Pochwica to zaburzenie seksualne, w przebiegu którego zbliżenie penisa do dróg rodnych powoduje odruchowe zamknięcie pochwy. Objawem jest głównie lęk przed stosunkiem płciowym, wywołujący skurcz mięśni pochwy, przez co defloracja nie jest możliwa. W leczeniu stosuje się głównie terapię psychologiczną. Domowe, naturalne metody obejmują ćwiczenia stopniowej penetracji. Leczenie farmakologiczne wykorzystuje m.in. środki rozkurczowe.
Wstydliwy problem wielu kobiet
Pochwica – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
Pochwica – strach przed seksem
Czy nie jest tak, że jak czegoś bardzo chcemy i równocześnie bardzo się tego boimy to nasze ciało tkwi w ogromnym napięciu? Mamy zaciśnięte pięści, mięśnie całego ciała, ściśnięty żołądek, często nawet zamknięte oczy. A w głowie obrazy, które nasuwają się nam ze zdobytych wcześniej informacji z wiarygodnych źródeł (fora internetowe) przytaczające „krwawe” historie pt.„Mój pierwszy raz”.
Kobiety, będąc w takim stanie, wpadają w błędne koło doprowadzające po wielu niepowodzeniach do dysfunkcji seksualnej, jaką jest pochwica. Gdyż, im bardziej boją się tego aktu seksualnego i przerwania błony dziewiczej, tym większe napięcie ogarnie ich ciało, a od tego stresu już mały krok do silnego bólu spowodowanego skurczem prawie całego ciała.
Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?
Pochwica – co to jest?
Pochwica, czyli Zespół Mariona-Simsa, do rodzaj dysfunkcji seksualnej, wywołanej strachem przed seksem. Lęk przed penetracją jest na tyle duży, że uniemożliwia odbycie stosunku. Zbliżenie penisa do otworu pochwy powoduje odruchowe zamknięcie pochwy przez silny skurcz mięśni dna miednicy otaczających zewnętrzną jedną trzecią część pochwy. W przeciwieństwie dyspareunii, której objawem jest silny ból podczas stosunku, objawem pochwicy jest uczucie silnego, bolesnego skurczu, który zamka otwór pochwy. Co więcej różnica pomiędzy pochwicą a dyspareunią polega na tym, że w przypadku tej ostatniej przyczyną jest najczęściej spadek poziomu estrogenów obserwowany np. u kobiet w okresie menopauzalnym. W pochwicy objawy mają podłoże przede wszystkim emocjonalne.
Zobacz też: Orgazm pochwowy – jak przebiega, jak wywołać?
Skurcze mięśni są spastyczne, odruchowe, niezależne od woli, wyzwalane przez próby penetracji pochwy, antycypację penetracji, a nawet samo jej wyobrażenie. Ten odruch przypomina zaciśnięcie powiek przed wniknięciem do oka ciała obcego (paproch, palec, itd.). W tym przypadku ciało obce to penis, palec, tampon. Nawet wziernik może wywołać atak pochwicy przy badaniu ginekologicznym. Skurcz pozwala kobietom chronić się przed czymś, co postrzegane jest jako zagrożenie – lek przed uszkodzeniem, zarówno fizycznym/realnym jak i wyobrażonym. Skurcze mięśni powodujące tzw. zakleszczenie pochwy, są tym większe, im bliższy staje się moment podjęcia współżycia, natomiast nie ma ich w ogóle w sytuacjach niezawiązanych z podnieceniem seksualnym.
Czytaj również: Seksualność kobiet – co nią kieruje
Pochwica – przyczyny lęku przed penetracją
Najistotniejszą przyczyną pochwicy jest lęk, który stanowi silny hamulec psychologiczny, przejawiający się w skurczach mięśni, co ma charakter obronny. Lek ten może być różnorakiej natury, przy czym jego geneza nie zawsze jest uświadomiona. Jest to lęk przed penetracją pochwy przez obce ciało, powstający często w wyniku błędów wychowawczych, urazów psychologicznych, rygorystycznego wychowania religijnego, jako mechanizm obronny przed zajściem w ciążę lub jako reakcja obronna w przypadku nieuświadomionych skłonności homoseksualnych. W niektórych przypadkach strach przed współżyciem jest wyrazem ogólniejszej nerwicy lękowej lub przesadnego lęku przed bólem w ogóle.
Osobowość partnera i całokształt więzi łączącej kobietę z mężczyzną odgrywa znaczną rolę w zaburzenia seksualnego, jakim jest pochwica. Podczas stosunku lęk przed kontaktami seksualnymi i jego konsekwencjami wzmaga się w układzie partnerskim, w którym mężczyzna nie zaspokaja potrzeby bezpieczeństwa kobiety. W sferze seksualnej czynnikami, które mogą wzbudzić lub podsycić lęk przed współżyciem i skurcze pochwy to brak doświadczenia seksualnego mężczyzny, dysfunkcje seksualne w postaci wczesnego wytrysku lub braku erekcji, a także obawy mężczyzny przed spowodowaniem ciąży, udzielające się kobiecie. W sferze pozaseksualnej najczęściej spotykanym czynnikiem jest brak zaufania do mężczyzny, brak poczucia bezpieczeństwa jako wyraz braku oparcia w partnerze, zbytnia nieśmiałość, nieporadność i niepewność siebie mężczyzny, które udzielają się kobiecie.
Zobacz też: Seksomnia – jak się objawia i jak leczyć zespół Morfeusza?
Jak rozpoznać objawy pochwicy?
Objawy pochwicy, zwłaszcza w sytuacji, kiedy przeprowadzenie wziernikowania pochwy nie jest możliwe z uwagi na tzw. zakleszczenie pochwy, diagnozuje się przede wszystkim w oparciu o wywiad. Pacjentka powinna dokładnie opisać problemy związane z podjęciem współżycia, emocjonalną i fizyczną reakcję na próbę zbliżenia. Podstawowym objawem pochwicy jest silny lęk przed zbliżeniem, wyzwalający reakcję fizjologiczną w postaci zamknięcia wejścia do pochwy. Zdarza się, że pacjentka doświadcza tzw. ataku pochwicowego w trakcie podjęcia stosunku. Zakleszczenie bywa tak silne, że mężczyzna nie jest w stanie wyjąć członka i konieczna bywa interwencja lekarska (np. podanie leków rozkurczowych). Ważne jest także opisanie innych dolegliwości, np. w postaci upławów, pieczenia czy swędzenia miejsc intymnych. Pozwoli to wyeliminować ewentualne pozaemocjonalne przyczyny pochwicy, np. infekcję intymną wywołującą ból w trakcie stosunku.
Jedyną zmianą, którą można zaobserwować w badaniu ginekologicznym u kobiet z pochwicą jest przeczulica oraz nadmierne napięcie struktury, jaką jest wędzidełko tylne pochwy. Nie jest to jednak wystarczająco miarodajne. Objaw ten nie występuje u każdej pacjentki, różne jest także jego nasilenie.
Czytaj również: Seks po przerwie, kolejny pierwszy raz
Dlaczego kobieta z pochwicą odmawia seksu?
Wiele kobiet opisuje swoją pochwę jako małą, niezdolną pomieścić członka w wzwodzie, natomiast penis zawsze jawi im się jako ogromny, zbyt duży, mogący sprawić ból. Strach przed bólem fizycznym może maskować inne niepokoje – związane z utożsamieniem kobiecości ze słabością, kruchością, a męskości z brutalnością i dominacją np.
Dla takich kobiet odmowa stosunku ma głębsze znaczenie. Jest to obrona przed utratą kontroli, naruszenia intymnej prywatności, lękiem przed mężczyzną, lękiem przed dorosłością (bycie matką – chociaż wiele kobiet zjawia się w gabinecie z powodu chęci posiadania dziecka – dla tych kobiet jednak akt seksualny postrzegany jest jako nieprzyjemny, ale niezbędny do prokreacji).
U niektórych kobiet ta reakcja jest konsekwencją traumatycznego zdarzenia z przeszłości.
W wielu przypadkach podłoże problemów stanowi niewłaściwa edukacja seksualna i strach przed defloracją. Niewiedza dotycząca budowy, wyglądu i funkcji narządów płciowych, tabu związane z „dotykaniem siebie”, podejście ortodoksyjne, „straszne historie” na temat pierwszego razu dopełnia poczucie winy i wstyd przed byciem inną, niedojrzałą.
Dla części kobiet petting i przyjemność związana z pieszczotami jest dobrze znana i przyjmowana z ochotą. Niestety sam stosunek jako się jako zbyt trudny, wręcz niemożliwy do odbycia z powodu antycypacji bólu i konsekwencji z nim związanych.
Pochwica a kontakty z partnerem
Pochwica zazwyczaj ma interakcyjny charakter, trudności występujące u kobiety są wzmocnione przez trudności mężczyzny, i odwrotnie. Nie chodzi przy tym o problemy w wąsko rozumianej sferze seksualnej, ale o zaburzenia w całokształcie komunikacji interpersonalnej w konkretnym układzie partnerskim. Dlaczego jest to tak trudne? Pochwica w wielu przypadkach jest wyrazem braku akceptacji partnera, reakcją unikania, wyrazem wewnętrznego „nie” wobec mężczyzny, do którego kobieta nie odczuwa spontanicznych skłonności seksualnych, lecz z którym musi utrzymywać kontakty seksualne z motywów pozaseksualnych.
W wielu przypadkach w powstawaniu pochwicy współdziałają czynniki somatyczne i psychologiczne. Czasem drobne zmiany (ranki, pęknięcia, obtarcia, ogniska zapalne) na narządach płciowych kobiety lub w ich okolicy, prowadzą do mechanizmu obronnego przed bólem, czyli skurczów mięśni sromu i pochwy, uniemożliwiających lub szczególnie utrudniających podjęcie współżycia.
Leczenie pochwicy – farmakologiczne, domowe, ćwiczenia
Leczenie pochwicy opiera się głównie na konsultacji ginekologicznej, psychologicznej i terapii seksualnej lub partnerskiej. Kobiety cierpiące na tę dysfunkcję powinny w pierwszej kolejności udać się do ginekologa by wykluczyć nieprawidłowości fizjologiczne. Jeżeli taka wizyta jawi się jako niemożliwa z powodu lęku przed badaniem ginekologicznym, który czasem jest nie do przezwyciężenia, zaleca się edukację i terapię seksuologiczną, a następnie konsultację ginekologiczną. Istnieją także pewne domowe sposoby, mające na celu ułatwienie penetracji. Co robić przy pochwicy?
Ćwiczenia przy pochwicy polegające na stopniowym "oswajaniu" pochwy z kontaktem zewnętrznego bodźca (palcami, wibratorem), mogą okazać się pomocne w domowym leczeniu. Naturalnym lekiem na pochwicę może być także zaangażowanie partnera, delikatnie przeprowadzającego wydłużoną grę wstępną.
W toku leczenia zwykle obserwuje się obniżanie napięcia lękowego, co umożliwia odbywanie kontaktów seksualnych, lecz niestety nadal blokuje możliwość przeżywania rozkoszy w jego toku, wskutek czego współżycie jest dla kobiety jedynie aktem mechanicznym. Dopiero w dalszym etapie dochodzi do pełnej sprawności seksualnej wraz z towarzyszącymi temu adekwatnymi odczuciami rozkoszy seksualnej wiodącej do orgazmu.
Rozwiązanie problemu pochwicy uzależnione jest od przyczyny. Ważne by terapii uwzględnić zahamowanie seksualne, brak zaufanie i utrudnioną komunikację między partnerami. Terapeuta seksualny szuka odpowiedzi na pytania: co dla pacjentki oznacza „nie” i jakie konsekwencje może przynieść „tak”.
W farmakologicznym leczeniu pochwicy zastosowanie znajdują wspomniane środki rozkurczowe czy przeciwlękowe. W wielu przypadkach ich zażywanie nie jest jednak konieczne, dobre efekty przynosi odpowiednio kierowana terapia seksuologiczna.
Pochwica – podsumowanie
Zdaniem eksperta
Pochwica to zaburzenie względnie rzadkie u kobiet, które ma uwarunkowania psychiczne. Polega na zaciskaniu się mięśni otaczających pochwę, zwężeniu jej światła, w trakcie próby wprowadzania członka (lub palca, czy tamponu O.B.) do pochwy, tak, że wprowadzenie to jest niemożliwe. Często zdarza się tak, że samo wyobrażenie wprowadzania jakiegoś przedmiotu do pochwy może wywoływać skurcz mięśni otaczających pochwę, czasem także skurcz mięśni ud lub dolnej części brzucha.
Pochwicę w niemalże stu procentach da się wyleczyć metodami psychoterapeutycznymi i farmakologicznymi.
W przypadku, kiedy mamy do czynienia z uwarunkowaniami organicznymi związanymi z dolegliwościami bólowymi towarzyszącymi stosunkowi płciowemu nie możemy mówić o pochwicy. Zmiany organiczne (np. endometrioza, stany zapalne przydatków) są schorzeniami wymagającymi leczenia ginekologicznego, natomiast sama pochwica to zaburzenie o charakterze psychicznym, które wymaga leczenia seksuologicznego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Morrison J. (2016). DSM–5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- M. Lew-Starowicz, Zbigniew Lew-Starowicz, V. Skrzypulec Plinta (red). Seksuologia. PZLW, 2017.
Opublikowano: 17.01.2018;
aktualizacja: 18.01.2022
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Ewa Lisowska-Kania
Psycholog
Psycholog-Seksuolog-Trener, specjalista w zakresie terapii dysfunkcji psychoseksualnych i uzależnienia od seksu oraz terapii par.Od 2009 roku prowadzi szkolenia z psychoedukacji seksualnej, równouprawnienia, profilaktyki zagrożeń społecznych i pomocy rodzinie oraz terapii par. W biznesie zajmuje się rozwojem kompetencji miękkich, aktywizacją zawodową i indywidualnym coachem. Absolwentka Psychologii UJ oraz Seksuologii Klinicznej na SWPS. Studia uzupełniła specjalizacją z zakresu psychologii klinicznej, którą uzyskała na Uniwersytecie im. Juliusza Verne w Amiens we Francji. Aktualnie pogłębia swoją wiedzę z zakresu psychoterapii poznawczo-behawioralnej w CTPB w Warszawie. Obecnie przyjmuje pacjentów w Prywatnym Gabinecie Psychologiczno-Seksuologicznym na Pl. Szczepańskim w Krakowie.
328
Komentarze i opinie (0)