Krew w moczu to widoczne makroskopowo, czyli dostrzegalne gołym okiem zaburzenie w składzie, a tym samym wyglądzie moczu. Krwiomocz występować może zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, u osób w każdym wieku. Każdy przypadek krwiomoczu musi zostać potwierdzony przez ogólne badanie moczu, a w razie konieczności – dalsze badania diagnostyczne. Krew w moczu u mężczyzny ma niekiedy takie same podłoże jak u kobiet, są jednak przyczyny typowe wyłącznie dla płci męskiej.
Krew w moczu u mężczyzn – jakie mogą być przyczyny krwiomoczu?
Krew w moczu u mężczyzny – skąd się bierze?
Prawidłowy kolor moczu u zdrowej osoby ma lekko żółtą barwę, jest przejrzysty. Dopuszczalna jest obecność nielicznych nabłonków, 1–3 leukocytów w polu widzenia oraz 3–4 erytrocytów (krwinek czerwonych) w polu widzenia. Obecność krwi w moczu może przyjmować postać krwiomoczu oraz krwinkomoczu (krwiomocz mikroskopowy). Krwiomocz to widoczna gołym okiem pod postacią czerwonego zabarwienia moczu obecność w moczu erytrocytów. Krwinkomocz – to sytuacja, gdy do stwierdzenia obecności erytrocytów w moczu konieczne są badania moczu. Czerwony mocz może być także spowodowany obecnością w moczu wolnej hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika erytrocytów. Taki stan określany jest jako hemoglobinuria i wynika z rozpadu krwinek czerwonych w świetle naczyń krwionośnych.
Zobacz też: Kolor moczu a choroby
Krwiomocz różnicować należy z zupełnie nieistotnymi przyczynami czerwonego koloru moczu, takimi jak spożycie rabarbaru czy buraków, beta karotenu czy niektórych leków. Rozstrzygające jest badanie ogólne moczu. Krwiomocz jest stanem, który zawsze wymaga dalszej diagnostyki, nawet, gdy pojawia się jednorazowo czy okazyjnie. Bardzo wiele o przyczynie krwiomoczu lub krwinkomoczu u mężczyzn mówi badanie mikroskopowe moczu i kształt erytrocytów. Nieuszkodzone krwinki czerwone najpewniej pochodzić będą z dolnych dróg moczowych, zaś erytrocyty wyługowane, uszkodzone, pofragmentowane mogą mieć pochodzenie nerkowe.
Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?
Krew w moczu u mężczyzn – przyczyny
Najczęściej krew w moczu u mężczyzny wynika z infekcji bakteryjnych układu moczowego – zapalenia cewki moczowej czy zapalenia pęcherza u mężczyzn. Wtedy czerwonej barwie moczu mogą towarzyszyć inne zmiany w wyglądzie moczu: jego zmętnienie wskazujące na obecność nabłonków i licznych leukocytów w moczu (tzw. ropomocz) oraz pienienie moczu towarzyszące obecności białka w moczu w przebiegu gorączki. Wiele przypadków infekcji dróg moczowych daje charakterystyczne objawy:
- uczucie parcia na pęcherz,
- częstomocz i skąpomocz,
- pieczenie podczas oddawania moczu,
- ból w podbrzuszu.
Zapalenie pęcherza u mężczyzn może powodować wysoką gorączkę i właśnie opisywany objaw pod postacią krwi widocznej w moczu. Jest to sygnał alarmowy, potwierdzający nagły rozwój infekcji.Koniczne jest zdrożenie odpowiedniego leczenia, najczęściej w postaci antybiotyku i furaginy.
Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn
Potwierdzeniem infekcji bakteryjnej jest dodatni wynik posiewu moczu, a leczenie infekcji sprowadza się do zastosowania antybiotyku zgodnego z otrzymanym wraz z posiewem moczu antybiogramem.
Najczęstszą przyczyną infekcji dróg moczowych jest bakteria Escherichia coli, rzadsze przyczyny to zakażenie Ureaplasmą lub Mycoplasmą, a także zakażenie opryszczką płciową u mężczyzn, chlamydioza czy rzęsistkowica.
To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?
Krwiomocz a kamica nerkowa
Mocz z krwią i pieczenie dowodzi także obecności złogów, czyli kamieni nerkowych w nerkach bądź drogach moczowych. Krew pojawia się na drodze mechanicznego uszkodzenia ścian dróg moczowych. Typowym objawem kamicy nerkowej jest atak kolki nerkowej, manifestujący się dotkliwym bólem okolicy lędźwiowej, który może się przemieszczać w dół i promieniować do pachwiny i kończyny dolnej. Dolegliwościom bólowym towarzyszyć mogą nudności i wymioty oraz gorączka. Podczas ataku kolki może dojść do zastoju moczu w drogach moczowych, co ma związek z zamknięciem ich światła przez kamień. Jeśli jednak chory oddaje wtedy mocz – najpewniej zauważy czerwona barwę moczu.
Przeczytaj: Krwawienie podczas stosunku – co może oznaczać?
Czasami pojawia się krwiomocz ze skrzepami. Potwierdzeniem kamicy nerkowej jest badanie obrazowe – USG nerki lub zdjęcie radiologiczne nerki. Niekiedy konieczne jest ponadto wykonanie urografii, czyli badania radiologicznego po podaniu kontrastu lub tomografii komputerowej brzucha. Niezbędne jest ponadto wykonanie badanie dobowej zbiórki moczu w celu określenia przyczyny powstawania kamieni nerkowych. Poszukuje się wówczas obecności w moczu cytrynianiów, szczawianów, jonów wapnia, kwasu moczowego oraz określa się pH moczu.
To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?
Choroby prostaty a krwiomocz u mężczyzn
Krew w moczu u mężczyzn pojawić się może w przebiegu chorób prostaty – łagodnego przerostu prostaty, zapalenia gruczołu krokowego bądź nowotworu prostaty. Wtedy czerwonej barwie moczu towarzyszyć mogą typowe objawy chorób prostaty – problemy z oddawaniem moczu u mężczyzn, ból krocz i podbrzusza. Najczęściej tego typu schorzenia dotykają mężczyzn w podeszłym wieku, a badaniami rozstrzygającymi jest badanie per rectum oraz biopsja gruboigłowa prostaty i biopsja cienkoigłowa. Może pojawiać się krwiomocz po stosunku i ból w różnych lokalizacjach.
Skrzepy krwi mogą pojawiać się w przebiegu schorzeń nowotworowych – raka nerki czy raka pęcherza moczowego. Inną przyczyną krwiomoczu może być gruźlica nerek, zawał nerki, skaza krwotoczna, toczeń lub urazy dróg moczowych czy nerek.
Krew w moczu – video ze specjalistą
Zdaniem eksperta
Obecność krwi w moczu jest z reguły objawem wskazującym na patologie w układzie moczowym. Jeżeli krew jest widoczna podczas oceny wzrokowej – mówimy o krwinkomoczu makroskopowym, natomiast jeżeli obecność stwierdzamy w badaniu mikroskopowym – mówimy o krwiomoczu mikroskopowym. W warunkach fizjologicznych w moczu dopuszczalna jest obecność dwóch erytrocytów przy powiększeniu 400-krotnym, jeżeli jest ich więcej rozpoznajemy krwiomocz.
Przyczyny krwiomoczu dzielimy na trzy główne grupy: ogólnoustrojowe – krwiomocz w skazie krwotocznej, najczęściej w przypadku przedawkowaniu leków przeciwkrzepliwych; urologiczne – krwiomocz przy nowotworach w obrębie układu moczowego, kamicy nerkowej lub krwotocznych zapaleniach pęcherza oraz nefrologiczne – wyróżniamy krwiomocz kłębuszkowy i niekłębuszkowy. W diagnostyce różnicowej, jeżeli chodzi o lokalizację krwiomoczu, może być pomocne oznaczenie tzw. urokrytu, tj. odsetka objętości krwinek czerwonych w stosunku do objętości moczu. Urokryt ponad 1% świadczy o krwiomoczu pochodzącym z dolnych dróg moczowych.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Stale kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewnia jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem oraz interpretacją badań laboratoryjnych.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 17.10.2018