Jak wykonuje się cesarskie cięcie?

Dlaczego wykonuje się cesarskie cięcie?

Czasem od początku ciąży wiadomo, że zakończy się ona cesarskim cięciem. Można to przewidzieć, gdy np. jakaś wada budowy miednicy matki lub znana wcześniej jej choroba uniemożliwia poród drogami natury. Planowe cięcie wykonuje się także przy łożysku przodującym, które zagradza dziecku drogę na świat i grozi krwotokiem oraz przy położeniu poprzecznym dziecka. W takich przypadkach sposób zakończenia ciąży i data przeprowadzenia zabiegu są znane całe tygodnie wcześniej.
Niektóre zagrożenia nie dają się przewidzieć, ujawniają się dopiero podczas porodu. Jedne - np. zakażenie wewnątrzmaciczne, czy brak postępu porodu - pozwalają rodzicom i personelowi szpitala przygotować się do operacji. Inne objawiają się nagle i dramatycznie (krwotok, wypadnięcie pępowiny, zaburzenia pracy serca płodu) i nie pozostawiają czasu na przygotowanie do cięcia cesarskiego ani wyjaśnienia. Liczy się wtedy każda minuta i operacja wykonywana jest natychmiast. Operację wykonuje się najczęściej w znieczuleniu przewodowym, tzn. środek znieczulający podawany jest „do kręgosłupa”. Rodząca nie odczuwa bólu, a jednocześnie jest świadoma i może porozumiewać się z otoczeniem. Jedynie ok. 10 % cięć cesarskich wykonywanych jest w znieczuleniu ogólnym, czyli tzw. „uśpieniu”.

Postępowanie przed cięciem cesarskim

W przypadku cięcia cesarskiego przeprowadzonego w znieczuleniu przewodowym, tak jak w przypadku porodu siłami natury, dziecko może od razu pozostać przy matce. Nie ma żadnych przeciwwskazań do natychmiastowego podjęcia nauki karmienia.

Jeśli cięcie jest robione planowo, matka zwykle w przeddzień operacji trafia do szpitala. Przez co najmniej 6 godzin przed cięciem nie powinna nic jeść ani pić. Wypełnienie żołądka i jelit przeszkadza przy operacjach brzusznych, upośledza ruchy robaczkowe, poza tym grozi zachłyśnięciem pokarmem cofającym się z żołądka podczas znieczulenia. Tuż przed zabiegiem goli się włosy z podbrzusza, zakłada cewnik do pęcherza moczowego, podaje kroplówkę dożylną, żeby nawodnić organizm. Po przewiezieniu na salę operacyjną wykonuje się znieczulenie.

W nagłych sytuacjach skrócone do minimum przygotowania przeprowadza w ogromnym pośpiechu kilka osób naraz. Soki trawienne wypełnionego żołądka neutralizuje się za pomocą specjalnych leków, a kroplówkę podaje już w trakcie operacji.

Jak wykonuje się cięcie cesarskie?

Cięcie cesarskie jest zawsze wykonywane na sali operacyjnej. Zabieg wykonuje dwóch lekarzy położników. W „nogach” stołu operacyjnego ustawia się instrumentariuszka, która podaje lekarzom narzędzia operacyjne. W „głowie” stołu operacyjnego miejsce zajmuje lekarz anestezjolog i pielęgniarka anestezjologiczna. W niektórych szpitalach obok niego może przycupnąć przebrany w szpitalne ubranie mąż. Na poziomie klatki piersiowej rodzącej ustawia się parawanik, tzw. ekran, który odgradza pole operacyjne od pola działania anestezjologa. Na sali operacyjnej jest też obecny lekarz neonatolog i położna z oddziału noworodkowego, którzy zajmą się oceną stanu dziecka po porodzie.

Przed wykonaniem cięcia powłok skórnych pole operacyjne myje się preparatami odkażającymi i obkłada sterylną bielizną operacyjną (sterylne prześcieradła, serwety).

Istnieje wiele odmian poszczególnych etapów cięcia cesarskiego. Wybór nacięcia powłok brzusznych zależy od wielu czynników, takich jak:

• stopień skomplikowania operacji,
• kolejność operacji brzusznej u danej pacjentki,
• tydzień ciąży,
• możliwość dostępu do macicy,
• konieczność ewentualnego rozszerzenia nacięcia,
• ważny jest też element kosmetyczny.

W ponad 90% przypadków wykonuje się cięcie cesarskie przez otrzewnowe poprzeczne cięcie w cieśni macicy z poprzecznego dolnego otwarcia jamy brzusznej. Technika ta zapewnia małe krwawienie, rzadkie tworzenie się zrostów, duże szanse na powodzenie następnego porodu drogami natury. Jest to cięcie cesarskie wykonywane metodą Pfannenstiela.

Kolejne etapy operacji:

• nacięcie skóry na wysokości 2 – 3 cm powyżej spojenia łonowego,
• nacięcie tkanki podskórnej,
• otwarcie jamy brzusznej z dostępem do macicy,
• nacięcie macicy tuż nad pęcherzem moczowym,
• wydobycie płodu i łożysk,
• zeszycie macicy,
• zeszycie powłok skórnych.

Aby dotrzeć do płodu znajdującego się w macicy operator przecina 7 kolejnych warstw.

W chwili obecnej stosuje się do szycia nici rozpuszczalne, dzięki czemu nie ma potrzeby zdejmowania szwów. Poszczególne warstwy są zeszywane różnej grubości nićmi chirurgicznymi. Zakładanie szwów jest najdłużej trwającym etapem operacji i może trwać nawet godzinę. Cały zabieg trwa ok. godziny do półtorej godziny.

Cięcie pionowe

Rzadziej wykonywanym rodzajem operacji jest cięcie klasyczne, czyli pionowe - od pępka do spojenia łonowego. Wykonuje się je zazwyczaj, gdy konieczny jest pośpiech, gdy zrobienie nacięcia poprzecznego uniemożliwiają warunki anatomiczne (np. mięśniaki), podczas porodu wcześniaczego, aby zapewnić dobre warunki dla wydobycia płodu. Jeśli raz zostało wykonane cięcie klasyczne, kolejna operacja musi być zrobiona w ten sam sposób. Wycina się wtedy starą bliznę. Cięcie klasyczne wiąże się z obfitszym krwawieniem, gorszym gojeniem się rany i pozostawia szpecącą brzuch bliznę. Wybór rodzaju cięcia zależy zawsze od lekarza oraz okoliczności.

Postępowanie po cięciu cesarskim

Sposób postępowania po cięciu cesarskim zależy od obyczajów panujących w danym szpitalu. Zazwyczaj przez pierwszą dobę pacjentka przebywa na sali pooperacyjnej, dostaje środki przeciwbólowe i kroplówkę, cewnik pozostaje w pęcherzu. Gdy jelita podejmą normalną pracę, otrzymuje pierwszy posiłek. Jest to zazwyczaj kleik lub suchary. Przez pierwsze godziny nie można też wstawać. Potem jednak warto jak najszybciej wrócić do zwykłej aktywności, chodzić do łazienki, spacerować. Pobyt w szpitalu po przebytym cięciu cesarskim trwa zazwyczaj od 3 do 7 dni. Wszystko zależy od tego jak goi się rana i w jakiej formie jest pacjentka. Połóg przebiega podobnie jak po naturalnym porodzie. Pacjentka powinna jednak w pierwszych tygodniach prowadzić nieco bardziej oszczędny tryb życia - warto poczekać, aż wszystko dobrze się zagoi. Wiele zależy od samej kobiety - niektóre wracają do pełnej formy bardzo szybko, innym potrzeba więcej czasu.

Laktacja po cięciu cesarskim

Laktacja po cięciu cesarskim może mieć różny przebieg. W przypadku cięcia cesarskiego planowego, bez rozpoczęcia akcji porodowej laktacja bywa opóźniona czasami nawet o 2-3 doby. W przypadku cięcia cesarskiego przeprowadzonego w czasie zaawansowanej akcji porodowej laktacja przebiega podobnie jak po porodzie naturalnym. Najważniejszy jest pierwszy kontakt matki z noworodkiem. Po zastosowaniu znieczulenia zewnątrzoponowego ten kontakt jest możliwy już w trakcie zabiegu. Noworodek jest pokazany matce zaraz po wydobyciu z macicy, a następnie po zbadaniu i osuszeniu zostaje położony w ramionach matki „skóra do skóry” i okryty. Po znieczuleniu ogólnym, stosowanym w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia matki dziecka, pierwszy kontakt z dzieckiem i pierwsze karmienie możliwe są po odzyskaniu przez matkę przytomności na sali operacyjnej. Bardzo ważne jest, aby karmienie piersią rozpocząć względnie szybko z pomocą personelu i życzliwych osób.

Powikłania po cięciu cesarskim

Cięcie cesarskie jest rozległą operacją brzuszną i mogą jej towarzyszyć różne powikłania – są one związane z samym zabiegiem, znieczuleniem lub też ze schorzeniami współistniejącymi z ciążą. Najczęstsze powikłania to:

• krwotoki,
• urazy układu moczowego,
• zapalenie błony śluzowej macicy,
• zakażenie rany,
• zakrzepica.

U niektórych pacjentek po znieczuleniu przewodowym mogą występować bardzo silne bóle głowy.

Cięcie cesarskie – video