Łzawienie oczu – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Produkcja łez

Łzy produkowane są przez gruczoł łzowy i stanowią jeden z elementów tzw. filmu łzowego, szczelnie pokrywającego powierzchnię gałki ocznej. Łzy pełnią funkcję ochronną, nawilżającą oraz odżywczą dla powierzchni oka, przede wszystkim dla rogówki. Wszelkie nieprawidłowości dotyczące produkcji lub składu filmu łzowego skutkują rozwojem tzw. zespołu suchego oka.

Suche oko jest schorzeniem coraz bardziej rozpowszechnionym ze względu na obecnie powszechne warunki pracy: wielogodzinna praca przed monitorem w wentylowanych, ciemnych pomieszczeniach. Jednym z objawów suchego oka jest, paradoksalnie, wzmożone łzawienie. W terapii, poza wyeliminowaniem czynnika sprawczego, poprawę mogą przynieść okulary z powłoką antyrefleksyjną (gdy przyczyną jest praca przy komputerze bądź za kierownicą), suplementacja preparatami witaminowym oraz sztuczne łzy, najlepiej te pozbawione konserwantów.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Łzawienie oczu u niemowląt

Niedrożność przewodów nosowo-łzowych jest stosunkowo często spotykaną dolegliwością objawiającą się już u noworodków. Polega ona na utrudnieniu w odpływie łez, co sprzyja rozwojowi infekcji. Infekcja typowo przebiega jako ropne zapalenie spojówek, a w stanach bardziej zaawansowanych przybiera postać ropniaka woreczka łzowego,którego charakteryzuje zaczerwienie i obrzęk skóry w wewnętrznym kącie oka. U podstawy tego schorzenia leży brak samoistnego pęknięcia przegrody blokującej nosowe ujście przewodu, co może występować jedno- bądź obustronnie. Leczenie polega za zastosowaniu antybiotyków oraz masażu woreczka łzowego. Interwencja lekarza zwykle ogranicza się do przepłukania przewodów. W przypadku braku poprawy, konieczne jest leczenie chirurgiczne.

Proste zapalenie spojówek

Proste zapalenie spojówek wywołują czynniki drażniące nie będące bakteriami, wirusami czy grzybami, jest to więc zapalenie nie wywołane zakażeniem. Do najczęściej spotykanych czynników drażniących zaliczyć można:

• czynniki fizyczne – światło słoneczne, wiatr, pył.
• czynniki mechaniczne – nieprawidłowo rosnące rzęsy, zbyt długie nieprzerwane noszenie soczewek kontaktowych,
• czynniki chemiczne – dym, pary, gazy,
• przewlekły wysiłek akomodacyjny – w przypadku niewyrównanych wad wzroku (nienoszenie odpowiednich okularów),
• przewlekły brak snu.

Objawy prostego zapalenie spojówek mogą utrzymywać się krótko bądź trwać miesiącami, w zależności od przyczyny. Główne objawy to łzawienie, pieczenie lub swędzenie oraz nieznaczny światłowstręt. Typowo obserwuje się lekkie zaczerwienienie oka jednak nigdy nie występuje ropna wydzielina (brak infekcji). Mimo, że początkowo nie mamy do czynienia z zakażeniem, długo trwające zapalenie proste upośledza mechanizmy obronne powierzchni oka i sprzyja powikłaniom w postaci zakażenia. Leczenie prostego zapalenia spojówek polega na usunięciu czynnika wywołującego, np. noszeniu okularów fotochromatycznych, korekcji wady wzroku. Pomocne może być zastosowanie sztucznych łez. Przeciwwskazane są środki obkurczające naczynia oraz sterydy.

Łzawienie oczu a inne choroby oczu

Łzawienie jest niespecyficznym objawem towarzyszącym wielu chorobom przedniego odcinka oka. Przede wszystkim jest to typowy objaw towarzyszący wszelkiego typu zapaleniom spojówek oraz rogówki. Obfite łzawienie często bywa objawem zapaleń o podłożu alergicznym, takich jak katar sienny, w którego przebiegu łzawieniu towarzyszy obfita, wodnista wydzielina z nosa, opuchnięte powieki oraz uporczywe swędzenie. W przypadku alergików pomocne może okazać się zastosowanie sztucznych łez, które będą wypłukiwać alergeny z oka.

Bardzo obfite łzawienie jest również typowe dla urazów rogówki (zwykle spowodowanych obecnością ciała obcego w oku), kiedy to w wyniku ubytków nabłonka rogówkidochodzi do intensywnej reakcji bólowej z towarzyszącym światłowstrętem. Taki mechanizm, wspomagany przez intensywne mruganie, ma na celu usunięcie czynnika drażniącego, np. drobinek piasku.

Nadmierne łzawienie u osób starszych może być wynikiem nieprawidłowości w budowie/ukształtowaniu miejsca odpływu łez. Jedną z częstszych przyczyn jest brak przylegania brzegu powieki dolnejdo powierzchni oka (tzw. ectropion, entropion), co uniemożliwia fizjologiczny odpływ łez z oka, a przez to objawia się „zaleganiem łez”. Kolejną grupą schorzeń typowo ujawniających się w starszym wieku są zmiany bliznowaciejące, np. pemphigoid oczny. Zmiany bliznowaciejące w obrębie oczu polegające na zarastaniu szpary powiekowej, jednoczasowo dochodzi to zarastania ujść przewodów odprowadzających łzy. Dodatkowo, w obu wymienionych wyżej schorzeniach, dochodzi do nieprawidłowego wzrostu rzęs, które trąc o powierzchnię oka nasilają łzawienie.

Wypowiedź okulisty na temat nadmiernego łzawienia oczu