Głuchota starcza – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest głuchota starcza?

Głuchota starcza jest procesem powolnej utraty słuchu, która związana jest z wiekiem. Niedosłuch towarzyszy zazwyczaj fizjologicznemu procesowi starzenia się organizmu.

W patologii narządu słuchu ważną klasyfikacją jest podział niedosłuchu na niedosłuch przewodzeniowy, odbiorczy oraz mieszany. Niedosłuch przewodzeniowy oznacza zaburzenie przewodzenia drgań dźwiękowych. Może wynikać zatem z patologii przewodu słuchowego zewnętrznego, którym dźwięk przedostaje się do ucha środkowego, albo nieprawidłowości funkcjonowania kosteczek słuchowych, które przenoszą drgania z ucha zewnętrznego do wewnętrznego.

W zaburzeniu słuchu odbiorczym problem, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy zaburzeń części ucha odbierającej fale akustyczne, czyli ślimaka lub części nerwowej narządu słuchu. Pojęciem niedosłuchu mieszanego określamy występowanie zarówno niedosłuchu przewodzeniowego, jak i odbiorczego w jednym narządzie słuchu. Większość problemów z słuchem związanych z wiekiem w tym także głuchota starcza leży w zaburzeniach o charakterze odbiorczym, czyli w patologiach ślimaka i nerwu słuchowego.

Czytaj również: Zapalenie błędnika – objawy, leczenie, przyczyny i diagnoza

Głuchota starcza – przyczyny

Jakie są przyczyny głuchoty starczej? Na ogół przyjmuje się, że głuchota starcza to utrata słuchu, na którą wpływ ma wiek oraz inne rozmaite czynniki, które ciężko jest jednoznacznie wyodrębnić i wskazać. Istnieją dwie zbliżone, lecz delikatnie różniące się opinie na temat przyczyn głuchoty starczej.

1. Pierwsza z nich przypisuje ubytek słuchu tylko i wyłącznie procesowi starzenia się organizmu i wiąże go jedynie z zaawansowanym wiekiem.
2. Według drugiej zaś, na postępowanie głuchoty starczej, oprócz samego starzenia się ma wpływ działający przez całe życie hałas oraz urazy i środki (na przykład leki) ototoksyczne, czyli uszkadzające słuch.

Z pewnością na stopień zaawansowania głuchoty starczej mają wpływ takie czynniki, jak:

• ogólny proces starzenia,
• narażenie na hałas,
• przyjmowanie leków o działaniu ototoksycznym, czyli antybiotyków aminoglikozydowych, makrolidowych, diuretyków pętlowych, niesteroidowch leków przeciwzapalnych (pochodnych aspiryny) oraz niektórych leków przeciwnowotworowych (cytostatyków),
• czynniki genetyczne,
• urazy,
• cukrzyca,
• nadciśnienie tętnicze i miażdżyca,
• otyłość.

Uważa się, że powyższe czynniki przyspieszają moment rozpoczęcia choroby oraz zwiększają prędkość jej postępowania.

Głuchota starcza – objawy

Rozwój starczego upośledzenia słuchu przebiega powoli na przestrzeni kilkudziesięciu lat, przez co bywa całkowicie niezauważony. Rodziny starszych osób uświadamiają sobie, że u ich bliskich postępuje utrata słuchu, gdy problem ze słuchem utrudnia płynną komunikację. Seniorzy w sposób utrudniony odbierają bodźce słuchowe z otoczenia, stają się nerwowi nie mogąc porozumieć się najbliższymi. Bywa, że w czasie mowy krzyczą, sądząc, że otoczenie również ich nie słyszy.

Znamienne jest zwiększanie głośności radia i telewizora. Pojawiają się dokuczliwe szumy i prośby o kilkukrotne powtarzanie tej samej wypowiedzi. Szczególnie duże problemy stwarzają rozmowy telefoniczne, a także dźwięki o wysokiej częstotliwości, takie jak piski lub dzwonek w drzwiach. Głuchota starcza nie jest problemem wyłącznie natury fizycznej. Poprzez utrudnioną komunikację ze światem, cierpiący na nią ludzie często wycofują się z życia społecznego, czują się wyobcowani i izolują się od bliskich osób. Problem staje się coraz bardziej dokuczliwy, co skłania większość osób do wizyty u laryngologa.

Czytaj również: Otoskleroza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja

Głuchota starcza – jak rozpoznawać?

Lekarz stwierdza głuchotę starczą na podstawie przeprowadzonego z pacjentem wywiadu oraz badań. Wśród tych ostatnich największą popularnością cieszy się audiometria. Przeprowadza się ją w specjalnym wyizolowanym akustycznie pomieszczeniu zwanym kabiną ciszy. Istnieją dwa rodzaje badania audiometrycznego: progowe tonalne oraz słowne.

W audiometrii progowej tonalnej określamy próg słyszenia, czyli najcichszy dźwięk słyszany przez pacjenta. Audiometria słowna zaś służy do oceny rozumienia mowy. Pacjent jest proszony o powtarzanie słów, które słyszy przez słuchawkę umieszczoną w jego uchu. Istnieje inna modyfikacja tego badania, w której lekarz stojąc w określonej odległości od pacjenta wypowiada w jego stronę słowa ściszonym głosem, a osoba badana ma za zadanie ich głośne powtarzanie.

Głuchota starcza – leczenie

Niestety głuchota starcza jest nieuleczalna. Powodem tego jest fakt, że choroba dotyczy jedynie ślimaka i struktur ucha wewnętrznego, które nie mają zdolności regeneracji. Leczenie operacyjne nie jest skuteczne, jedyną drogą prowadzącą do poprawy słyszenia jest noszenie aparatów słuchowych. Na szczęście obecnie występują one w niewielkich i niewidocznych z zewnątrz wersjach, dzięki czemu nikt z osób postronnych nie musi wiedzieć, że cierpimy na niedosłuch. Istnieją także urządzenia wspomagające słyszenie, takie jak wzmacniacze słuchawek telefonicznych, odbiorników telewizyjnych i radiowych, które mogą znacząco podnieść komfort pacjenta cierpiącego na niedosłuch.

Nie stwierdzono, czy powstaniu choroby można zapobiec. Uważa się jednak, że da się opóźnić początek choroby oraz złagodzić jej stopień zaawansowania. Przede wszystkim należy oszczędzać narząd słuchu, nie narażać go na hałas i głośne dźwięki. Stanowczo odradza się słuchania głośnej muzyki przez słuchawki dokanałowe. Zaleca się choć minimalną aktywność fizyczną, co zapobiegnie rozwinięciu się otyłości oraz miażdżycy. Takie zmiany w stylu życia, nawet wprowadzone w momencie gdy choroba jest już rozpoznana, z dużym prawdopodobieństwem opóźnią jej rozwój.

Czytaj również: Implant ślimakowy – jak działa? Wskazania, przeciwwskazania, cena

Głuchota czy niedosłuch?