Męty w oku – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie mętów ciała szklistego

Ciało szkliste – jak jest zbudowane?

Ciało szkliste (łac. corpus vitreum) jest ważnym ośrodkiem optycznym, który wypełnia tylną część gałki ocznej, nadając jej kształt – zajmuje aż 4/5 objętości gałki ocznej.

Jego głównym składnikiem jest woda (98%), ale wśród składników wypełniających je substancji są również makromolekuły, takie jak: kolagen, hialuronian, rozpuszczalne białka. Sprawia to, że roztwór je wypełniający ma konsystencję żelu.

Ciało szkliste oka – jakie są jego funkcje?

Ciało szkliste ma wiele ważnych dla prawidłowego widzenia funkcji.

Zapewnienie odpowiedniego kształtu gałki ocznej to tylko jedna z nich. Jego zadaniem jest również amortyzacja wstrząsów. Zapewnia izolację termiczną siatkówki. Umożliwia transport produktów przemiany materii ze struktur, które je otaczają – soczewki, jej obwódki rzęskowej oraz siatkówki.

Pełni również funkcję optyczną – umożliwia przenikanie promieni świetlnych do siatkówki. Bierze udział w utrzymaniu właściwego ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Męty ciała szklistego – czym są?

Męty w ciele szklistym są wynikiem zmian w strukturze włókien kolagenowych ciała szklistego – wzrasta liczba połączeń pomiędzy włóknami, tworzą się konglomeraty, włókna się skracają i skręcają wzajemnie. W wyniku tych procesów tworzą się skupiska włókien kolagenowych, a architektura ciała szklistego ulega zmianie.

Męty mogą przybierać różne formy. Mogą przypominać nitki, chmury czy pajęczyny. Mogą także tworzyć konglomeraty, przybierać postać skupisk włókien kolagenowych, a nawet pierścienia (pierścień Weissa).

Męty ciała szklistego – w jakich sytuacjach są najczęściej dostrzegane przez pacjentów?

Postrzeganie mętów w ciele szklistym, czyli myodesopsia najczęściej zdarza się, gdy chory patrzy na jasne tło, znajduje się w jasnych, oświetlonych pomieszczeniach lub w słoneczne dni. Do postrzegania mętów w oku dochodzi, gdy światło przechodzi przez ośrodki optyczne oka, co powoduje, że cienie mętów są rzucane na siatkówkę – dzieje się tak dlatego, że męty znajdują się na drodze wiązki światła przechodzącej przez oko. Męty są widoczne jako „latające muszki” w polu widzenia.

W niektórych, bardziej zaawansowanych przypadkach ilość i lokalizacja zmętnień w obrębie ciała szklistego sprawia, że są one dokuczliwe w wykonywaniu codziennych czynności. Mogą one przeszkadzać podczas czytania czy pracy przed ekranem komputera. Co bardziej niebezpieczne, męty mogą także spowodować zaburzenia widzenia podczas prowadzenia pojazdów.

Męty w oku – od czego zależy ciężkość objawów zgłaszanych przez pacjentów?

Ciężkość objawów, jakie są zgłaszane przez pacjentów zależy od wielu czynników.

Należą do nich:

• wielkość mętów;
• gęstość mętów;
• położenie mętów – ich odległość od siatkówki i osi widzenia;
• szerokości źrenicy;
• poziomu niepokoju odczuwanego przez pacjenta.

Męty ciała szklistego – jakie są przyczyny?

Nie znamy dokładnych przyczyn powstawania mętów w ciele szklistym oka. Męty w oku stanowią patologię żelu ciała szklistego. Nie wiadomo jednak dokładnie, dlaczego rozwija się zmętnienie ciała szklistego.

Za najczęstszą przyczynę powstawania mętów ciała szklistego powszechnie uznaje się starszy wiek pacjenta – dzieje się tak ze względu na postępujące wraz z wiekiem procesy zwyrodnieniowe ciała szklistego.

Nie jest to jednak jedyna możliwa przyczyna tego schorzenia. Istnieje kilka hipotez, dotyczących innych przyczyn powstawania mętów.

Część hipotez sugeruje, że męty mogą powstawać w wyniku zaburzenia równowagi biochemicznej i elektrostatycznej kolagenu lub kwasu hialuronowego.

Inne hipotezy sugerują, że rolę w procesu powstawania mętów w oku mają zaburzenia metaboliczne kolagenu lub komórek siatkówki, denaturacja białek ciała szklistego, a także zanik kwasu hialuronowego, który pokrywa włókna kolagenowe.

Do powstania mętów w oku mogą jednak przyczynić się inne schorzenia pacjenta.

Męty w oku – jakie schorzenia mogą predysponować do ich powstania?

Do powstania mętów w obrębie ciała szklistego predysponują:

• krótkowzroczność;
• cukrzyca;
• zmiany pozapalne;
• urazy oka;
• starszy wiek pacjenta – jednak zmiany mogą pojawić się w każdym wieku.

Męty w oku – jak je leczymy?

Metody leczenia mętów w ciele szklistym oka możemy podzielić dwie zasadnicze kategorie – leczenie zachowawcze i postępowanie zabiegowe.

Leczenie zachowawcze mętów polega na codziennym stosowaniu kropli do oczu zawierających jodek potasu.

Leczenie zabiegowe polega na wykonaniu witrektomii bądź witreolizy. Decyzję o przeprowadzeniu zabiegu podejmuje lekarz po uprzednim zbadaniu pacjenta.

Witrektomia jest zabiegiem wykonywanym w tylnym odcinku gałki ocznej i polega na wycięciu ciała szklistego.

Witreoliza, czyli laserowe leczenie mętów, jest metodą umożliwiającą usunięcie mętów, które znajdują się w centralnej części ciała szklistego. Do zabiegu konieczne jest całkowite rozszerzenie źrenicy – dokonuje się tego dzięki podaniu kropli rozszerzających źrenicę. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Do zabiegu wykorzystywane są nanosekundowe impulsy światła laserowego o energii dostosowanej do lokalizacji mętów. Typowo jest to 2-3mJ.

Przeciwwskazaniem do zabiegu jest zapalenie błony naczyniowej każdego odcinka oka, a także: niewyrównana jaskra, retinopatia cukrzycowa, obrzęk plamki żółtej, zakrzep żyły centralnej siatkówki, wysoki astygmatyzm soczewkowy, oraz aktywne niedokonane odłączenie ciała szklistego.

Męty w ciele szklistym – profilaktyka

Wymienione powyżej zmiany w obrębie włókien kolagenowych są związane ze szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych . Wolne rodniki powodują utlenianie włókien kolagenowych i zmiany w ich strukturze powodujące zmętnienie ciała szklistego.

Wolne rodniki jednak można unieszkodliwić przyjmując substancje o działaniu antyoksydacyjnym (czyli tzw. przeciwutleniacze). Jednym z nich jest kwas askorbinowy , który jest składnikiem popularnego Rutinoscorbinu. Przyjmowanie suplementów zawierających takie substancje może ograniczyć jedną z przyczyn powstawania mętów, a więc za razem zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby.

Męty w oku – wypowiedź okulisty