ryzyko, że nuda i niezaspokojone potrzeby intelektualne spowodują trudności szkolne.

Rodzice, którzy mają wątpliwości odnośnie zapisania (lub nie) swojego dziecka do I klasy, mogą zasięgnąć opinii specjalistów. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna to miejsce, gdzie można porozmawiać o tym, czy dziecko jest gotowe, by pójść do szkoły. Warto udać się tam z wynikiem przedszkolnej diagnozy dziecka oraz opinią wychowawcy.

Przeczytaj też: Jak myśli dziecko?

Jakie warunki muszą spełnić rodzice, by 6-latek mógł iść do szkoły?

Przyjęcie do klasy pierwszej następuje na wniosek rodziców, którzy muszą przedstawić opinię o możliwości podjęcia przez dziecko sześcioletnie nauki w podstawówce. Warunkiem przyjęcia sześciolatka do szkoły jest korzystanie przez nie z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym ewentualne posłanie dziecka do szkoły.