Drętwienie kończyn – jakie przyczyny są najczęstsze?

Drętwienie rąk i nóg

Drętwienie ciała stanowi częstą dolegliwość, na którą skarżą się pacjenci w gabinecie lekarskim. Może ono dotyczyć każdej okolicy. Najczęściej jest to drętwienie rąk i nóg, choć może pojawić się w obrębie twarzy i tułowia.

Uczucie drętwienia może obejmować całą kończynę (np. drętwienie zajmujące obszar od ręki do ramienia) bądź występować tylko w danym regionie, np. w palcach rąk lub goleniach. Najczęściej obserwuje się drętwienia palców rąk oraz stóp.

Odczucia typu drętwienia należą do dużej grupy zaburzeń czucia, zwanej parestezjami. Parestezje są definiowane jako nieprawidłowe wrażenia czuciowe (tzw. czucie opaczne). Pacjenci opisują je najczęściej jako mrowienie (np. mrówki w palcach rąk), drętwienie (np. drętwienie nóg) bądź pieczenie danej okolicy ciała.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Pojawiają się one zazwyczaj bez uchwytnej przyczyny lub pod wpływem zadziałania bodźca, który fizjologicznie odczuwany jest jako obojętny (np. delikatny dotyk). Przeważnie równie szybko ustępują (w ciągu kilku – kilkunastu minut). Pacjent odczuwa je jako wrażenia dość nieprzyjemne, ale nie klasyfikuje ich jako dolegliwości bólowych.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Kiedy drętwienie kończyn jest groźne?

Sporadyczne uczucia drętwienia w nogach i rękach oraz mrowienia występują u każdego człowieka i na ogół stanowią wariant normy, który nie budzi niepokoju pacjentów. Są bowiem bardzo często spowodowane nieprawidłowościami trybu życia, takimi jak: zbyt długie pozostawanie w jednej pozycji, szczególnie siedzącej lub stojącej, zbyt długie przenoszenie ciężaru ciała na daną jego okolicę (np. podpieranie się na przedramieniu), zakładaniem nogi na nogę czy spaniem w niewygodnej pozycji. Zazwyczaj nieprzyjemne uczucie mrowienia lub zdrętwienia mija po zmianie ułożenia ciała lub podczas poruszania się.

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Jeżeli natomiast drętwienie zaczyna pojawiać się nagle, zwłaszcza bez wyraźnej przyczyny, ze zwiększoną częstotliwością czy też występuje o miernym nasileniu, ale przewlekle, należy skonsultować swoje dolegliwości z lekarzem, gdyż drętwienie może być jednym z pierwszych objawów toczącej się choroby.

Przyczyn drętwienia jako wyrazu patologii jest naprawdę wiele. Ze względu na zajmowany obszar ciała można wymienić jedne z najbardziej prawdopodobnych przyczyn tego objawu. Drętwienie lewej ręki i palców lewej reki jest powszechnie kojarzone jako objaw zawału mięśnia serca.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Jakie są przyczyny drętwienia rąk?

Zdrętwiałe ręce mogą pojawić się po urazach. Do uszkodzeń nerwów zaopatrujących kończynę górną może dochodzić na skutek

• bezpośrednich urazów mechanicznych (np. złamania, zwichnięcia, silnego stłuczenia),
• termicznych (odmrożenia paliczków, oparzenia ręki, przedramion),
• ucisku na dany nerw (np. guza, krwiaka, przykurczu),
• choroby zwyrodnieniowej (zmiany zwyrodnieniowej kręgosłupa szyjnego),
• działania toksycznego (np. zatrucia ołowiem, polekowego).

Objawem uszkodzenia nerwu jest m.in. odczuwanie drętwienia palców i dłoni – lewej, prawej lub obu w okolicy jego unerwienia. Jednym ze schorzeń powodującym takie objawy jest zespół cieśni nadgarstka wywołany uszkodzeniem nerwu pośrodkowego unerwiającego czuciowo część ręki. W wyniku tego zespołu dochodzi do odczuwania drętwienia nadgarstka, kciuka, palca wskazującego i środkowego oraz połowy palca serdecznego.

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Błahą przyczyną mrowienia w rękach i drętwienia są niedobory witamin i pierwiastków – głównie niedoboru witaminy B₁₂ , wapnia i magnezu. Ponadto zbyt wysokie stężenie potasu we krwi może również powodować parestezje. Należy pamiętać, iż stany niedoborowe nie są tylko wynikiem nieodpowiedniej diety, ale również mogą być wywołane wieloma schorzeniami somatycznymi, np. zaburzeniami wchłaniania (jak celiakia) lub stanami po operacjach przewodu pokarmowego.

Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?

Drętwienie kończyn górnych – jakie choroby mogą je powodować?

Drętwienie rąk, przedramienia dłoni, nadgarstka może być wywołane czynnikami niegroźnymi, jednak warto pamiętać, że dolegliwość ta bywa też związana z poważniejszymi schorzeniami i dolegliwościami (np. padaczką), które przedstawiono poniżej.

• neuropatia cukrzycowa – jest jedną z częstszych przyczyn dolegliwości czuciowych u pacjentów; neuropatia, czyli uszkodzenie nerwów (czuciowych, ruchowych i/lub autonomicznych) rozwija się w wyniku postępującej, nieleczonej bądź źle kontrolowanej cukrzycy i skutkuje pojawieniem się przede wszystkim bólu, zaburzeń czucia np.: drętwienia rąk czy stóp, nieprawidłowego odczuwania bodźców (np. zwykły dotyk wywołuje ból, polanie zimną wodą chory odczuwa jako pieczenie) oraz zaburzeń ruchowych;
• neuropatia poalkoholowa – stanowi uszkodzenie nerwów obwodowych w wyniku nadmiernego spożywania alkoholu i może początkowo ograniczać się do odczuć typu drętwienia palców rąk, przedramion czy stóp;

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

• zaburzenia ukrwienia kończyny górnej – przeważnie na skutek nasilonych zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych; zmiany dają objawy najczęściej w obszarach dystalnych, tj. dotyczą palców, dłoni. Zaburzenia ukrwienia mogą być wywołane również zapaleniem naczyń;
• choroby zapalne i autoimmunologiczne – do tej grupy chorób zaliczają się przede wszystkim systemowe zapalenia naczyń, zespół Guillaina-Barrego, toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów; uczucie drętwienia rąk rzadko jest jedynym objawem tych chorób;
• stwardnienie rozsiane – jest przewlekłym schorzeniem demielinizacyjnym ośrodkowego układu nerwowego o charakterze zapalnym, gdzie dochodzi do wieloogniskowego uszkodzenia tkanki nerwowej; następstwem tego są różnorodne objawy chorobowe zależne od lokalizacji uszkodzenia w mózgu lub rdzeniu kręgowym; dotyka ono głównie kobiety między 20. a 30. rokiem życia; drętwienie kończyn górnych może być jednym z symptomów choroby.

To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?

Drętwienie nóg – jakie przyczyny?

Wszystkie przyczyny powodujące odczucia drętwienia w kończynie górnej mogą być odpowiedzialne za te same dolegliwości w kończynie dolnej. Innymi chorobami powodującymi parestezje w kończynach dolnych są:

• zespół niespokojnych nóg – stanowi zespół objawów charakteryzujący się występowaniem nieprzyjemnych wrażeń czuciowych ze strony kończyn dolnych, nasilających się w spoczynku; te nieprzyjemne odczucia powodują, że osoba chora odczuwa przymus ciągłego poruszania kończynami;
• uszkodzenia nerwów zaopatrujących kończynę dolną – do uszkodzeń nerwów może dochodzić na skutek bezpośrednich urazów mechanicznych (np. złamania, zwichnięcia, silnego stłuczenia), termicznych (odmrożenia paliczków, oparzenia stóp), ucisku na dany nerw (np. guza, krwiaka, przykurczu), choroby zwyrodnieniowej (zmiany zwyrodnieniowej kręgosłupa lędźwiowego) oraz działania toksycznego (np. zatrucia ołowiem, polekowego);
• neuropatia cukrzycowa – patrz wyżej; w obrębie kończyn dolnych u diabetyków rozwijać się może schorzenie zwane neuropatyczną stopą cukrzycową, które jest poważnym następstwem uszkodzenia nerwów zaopatrujących kończynę dolną; oprócz zaburzeń czucia w postaci drętwienia stóp obserwowane są także zmiany troficzne w postaci owrzodzeń;
• zaburzenia ukrwienia kończyny dolnej – przeważnie na skutek nasilonych zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych; zmiany dają objawy najczęściej w obszarach dystalnych, tj. palcach stóp; zaburzenia ukrwienia mogą być wywołanie również zapaleniem naczyń; u młodych palących mężczyzn przyczyną drętwienia stóp może być choroba Bürgera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń); drętwieniu towarzyszy przeważnie ból, sinica zajętych okolic oraz zmniejszenie ucieplenia kończyny.

Sprawdź również: Mrowienie i drętwienie ust – przyczyny, objawy, leczenie

Czy drętwienie kończyn to objaw udaru mózgu?

Udar mózgu oraz przemijające niedokrwienie mózgu (TIA) – te stany chorobowe są wyrazem niedokrwienia obszarów mózgu i w zależności od lokalizacji regionu niedostatecznie zaopatrywanego w krew wywołują określone zespoły objawów.

Drętwienie rąk, stóp czy twarzy może być pierwszym symptomem zapowiadającym nadejście pełnoobjawowej choroby lub pozostałością po przebytym udarze mózgu (np. chory cierpiał na niedowład lewej kończyny górnej z towarzyszącym brakiem czucia dotyku i temperatury, te objawy ustąpiły w wyniku leczenia, ale okresowo pojawiają się u niego drętwienia tej kończyny).

Jeżeli drętwienie danego obszaru stanowi pierwszy sygnał nadchodzącego udaru, to w dość krótkim czasie (minut, rzadziej godzin) dołączają się zazwyczaj inne objawy, np.: zaburzenia mowy, niedowłady, zaburzenia koncentracji.

Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny

Drętwienie twarzy

Uczucie drętwienia okolic twarzy może towarzyszyć stanom:

• migreny – w trakcie napadu migrenowego z tzw. aurą dochodzi do skurczu naczyń, który może być odpowiedzialny za wystąpienie uczucia „drętwoty” w obrębie twarzy, przeważnie jednostronnej;
• hipokalcemii – czyli zbyt niskiego stężenia wapnia we krwi. Niedobór wapnia przyczynia się do występowania objawów tzw. tężyczki, będącej wyrazem nadmiernego skurczu mięśni na skutek zaburzeń czynności układu nerwowo-mięśniowego; drętwienie twarzy stanowi jeden z symptomów tężyczki i może być jej jedynym zwiastunem; dodatkowo obserwuje się często drętwienie palców u rąk wraz z ich tonicznymi skurczami (ręka przyjmuje charakterystyczne ułożenie „ręki położnika” – zgięcie IV i V palca ręki), drętwienie przedramion i ramion oraz kończyn dolnych;
• hiperwentylacji – nadmiernej wentylacji płuc, spowodowanej nieprawidłowym, przyspieszonym bądź pogłębionym oddechem; występuje często jako reakcja zwrotna na lęk; w jej przebiegu obserwuje się odrętwienie twarzy, jak i objawy tężyczki (nie spowodowanej niedoborem wapnia);
• padaczki – napady padaczkowe częściowo proste mogą powodować izolowane objawy tylko w postaci drętwienia danej okolicy ciała, np. drętwienie twarzy, drętwienie ręki, drętwienie stopy.

Czytaj również: Niedokrwienie kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie niedokrwienia nóg

Wypowiedź neurologa na temat drętwienia kończyn