Nadwzroczność – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie dalekowzroczności

Układ optyczny oka – czyli jakie struktury sprawiają, że widzimy wyraźnie?

Układ optyczny oka to zbiór kilku struktur umożliwiających utworzenie ostrego obrazu na siatkówce oka.

Najważniejszymi elementami tego układu są rogówka i soczewka pomiędzy którymi znajduje się ciecz wodnista oka. Za soczewką znajduje się ciało szkliste. Odpowiednie działanie układu optycznego oka jest jednym z czynników zapewniających prawidłową ostrość widzenia.

Prawidłowe działanie układu optycznego oka umożliwia skupienie promieni świetlnych docierających do oka na siatkówce oka. Następnie bodźce są przekazywane nerwem wzrokowym do mózgowia, gdzie są przetwarzane na wyraźny obraz.

Narząd wzroku posiada swoją moc optyczną. Składa się na nią moc rogówki (około 40 dioptrii) i moc soczewki (20 dioptrii). Całkowita moc optyczna tego układu jest ich sumą, więc wynosi około 60 dioptrii.

Nadwzroczność – na czym polega ta wada wzroku?

Dalekowzroczność jest to wada wzroku, w przypadku której promienie równoległe docierające do oka skupiają się za siatkówką oka. Powoduje to niewyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się blisko gałki ocznej.

Nadwzroczność występuje naturalnie u noworodków (tzw. nadwzroczność fizjologiczna). Wraz z wiekiem i wzrostem długości gałki ocznej wada ta zwykle niweluje się – oko staje się miarowe. Jednak czasami wada wzroku nie znika całkowicie i dalekowzroczność występuje u tych pacjentów również w dorosłym życiu.

Nadwzroczność może mieć różne stopnie zaawansowania:

• niska nadwzroczność (poniżej +2,00D);
• średnia nadwzroczność (+2,25D do +5.00D);
• wysoka nadwzroczność (powyżej 5,00D).

Jakie są przyczyny dalekowzroczności?

Najczęściej nadwzroczność wynika z nieprawidłowej anatomii oka – gałka oczna jest zbyt krótka, co powoduje, że promienie świetlne docierające do oka skupiają się za siatkówką.

Inną możliwą przyczyną nadwzroczności jest spłaszczenie rogówki bądź soczewki oka – powoduje to zmniejszenie ich zdolności skupiającej, co powoduje niewyraźne widzenie.

Nadwzroczność występuje częściej u dzieci, których rodzice również posiadają tę wadę wzroku.

Nadwzroczność – jakie są jej rodzaje?

Nadwzroczność możemy podzielić na cztery główne rodzaje:

• nadwzroczność osiowa, czyli nadwzroczność prosta – jest to najczęściej występujący rodzaj nadwzroczności wynikający ze skrócenia gałki ocznej;
• nadwzroczność krzywiznowa – spowodowana spłaszczeniem soczewki bądź rogówki;
• nadwzroczność związana ze współczynnikiem refrakcji – jest spowodowana zmianą współczynnika refrakcji, która występuje między innymi w starszym wieku lub u osób chorych na cukrzycę;
• nadwzroczność związana z przemieszczeniem struktur oka – np. związana z przemieszczeniem się lub brakiem soczewki.

Jakie są objawy nadwzroczności?

Pacjenci z nadwzrocznością mogą nie odczuwać objawów wady wzroku – dzieje się tak, dlatego, że ludzkie oko, szczególnie w młodym wieku ma duże zdolności akomodacyjne. Oznacza to, że poprzez stałe napięcie akomodacji oka jest w stanie skompensować sobie wadę wzroku.

Mimo zdolności akomodacyjnych oka, część pacjentów odczuwa dolegliwości związane z wadą wzroku.

Objawy dalekowzroczności to:

• zbaczanie gałek ocznych, zwykle do wewnątrz – zwykle zauważane jest przez rodziców dziecka, może dotyczyć obu oczu bądź tylko jednego oka;
• wrażenie zmęczenia oczu, któremu towarzyszy ból głowy w okolicy czołowej lub czołowo-skroniowej – jest to spowodowane nadmiernym wysiłkiem akomodacyjnym;
• niewyraźne widzenie obiektów znajdujących się blisko gałki ocznej;
• wrażenie „krzyżowania się” obrazu pomiędzy oczami (jest to spowodowane konwergencją) – nie towarzyszy temu podwójne widzenie;
• przedwczesna starczowzroczność – u osób z nadwzrocznością może wystąpić ona nawet przed 40. rokiem życia.

Nadwzroczność – jakie badania należy wykonać, aby się dowiedzieć, czy ją masz?

W celu diagnostyki nadwzrocznoczności należy udać się do okulisty bądź optometrysty, który wykona odpowiednie badania. Należą do nich:

• badanie ostrości wzroku;
• badanie w lampie szczelinowej;
• oftalmoskopia, czyli badanie dna oka;
• badanie zeza jawnego i utajonego;
• badanie automatycznym refraktometrem.

Badania te pozwalają nie tylko zdiagnozować nadwzroczność, ale również określić wielkość wady wzroku. Pozwoli to na dobranie odpowiednich okularów korekcyjnych bądź soczewek kontaktowych.

Nadwzroczność – jakie należy nosić okulary bądź soczewki kontaktowe?

Leczenie nadwzroczności ma na celu korekcję wady wzroku, czyli poprawę ostrości wzroku chorego. Nie jest to jednak jedyny cel leczenia nadwzroczności. Leczenie nadwzroczności ma na celu również zapobieganie niedowidzeniu, rozwojowi zeza oraz nawracającym infekcjom powiek i spojówek.

Podstawowym sposobem leczenia nadwzroczności jest jej korekcja za pomocą okularów korekcyjnych bądź soczewek kontaktowych. Stosuje się soczewki dwuwypukłe, czyli soczewki plusowe (potocznie „plusy”). Ich moc powinna być odpowiednio dobrana do wielkości wady.

U dorosłych można zastosować zabiegi laserowej korekcji wzroku . Istnieje kilka rodzajów takich zabiegów (m. in. LASIK, SMILE, LASEK, PRK). Konkretna metoda wykonania zabiegu powinna być indywidualnie dobrana do pacjenta.

Możliwe jest również wykonanie zabiegów wewnątrzgałkowych – wszczepienie sztucznej soczewki przed soczewką naturalną bądź wymiana soczewki pacjenta.

Nadwzroczność – komentarz okulisty