Częstymi dolegliwościami, z którymi pacjenci zgłaszają się do okulisty są: łzawienie, światłowstręt, zwężenie szpary powiekowej, swędzenie, pieczenie, uczucie ciała obcego lub pisaku pod powiekami. Oko jest zaczerwienione, a spojówki obrzęknięte. W worku spojówkowym zalega wydzielina śluzowo-ropna bądź ropna. Są to bardzo częste objawy zapalenia spojówek. Jednak przy stawianiu takiej diagnozy trzeba zachować ostrożność. Należy wykluczyć inne przyczyny czerwonego oka. W diagnostyce różnicowej powinno się uwzględnić zapalenie innych struktur gałki ocznej, np. rogówki, tęczówki, ciałka rzęskowego. Pod uwagę należy wziąć ostre zamknięcie konta przesączania. Dlatego też badanie okulistyczne powinno być bardzo dokładne i wnikliwe.
Przyczyny zapalenia spojówek jest bardzo wiele. Wyróżniamy zapalenia spojówek bakteryjne, wirusowe, alergiczne, bliznowaciejące oraz inne np. prowokowane, rzekomo-błoniaste czy górne rąbkowe.
Proste bakteryjne zapalenie spojówek w większości przypadków ustępuje samoistnie w ciągu 5 dni. Miejscowe leczenie kroplami z antybiotykiem przyspiesza proces leczenia i zapobiega nawrotom. Nasilone dolegliwości występują w przypadku rzeżączkowego zapalenia rogówki i spojówek. Choroba objawia się nagłym, obfitym wypływem treści ropnej z worka spojówkowego. Jeśli objawom spojówkowym towarzyszą dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego, można podejrzewać chlamydiowe zapalenie spojówek. Rozpoczyna się ono w jednym oku, a nieleczone może trwać nawet kilka miesięcy.
Z zakażeniem chlamydiami związana jest również jaglica. Ten przewlekły proces zapalny ustępuje samoistnie bez bliznowacenia. Powtórne infekcje natomiast prowadzą do ślepoty. Jaglica występuje wśród dużych skupisk ludzi, związana jest z biedą oraz niskim poziomem higieny.
W etiologii wirusowego zapalenia spojówek najczęściej wymienia się adenowirusy, foksowirusy i enterowirusy. Zapalenie adenowirusowe jest poważnym problemem ze względu na łatwość przenoszenia. Zakażenie może wystąpić 4-7 dni przed wystąpieniem objawów klinicznych. Po ich pojawieniu się, wirus jest aktywny jeszcze prze około 2 tygodnie.
Chorobie mogą towarzyszyć objawy ogólne w postaci gorączki czy nieżytu gardła. Może dochodzić do zajęcia rogówki, co wpływa na obniżenie ostrości wzroku. Leczenie ma na celu złagodzenie dolegliwości.
Foksowirus wywołuje chorobę nazywaną mięczakiem zakaźnym. Jest to przewlekłe zapalenie skóry, które głównie dotyczy dzieci 2-4 letnich. Na brzegu powiek pojawiają się charakterystyczne guzki z centralnym zagłębieniem. Zmiany te, w większości przypadków, ustępują samoistnie. Terowirus powoduje ostre krwotoczne zapalenie spojówek, przebiegające gwałtownie, objawiające się wylewami podspojówkowymi. Jak dotąd nie ma skutecznego sposobu leczenia. Zaleca się izolację do czasu ustąpienia objawów. Alergicznym zapaleniom spojówek bardzo często towarzyszy nieżyt nosa. Pacjenci zgłaszają zaczerwienienie, silne łzawienie i świąd oczu. Objawy występują przez cały rok lub w określonych porach — głównie wiosną i latem. Często pojawiają się zmiany w rogówce. W leczeniu stosuje się miejscowo krople przeciwalergiczne i kortykosteroidy. W ciężkich przypadkach podaje się leki ogólnie.
Bliznowaciejące zapalenie spojówek pojawia się w przebiegu pemfigoidu bliznowaciejącego czy toksycznej nekrolizy naskórka. Prowokowane zapalenie spojówek związane jest najczęściej z zamierzonym i celowym działaniem samouszkadzającym — czasami pojawia się przy zdejmowaniu soczewek kontaktowych, może dochodzić do bliznowacenia rogówki.
362
