Naczyniak włośniczkowy – przyczyny, objawy, leczenie naczyniaka krwionośnego włośniczkowego

Naczyniak włośniczkowy – co to za zmiana na ciele?

W potocznym nazewnictwie przyjęło się określanie naczyniakami wszelkich zmian związanych z nieprawidłową budową naczyń krwionośnych. Jest to jednak duże uproszczenie, które może wprowadzać w błąd zarówno zatroskanych rodziców, jak i lekarzy opiekujących się małym pacjentem.

Warto wiedzieć, że naczyniak włośniczkowy (jamisty) to łagodna zmiana nowotworowa powstająca w wyniku nadmiernego rozrostu komórek budujących kapilary, czyli drobne naczynia krwionośne.

Schorzenie to należy do grupy nieprawidłowości naczyniowych, które są powszechnie występującymi u dzieci zaburzeniami rozwojowymi. Anomalie naczyniowe mogą przybierać postać guzów lub wad naczyniowych (naczyniak jamisty u dziecka).

Przebieg opisywanych schorzeń może być różny – od małych, zanikających zmian (tak najczęściej przebiega rozwój naczyniaka włośniczkowego) do zagrażających życiu dziecka, trwale oszpecających i upośledzających prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Dlatego istotną rolę odgrywa czujność rodzica i dokładne oglądanie malucha, a w razie wystąpienia niepokojących zmian na skórze dziecka – wizyta u pediatry.

Włośniczkowy naczyniak u dziecka – jakie są objawy?

Włośniczkowy naczyniak u dziecka posiada kilka charakterystycznych cech. Zazwyczaj zlokalizowany jest w obrębie skóry głowy, twarzy lub karku. Naczyniak na skórze dziecka przyjmuje najczęściej postać niewielkiego, żywoczerwonego, płaskiego lub nieznacznie wyniosłego punktu – ze względu na budowę zrazikową i czerwone zabarwienie często nazywany jest znamieniem truskawkowym.

Naczyniak kapilarny powiększa się i uwypukla podczas płaczu i napinaniu powłok ciała, natomiast przy ucisku – blednie.

W większości przypadków ujawnia się przed 3. rokiem życia malucha. Szczególnie predysponowane do rozwoju zmiany takiej jak naczyniak krwionośny włośniczkowy są dziewczynki, które cierpią na tę przypadłość około pięć razy częściej niż chłopcy.

W większości przypadków naczyniaków wrodzonych, czyli tych, które dziecko ma na skórze, gdy przychodzi na świat, po krótkiej fazie wzrostu następuje zniknięcie zmiany, najczęściej jeszcze w okresie niemowlęcym.

Naczyniak u niemowlaka – jak wygląda?

Trochę inaczej rozwijają się naczyniaki u niemowlaków pojawiające się po urodzeniu, najczęściej w 3. tygodniu życia. Początkowo przyjmują postać płaskiej plamki na skórze u dziecka, która następnie uwypukla się i intensywnie rozrasta. Najczęściej po 6. miesiącu życia maleństwa naczyniak niemowlęcy bardzo powoli zaczyna blednąć w części centralnej, a następnie wiotczeje, bieleje i zanika.

Zdecydowana większość naczyniaków u dziecka zanika przed 12. rokiem życia małego pacjenta. W niektórych przypadkach zmiany pozostawiają blizny na skórze.

Naczyniak truskawkowy – groźna zmiana skórna?

Jak już wspomniano wcześniej, naczyniak jamisty u niemowlaka czy starszego dziecka jest schorzeniem, które w większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla zdrowia dziecka. Są jednak sytuacje, w których nawet niewielkie zmiany mogą przysporzyć kłopotu małym pacjentom i ich rodzicom.

Trzeba wiedzieć, że każda zmiana naczyniowa, również naczyniak włośniczkowy, może ulec owrzodzeniu z towarzyszącym stanem zapalnym, bólem i krwawieniem, co sprzyja zakażeniu bakteryjnemu.

Zazwyczaj w takim przypadku po wygojeniu rany na skórze pozostanie blizna. Ponadto należy mieć również świadomość, że niektóre lokalizacje i duże wymiary naczyniaka włośniczkowego u dziecka niosą poważne następstwa. Zmiana usytuowana w obrębie powieki może powodować jej opadanie. Sytuacja ta upośledza rozwój prawidłowego widzenia u dziecka i prowadzi do niedowidzenia.

U niektórych pacjentów naczyniakowi włośniczkowemu powieki może towarzyszyć guz w oczodole, dając objawy wytrzeszczu gałki ocznej lub zeza. Jeżeli zmiany pojawią się wewnątrzgałkowo, to również pogarszają ostrość wzroku dziecka.

Naczyniak krwionośny włośniczkowy – leczenie i usuwanie

Naczyniaki włośniczkowe o małej średnicy i tendencji do samoistnego zanikania nie wymagają żadnej interwencji medycznej. Zazwyczaj u takich pacjentów zaleca się obserwację zmiany z okresową kontrolą u specjalisty.

Leczenie wdraża się w przypadku, gdy lokalizacja zmiany powoduje zaburzenia widzenia u dziecka, naczyniak krwionośny włośniczkowy zaczyna się powiększać lub gdy stanowi poważny defekt kosmetyczny, obniżający jakość życia pacjenta.

W leczeniu naczyniaka włośniczkowego zastosowanie mają:

• kortykosteroidy podawane miejscowo lub ogólnie,
• propranolol (szczególnie w bardzo wczesnym dzieciństwie),
• laseroteria,
• krioterapia,
• zabiegi chirurgiczne (w szczególnych przypadkach).

Leczeniem objęte zostają również naczyniaki włośniczkowe, u których rozwinęły się powikłania pod postacią owrzodzenia, krwawienia lub zakażenia. Warto wiedzieć, że istnieje również możliwość usunięcia za pomocą lasera blizny po naczyniaku włośniczkowym, który nie uległ całkowitemu zaniknięciu.

Wypowiedź okulisty na temat naczyniaków oka