Wojeryzm, nazywany również podglądactwem, to jedna z najczęstszych parafilii seksualnych. Choć polska nazwa zaburzenia jest niezwykle sugestywna, nie wszyscy wiedzą dokładnie, na czym wojeryzm polega, skąd się bierze i jak się go leczy. W artykule odpowiemy na pytania: czym jest wojeryzm, jak wygląda jego diagnoza i czy podglądactwo można (i trzeba) leczyć?
Wojeryzm – objawy, przyczyny, leczenie
Spis treści
Wojeryzm – czym jest?
Wojeryzm to parafilia seksualna mająca wiele nazw. W terminologii klinicznej funkcjonują takie określenia, jak: voyeuryzm, voyeryzm, voyeurism, wojeryzm, skopofilia, skoptofilia, podglądactwo czy oglądactwo. Wszystkie oznaczają zaburzenie preferencji seksualnych, w którym źródłem podniecenia seksualnego jest podglądanie nagości innych osób, zazwyczaj bez ich wiedzy i zgody.
Podglądanie innych osób – czy to w zachowaniach seksualnych, czy w neutralnych, takich jak korzystanie z toalety, mycie lub przebieranie się, to dla wojerysty niezbędny czynnik osiągnięcia przyjemności i satysfakcji seksualnej. Do orgazmu dochodzi jednak zazwyczaj nie w wyniku samego podglądania, a w efekcie towarzyszącej mu masturbacji.
Istnieje odmiana wojeryzmu, zwana agreksofilią, polegająca na osiąganiu satysfakcji seksualnej niemal wyłącznie w wyniku podsłuchiwania praktyk seksualnych innych osób.
Zobacz też: Ekshibicjonizm – czym jest?
Wojeryzm – u kogo najczęściej występuje?
Skopofilia to zaburzenie preferencji seksualnych dość rozpowszechnione w naszym społeczeństwie. Jednak nie każdy akt podglądactwa oznacza od razu występowanie parafilii. U wielu nastolatków podglądactwo jest wynikiem ciekawości, związanej z procesem dojrzewania płciowego. Przeważnie mija na kolejnych etapach rozwoju, zwłaszcza kiedy młoda osoba sama zaczyna prowadzić aktywne życie seksualne.
Sprawdź również: Obrzezanie ze wskazań medycznych
Wojerystami są osoby w różnym wieku i o różnym statusie społecznym czy rodzinnym. Eksperci zwracają jednak uwagę na fakt, że zaburzenie to dotyczy samotnych, heteroseksualnych mężczyzn, często o ograniczonej aktywności seksualnej lub w ogóle nieprowadzących innego rodzaju życia seksualnego. Nierzadko są to osoby nieśmiałe, które cechuje problem z nawiązywaniem relacji z płcią przeciwną. Wojeryzm może także wystąpić u osób, które z różnych powodów nie mogą podjąć standardowej aktywności seksualnej – przyczyną mogą być na przykład przekonania religijne, które uniemożliwiają rozpoczęcie relacji seksualnej przed ślubem.
To też może Cię zainteresować: Czym jest bondage?
Szacuje się, że ciągłe poszukiwanie przyjemności z podglądania innych osób rozpoczyna się poprzez całkowicie przypadkową obserwację nieświadomej osoby, która jest naga, rozbiera się lub odbywa stosunek seksualny. Każde kolejne powtórzenie takiej czynności stanowi wzmocnienie i utrwalenie chęci podglądania. Częstotliwość występowania wojeryzmu jest trudna do oszacowania.
Wojeryzm znacznie częściej występuje u mężczyzn, lecz sporadycznie może występować u kobiet. Aby stwierdzić wojeryzm, podglądanie musi być preferowanym lub jedynym sposobem osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Początki skłonności wojerystycznych pojawiają się zwykle jeszcze u nastolatków. Nie istnieją żadne wiarygodne statystyki na temat częstotliwości występowania wojeryzmu u dorosłych.
Zobacz też: Co to jest pigułka gwałtu?
Podglądactwo – kiedy się je diagnozuje?
Zdiagnozowanie podglądactwa wymaga spełnienia przez pacjenta kilku kryteriów. Powszechne klasyfikacje chorób i zaburzeń zakładają, że nie może być to pojedynczy epizod, a stała czynność – utrzymująca się co najmniej pół roku. Głównym symptomem jest oczywiście skłonność do podglądania osób rozbierających się lub nagich oraz towarzyszące mu podniecenie seksualne i masturbacja.
Przeczytaj też: Korekta zmiany płci – krok po kroku
Zdarza się, że parafilia przybiera bardziej specyficzne formy, na przykład wojerysta podgląda jedynie kobiety rozebrane lub przebierające się, lecz nieznajdujące się w sytuacji seksualnej. Czynności wojerystycznej towarzyszy również brak chęci ujawniania się i brak chęci inicjowania kontaktu z osobą obserwowaną. Jednak osoba podglądająca w czasie aktu wojerystycznego często fantazjuje na temat współżycia z osobą podglądaną, osiągając z tego powodu satysfakcję seksualną. Innym sposobem uzyskiwania takiej satysfakcji jest przypominanie sobie podglądania w czasie późniejszej masturbacji.
To też może Cię zainteresować: Łysiczka lancetowata – właściwości, występowanie, działanie
Warto zwrócić uwagę na fakt, że dla wielu podglądających skopofilia jest ogromnym problemem. Zdają sobie sprawę z charakteru czynności, jednak nie mogą jej porzucić: podglądanie staje się nawykiem i ma charakter nawracający, mimo prób zarzucenia takiego postępowania. Wielu podglądających czuje silny przymus podglądania, mimo że towarzyszą mu wyrzuty sumienia i istotny dyskomfort psychiczny.
Podglądactwo – przyczyny
Przyczyny podglądania są bardzo zindywidualizowane. U różnych osób geneza zaburzenia może się więc różnić. W wielu przypadkach są to problemy osobowościowe: silna nieśmiałość i brak pewności siebie oraz przekonanie, że nigdy nie podejmie się innej aktywności seksualnej.
Behawioryści zwracają również uwagę na fakt, że powtarzanie tej czynności wraz z każdorazowym osiągnięciem satysfakcji seksualnej, doprowadza do umocnienia związku między aktem a przyjemnością, co może skończyć się nieumiejętnością osiągnięcia orgazmu w inny sposób, niż związany z podglądaniem innych. W ten sposób wojerysta wpada w błędne koło, a kolejne takie sytuacje doprowadzają do jeszcze większego dyskomfortu psychicznego i poczucia winy.
Sprawdź też: Spanking – kogo to podnieca?
Skopofilia – jak wygląda leczenie?
Osoby dotknięte wojeryzmem rzadko same zgłaszają się na leczenie. Najczęstszą przyczyną pojawienia się w gabinecie specjalisty jest nie natężenie cierpienia spowodowanego parafilią, lecz konflikt z prawem lub nakrycie podglądającego na gorącym uczynku. Dlatego temat skopofilii nie został jeszcze dokładnie przebadany.
Najczęstsze sposoby leczenia wojeryzmu to psychoterapia. Prowadzona jest zazwyczaj w nurcie psychodynamicznym lub poznawczo-behawioralnym. Najważniejszym jej celem jest kontrola impulsów, dzięki którym pacjent ma możliwość zapanowania nad swoimi nawykami i rezygnacji z podglądania innych. Ważnym punktem jest również nauczenie pacjenta osiągania przyjemności ze stosowania społecznie akceptowanych form życia seksualnego.
Sprawdź też: Majtki menstruacyjne – co to jest?
Z reguły wojeryzmu nie leczy się farmakologicznie – chyba że towarzyszą mu inne zaburzenia czy choroby. Jednak podstawową metodą leczenia jest psychoterapia. Jej powodzenie w dużej mierze zależy od nastawienia i motywacji pacjenta. W przypadku, gdy zgadza się on na podjęcie środków zaradczych i angażuje się w proces terapeutyczny, istnieją bardzo duże szanse jej powodzenia.
„Wojeryzm nie jest niebezpieczny”
Zdaniem eksperta
Wojeryzm, czyli oglądactwo, jest dewiacją seksualną, której zazwyczaj się nie leczy, ponieważ poziom cierpienia osoby nią dotkniętej, jest znikomy. Nie jest to dewiacja, która powoduje problemy z prawem. W praktyce bardzo często mamy do czynienia z rysem wojerystycznym, natomiast nie ma pełnego rozwoju zaburzeń dewiacyjnych w takiej postaci, która powoduje cierpienie osoby nimi dotkniętej. Zwykle rysy wojerystyczne czy wojeryzm nie powodują zaburzeń w funkcjonowaniu partnerskim, stąd zwykle nie wymagają leczenia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Möller, H.-J. (2018) Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych. Psychiatr. Pol., 52(4):611–628.
- Oronowicz, W. Kryteria diagnostyczne zaburzeń parafilnych. [w] Cierpienie (pod red. Pawła Szczepańczyka, Piotra Winczewskiego, Huberta Wiśniewskiego, Marty Rajewskiej), UNITAS, Siedlce, 2016.
- [online] Sroka, W., Rutkowski, R. (2015) Zaburzenie preferencji seksualnych (parafilie) – definicja, etiologia, leczenie. Medycyna Praktyczna [ https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/inne-zaburzenia/104163,zaburzenie-preferencji-seksualnych-parafinie-definicja-etiologia-leczenie ] [dostęp: 25.09.2021].
Opublikowano: 10.07.2013;
aktualizacja: 02.05.2022
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Monika Mazurek
Psycholog
ukończyła psychologię o specjalności klinicznej i neuropsychologicznej USWPS w Warszawie, doktorantka Instytutu Psychologii UJ w Krakowie. Autorka prac naukowych poświęconych psychologii klinicznej i kilkuset artykułów popularnonaukowych o tematyce z zakresu neuropsychologii, seksuologii klinicznej i psychologii osobowości. Na co dzień zajmuje się popularyzacją zagadnień dotyczących powiązań pomiędzy biologią, psychologią i medycyną.
328
Komentarze i opinie (0)