Kąpiel noworodka – jak kąpać noworodka krok po kroku?

Co ile powinno się kąpać noworodka?

Pielęgnacja noworodka to ważny element jego życia, ale to nie oznacza jedynie czynności wykonywanych w czasie kąpieli. Czy maluszek wymaga codziennie solidnego mycia całego ciała?

Skóra noworodka, choć budową nie różni się od skóry dorosłego człowieka, jest jednak nieco cieńsza i delikatniejsza. Posiada naturalną warstwę hydrolipidową, która utrzymuje jej nawilżenie na odpowiednim poziomie, jest gładka i miękka. Dlatego też o skórę małego dziecka należy dbać w szczególny sposób. Nie wymaga ona częstego mycia, które naruszałoby naturalną barierę ochronną skóry maluszka. Dlatego uznaje się, że nie jest konieczne codzienne kąpanie noworodka, chyba że inaczej zaleci lekarz lub wystąpią problemy skórne.

Nie jest też tak, że codzienna kąpiel noworodka jest zakazana. Jeśli nie wiąże się ona ze zbytnim pocieraniem skóry, a stanowi bardziej rytuał relaksacyjny, np. w formie polewania brzuszka dziecka wodą, bez mycia – można to robić częściej, nawet codziennie. Słowem, to rodzic decyduje, jak często kąpać noworodka. Warto jednak mieć na uwadze, że zbyt częste kąpiele noworodka mogą znacznie wpłynąć na pogorszenie stanu jego skóry, naruszając jej naturalną barierę hydrolipidową.

Kiedy po raz pierwszy kąpać noworodka?

Kiedyś normą była kąpiel noworodka zaraz po urodzeniu, w szpitalu, obecnie jednak odchodzi się od tego procesu, a noworodki są kąpane wyłącznie na życzenie rodzica. Dlaczego? Po urodzeniu skórę noworodka pokrywa maź płodowa, będąca naturalnym biofilmem, czyli warstwą ochronną, bogatą w lipidy. Chroni ona skórę dziecka w łonie matki, a po urodzeniu poza funkcją ochronną ma również znaczenie immunologiczne, działa antybakteryjnie, termoregulacyjnie oraz pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia, dlatego w szpitalu, środowisku pełnym wirusów i bakterii mycie noworodka nie jest wskazane w celach ochronnych, a także by lepiej przystosować jego skórę do nowego środowiska.

Maź płodowa zmiękcza również skórę i zapewnia jej odpowiednią elastyczność. Nie usunięta, wchłania się w skórę dziecka w ciągu pierwszej doby jego życia. To, co zostanie w fałdkach skóry, można w nią wmasować.

W związku z powyższym lepiej jest opóźnić pierwszą kąpiel noworodka i pozwolić, by natura zrobiła swoje. Obecnie do pierwszych kąpieli noworodka najczęściej dochodzi dopiero po powrocie do domu. Standardowo, jeśli poród obył się bez powikłań, następuje to trzy dni po rozwiązaniu. Jest to optymalny czas, w którym skóra malucha zdąży wchłonąć z mazi wszystko, co wartościowe i przystosować do nowych warunków. Oczywiście, w tym czasie nie należy unikać innych czynności pielęgnacyjnych, jak mycie okolic intymnych po zmianie pieluszki – wystarczy ciepłą wodą – czy przemywania oczu i uszu maluszka oraz pielęgnacji kikuta pępowiny.

Jak kąpać noworodka krok po kroku?

Wiadomo już, że noworodka nie trzeba kąpać codziennie, ale na wieczorne kąpiele warto się odpowiednio przygotowywać. Jak to zrobić?

• Przygotować pomieszczenie, w którym będzie się kąpać dziecko – ważna jest optymalna temperatura powietrza i temperatura otoczenia - powinno być ciepło, ale nie gorąco, bez przeciągów.
• Naszykować akcesoria – przewijak, wanienkę, kosmetyki pielęgnacyjne, ręcznik.
• Przygotować wodę – powinna być przyjemnie ciepła. Dermatolodzy zalecają, by była zbliżona do temperatury ciała lub nawet minimalnie niższa. Należy sprawdzić temperaturę wody termometrem lub metodą „na łokieć”. Wody w wanience powinno być tyle, by przykrywała dziecko do połowy. Wanienka musi stać na stabilnym podłożu.

Tak naprawdę pierwsza kąpiel maluszka, i każda następna, odbywają się dość intuicyjnie. Rodzic powinien pewnie trzymać noworodka – jedną ręką trzymać jego barki, plecy i głowę, a drugą obmywać maluszka. Aby maluszek się nadmiernie nie ślizgał, na dno wanienki można położyć pieluszkę tetrową. Warto pamiętać o tym, by w miarę możliwości nie dopuszczać do zalania kikuta pępowiny, a na pewno porządnie osuszać go po kąpieli, tak sam, jak uszy dziecka. Po wyjęciu dziecka z wanienki należy je otulić miękkim ręcznikiem, by nie zmarzło i czuło się bezpiecznie.

A ile powinna trwać kąpiel noworodka? Wszystko zależy od tego, jak dziecko znosi kąpiel – zazwyczaj jednak pierwsza kąpiel noworodka, jak i kolejne w pierwszych miesiącach życia trwają od kilku do kilkunastu minut.

Czego używać do kąpieli dziecka?

Do pielęgnacji delikatnej skóry dziecka służą odpowiednie kosmetyki do kąpieli. Zdecydowanie wybór nie może być przypadkowy. Do kąpania noworodka w zupełności wystarczy sama woda, a jeśli już chce się stosować jakieś specjalne kosmetyki, należy sięgać po te, które są jak najbardziej naturalne, w których nie występują żadne substancje chemiczne, zbędne, a nawet szkodliwe dla wrażliwą skórę noworodka.

Sporo dyskusji wywołuje stosowanie emolientów , które mają zapobiegać wysuszaniu i pielęgnować delikatną skórę maluszka. Jednak natłuszczenie skóry noworodka jest zupełnie zbędnym zabiegiem i nie trzeba się tego robić profilaktycznie, jeśli dziecko nie ma problemów z AZS. Stosowanie emolientów bez potrzeby może spowodować odwrotny efekt – nadmierne przesuszenie skóry dziecka.

Do kąpieli noworodków i niemowląt nie trzeba również używać żadnych gąbek. Co więcej – jeśli nie ma możliwości ich idealnego wysuszenie po każdej kąpieli, mogą one stać się źródłem bakterii. Skóry dziecka nie należy nadmiernie pocierać, nie wymaga ona szorowania. Można stosować miękką ściereczkę, ale w zupełności wystarczająca będzie po prostu ręka rodzica.

W czym kąpać noworodka?

Do kąpieli niemowląt można używać małej wanienki, specjalnych wiaderek lub krzesełek kąpielowych. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by kąpiel maluszka odbyła się nawet w umywalce, jeśli i dziecku, i rodzicom, będzie tak wygodnie i bezpiecznie.

O której godzinie najlepiej kąpać niemowlę?

To kwestia indywidualna. Kąpiel noworodka może się odbyć przed lub po wieczornym karmieniu – ważne, by współgrała z wyciszaniem dziecka i przynosiła mu odprężenie.