Ostre zapalenie gardła to częsta choroba – w większości przypadków – łagodna i samoograniczająca się. Bakteryjne zapalenie gardła wymaga leczenia antybiotykami. Z kolei zapalenie wirusowe – terapii objawowej – stosowane są leki na gardło bez recepty, środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe oraz tabletki do ssania. Skuteczne będą także domowe sposoby na ból i stan zapalny. Czy mogą wystąpić powikłania zapalenia gardła?
Ostre zapalenie gardła – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby, powikłania
Spis treści
Ostrego zapalenia gardła – jakie są przyczyny infekcji?
Ostre zapalenie gardła to infekcja górnych dróg oddechowych – stan zapalny rozwija się w błonie śluzowej gardła. Często towarzyszy mu zapalenie migdałków podniebiennych. Większość przypadków ostrego zapalenia gardła wywołują wirusy, choć przyczyną są również bakterie lub grzyby.
Szczyt zachorowań obserwuje się w sezonie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z chorą osobą. Wśród przyczyn zapalenia gardła wymienia się również spadek odporności, zatem na infekcję narażone są przede wszystkim osoby starsze czy z chorobami przewlekłymi.
Za stan zapalny odpowiada także: astma oskrzelowa, alergia, astma oskrzelowa czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Przewlekłe zapalenie gardła to z kolei efekt wysuszania śluzówki (przebywanie w zadymionych czy suchych i ciepłach pomieszczeniach). Zapalenie gardła, to ile trwa oraz objawy, zależy od rodzaju infekcji.
Przez pacjentów często mylona jest kwestia wirusowe zapalenie gardła a angina , która równiez jest stanem zapalnym, jednak wywoływanym przez inny czynik, w tym przypadku bakterie o nazwie Streptococcus pyogenes (stwierdzane jest ono w grupie wiekowej 5–15 lat).
Ostre zapalenie gardła – objawy
Objawami zapalenia jest ból gardła (może promieniować do uszu) oraz uczucie dyskomfortu, drapania i podrażnienienia błony śluzowej. Choremu towarzyszy chrypka, pojawiają się też problemy z przyłykaniem. Zapalenie gardła objawia się również osłabieniem apetytu, gorączką lub stanami podgorączkowymi. Pacjenci skarżą się pondto na uczucie ogólnego rozbicia, bóle głowy, bóle kostno-mięśniowe.
Powyższym objawom zapalenia gardła może towarzyszyć zaczerwienienie i ropienie spojówek (najczęściej ma to miejsce w infekcji wywołanej przez adenowirusy).
W badaniu przedmiotowym lekarz może stwierdzić:
- rozpulchnione, czerwone gardło,
- wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia,
- naloty na migdałkach,
- powiększone węzły chłonne na szyi.
W przypadku ostrego bakteryjne zapalenie gardła objawy są nasilone – gorączka jest wyższa, chory bardziej cierpi. Za przyczyną bakteryjną przemawia także: brak kaszlu, powiększone węzły chłonne przednie, obecność białego nalotu na migdałkach i ich obrzęk. Bakteryjne zapalenie gardła u dzieci pojawia się zazwyczaj w wieku 5–15 lat.
Zapalenie gardła – leczenie
W rozpoznawaniu zapalenia gardła najistotniejsze jest badanie i wywiad z pacjentem lub jego opiekunem, a także badanie przedmiotowe. Etiologię zakażenia pomagają wyjaśnić badania laboratoryjne: wykładniki stanu zapalnego (podwyższone w infekcjach bakteryjnych), szybkie testy wykrywające obecność antygenu Streptococcus pyogenes, wymaz z gardła.
Zapalenie gardła – antybiotyk
Leczenie zapalenia gardła zależy od przyczyny choroby. Bakteryjne wymaga leczenia antybiotykiem. W ropnego zapalenia gardła wywołanym przez Streptococcus pyogenes stosowane są: penicylina fenoksymetylenowa – lek pierwszego rzutu, stosowana przez 10 dni, cefalosporyny I generacji.
U chorych z nadwrażliwością na penicyliny stosuje się makrolidy, a w sytuacjach wyjatkowych antybiotyk na zapalenie gardła, jakim jest również klindamycyna.
Zapalenie gardła – leki bez recepty
Stan zapalny gardła wywołany wirusem wymaga leczenia objawowego. Również w przypadku infekcji bakteryjnej stosuje się środki łagodzące symptomy.
Wśród leków na zapalenie gardła bez recepty należy wymienić:
- preapraty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe – ibuprofen lub paracetamol;
- preparaty miejscowe na ból gardła zawierające lidokainę, benzydaminę, salicylan choliny – dostępne w różnych formach (tabletki, spraye, lizaki itd.);
- zioła – naturalne sposoby na ból gardła – wyciąg z korzenia prawoślazu, wyciąg z porostu islandzkiego, wyciąg z szałwii, wyciąg z aronii, napar z kory dębu, rumianku czy tymianku; preparaty roślinne mają działanie dezynfekujące i łagodzące; najlepiej działają płukanki z szałwii, rumianku, tymianku; przyrządzając je, należy pamiętać, aby miały temperaturę zbliżoną do temperatury ciała; 3–4 razy dziennie.
Zaleca się ponadto płukanie gardła sodą, co działa przeciwobrzękowo oraz przeciwzapalnie.
Zapalenie gardła – domowe sposoby
W leczeniu ostrego zapalenia gardła wykorzystywane są także leki z domowej apteczki. Wśród domowych sposobów na zapalenie gardła wyróżniamy m.in.: przepłukiwanie gardła sokiem z buraków z dodatkiem octu albo sokiem z liści kapusty oraz picie syropu z midem, cytryną i cebulą na gardło. Polecane napoje ponadto: mleko z miodem, herbata z miodem oraz cytryną, sok malinowy lub imbirowy, napar z lipy bądź czarnego bzu.
W przypadku zapalenia domowym sposobem będzie również płukanie gardła roztworem soli rozpuszczonej w ciepłej wodzie – najlepsze proporcje uzyskuje się, dodając łyżeczkę soli do szklanki wody – ważne, aby roztwór nie był zbyt stężony, ponieważ może podrażniać śluzówki. W leczeniu choroby gardła sprawdzi się ponadto jedzenie czosnku i cebuli, posiadają działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne, oraz okłady z papki ziemniaczanej na szyję.
Domowym sposobem na ból gardła będzie również odpoczynek w domu, spokojniejszy tryb życia na czas leczenia infekcji, wypijanie dużej ilości płynów. Istotne jest nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa chory – nawilżenie śluzówek gardła łagodzi uczucie dyskomfortu i przynosi ulgę.
Co na zapalenie gardła? Warto zainwestować w nawilżacz powietrza, ewentualnie pomieszczenia można nawilżać za pomocą wilgotnych ręczników umieszczonych na ciepłych kaloryferach. Zaleca się również częste wietrzenie pomieszczeń.
Podczas infekcji gardła z diety należy wykluczyć pokarmy kwaśne i ostre, które dodatkowo podrażniają śluzówki, wywołując dyskomfort, oraz unikać palenia papierosów, a także picia alkoholu.
Zapalenie gardła – powikłania po anginie
Powikłania po infekcji wirusowej obserwuje się bardzo rzadko. Zdarzają się one w przypadku bakteryjnego zapalenia gardła. Zaliczamy do nich:
- powstanie ropnia okołomigdałkowego,
- ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych,
- ropne zapalenie ucha środkowego,
- ostre zapalenie nerek po paciorkowcowym zapaleniu gardła,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- ropne zapalenie wyrostka sutkowatego,
- zapalenie płuc.
Inne powikłania po zapaleniu gardła to gorączka reumatyczna czy powstanie ropnia okołomigdałkowego.
Wypowiedź laryngologa na temat ostrego zapalenia gardła?
Zdaniem eksperta
Ostre zapalenie gardła jest chorobą, która występuje bardzo często zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Jest częścią ostrego zapalenia jamy nosowej, czemu towarzyszy także katar. Ostre zapalenie gardła wywołane jest przez wirusy, które wnikają do błony śluzowej, przez co staje się ona przekrwiona, zmieniona zapalnie, bolesna, pojawia się obrzęk. Choroba trwa od 4 do 5 dni, po czym ustępuje. Leczenie w tym wypadku jest objawowe, a mianowicie przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dostępnych jest wiele różnorakich sprayów, tabletek do ssania oraz leków wspomagających stan ogólny pacjenta. Unika się stosowania antybiotyków.
Opublikowano: 14.02.2018;
Oceń:
4.2
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
118
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 28.01.2020