Angina to ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła wywołana infekcją paciorkowcami. Bakteryjne zapalenie gardła jest częstą chorobą przenoszoną drogą kropelkową, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym. Nieleczona angina może prowadzić do poważnych schorzeń ze strony różnych narządów: serca, nerek czy stawów, a nawet zagrażać życiu chorego. Jakie są najczęstsze i niebezpieczne powikłania anginy?
Nieleczona angina – jakie są powikłania anginy?
Spis treści
Angina – jakie są przyczyny i objawy?
Angina (angina ropna, paciorkowcowa, bakteryjna) to ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła. Jest częstą chorobą przenoszoną drogą kropelkową, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań ze strony różnych narządów: serca, nerek czy stawów, a nawet zagrażać życiu chorego.
Najczęstszą przyczyną anginy są bakterie w gardle: paciorkowce beta hemolizujące grupy A, nieco rzadziej gronkowce, mykoplazmy czy dwoinka zapalenia płuc. Fizjologicznie bytują one na błonach śluzowych jamy ustnej, gardła, nosa. Ich chorobotwórcze działanie jest wówczas skutecznie hamowane przez sprawny układ odpornościowy.
Przebywanie wśród osób chorych i osłabienie organizmu może prowadzić do zaburzeń równowagi układu immunologicznego, przyczyniając się do rozwoju choroby. Szczególnie narażone na wystąpienie anginy są dzieci.
- Choroba pojawia się nagle, zaczyna się uczuciem ogólnego złego samopoczucia, rozbicia oraz wysoką gorączką – zazwyczaj ponad 38,5 stopni Celsjusza.
- Występuje gwałtowny i ostry kaszel oraz utrudnione oddychanie.
- Mamy do czynienia ze znacznym powiększeniem węzłów chłonnych na szyi.
- Występuje ból gardła, które jest zaczerwienione.
- Dochodzi do problemów z przełykaniem (dysfagia).
W przypadku anginy u dziecka mamy często do czynienia z białym nalotem na migdałkach, które są powiększone. Dodatkowo występują bóle głowy, mięśni i stawów.
Sprawdź również: Odkrztuszanie plwociny (flegmy)
Angina – wypowiedź laryngologa
Zdaniem eksperta
Angina jest zakażeniem bakteryjnym wywołanym przez paciorkowca alfa hemolizującego. Jest to schorzenie, które wywołuje toksemię oraz ciężki stan chorego. Zawsze występuje gorączka, pacjent źle się czuje, ma trudności z przełykaniem śliny (często występuje ślinotok), powiększeniu ulegają węzły chłonne chorego.
Angina powinna być leczona dziesięć dni antybiotykami, najlepiej, z grupy penicylin. Jeżeli pacjent jest na nią uczulony, do leczenia włącza się wtedy makrolity bądź cefalosporyny.
Nosicielami paciorkowca często jest młodzież, mówi się, że w 20% przypadków dzieci w wieku szkolnym są nosicielem paciorkowca beta hemolizującego, stąd częste zakażenia anginą właśnie.
Pacjenta należy kontrolować także pod względem powikłań sercowych, nerkowych oraz stawowych, gdyż są one dosyć częste.
Angina – powikłania
Do najczęstszych powikłań anginy należy: gorączka reumatyczna, infekcyjne zapalenie wsierdzia, kłębuszkowe zapalenie nerek, ropień okołomigdałkowy, zapalenie zatok przynosowych, zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Powikłanie anginy – gorączka reumatyczna
Antygeny bakterii, które wywołują anginę, wykazują podobieństwo do antygenów ludzkiego organizmu, znajdujących się m.in. w sercu i nerkach. Układ odpornościowy produkuje przeciwko nim przeciwciała w trakcie zwalczania choroby, a te zaczynają także atakować prawidłowe tkanki.
Po około 3 tygodniach od bakteryjnego zapalenia gardła może w wymienionym mechanizmie ujawnić się gorączka reumatyczna. Dochodzi do zapalenia stawów po anginie. Objawy utrzymują się przez kilkanaście dni. Jest to tzw. okres utajony choroby, który może trwać kilka lat w rzutach, co usypia czujność pacjenta. Dochodzi do zapalenia w dużym stawie (biodrowym, kolanowym, ramiennym).
To też może Cię zainteresować: Cofanie się dziąseł – przyczyny i leczenie
Niestety w tym samym czasie zaczynają rozwijać się procesy reumatyczne w mięśniu sercowym i wsierdziu, czyli najbardziej wewnętrznej warstwie ściany serca. Na skutek tego dochodzi do stanu zapalnego, co w efekcie prowadzi do wielu komplikacji związanych z układem sercowo-naczyniowym.
Zwężenie zastawki mitralnej, która zapobiega cofaniu się krwi z lewej komory do lewego przedsionka, może powodować niewydolność krążenia i wymagać konieczności wymiany zastawki. Pojawiają się zmiany w EKG, a także zaburzenia rytmu serca.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Nieleczona angina a zapalenie nerek
Innym poważnym powikłaniem bakteryjnego zapalenia gardła jest ostre kłębuszkowe zapalenie nerek. Wywołane jest obecnością kompleksów immunologicznych, które składają się z antygenu paciorkowca obecnego we krwi po przebytej anginie oraz wytworzonych na skutek reakcji układu odpornościowego przeciwciał.
Te kompleksy odkładają się w kłębuszkach nerkowych, prowadząc do rozwoju choroby. Kłębuszkowe zapalenie nerek często nie daje żadnych dolegliwości, może być zdiagnozowane przypadkowo na podstawie badania moczu. Wykrywa się w nim obecność krwinkomoczu i wałeczków erytrocytowych.
U niektórych osób przebieg może być jednak ciężki i wówczas do podstawowych objawów klinicznych zalicza się obrzęki (zwłaszcza twarzy i kostek) oraz nadciśnienie tętnicze. To może powodować bóle głowy i zaburzenia widzenia. Występują również objawy ogólne, takie jak złe samopoczucie, brak łaknienia, a także nudności i wymioty.
Zdarza się skąpomocz (wydalanie poniżej 500 ml moczu na dobę) lub bezmocz (mniej niż 100 ml) i inne cechy ostrego uszkodzenia nerek, wykrywane głównie badaniami biochemicznymi: wzrost kreatyniny, mocznika i potasu we krwi.
Powikłanie nieleczonej anginy – ropień okołomigdałkowy
Ropień okołomigdałkowy to zdecydowanie najczęstsze powikłanie anginy. Powstaje wskutek gromadzenia się ropnej treści w przestrzeni między torebką pokrywającą migdałek a powięzią mięśni bocznej ściany gardła. Nieskuteczna terapia antybiotykowa, celowana w leczenie anginy, nie zwalcza wszystkich bakterii. Te gromadzą się w okolicy migdałków i powodują formowanie się ropnia w gardle.
Objawia się on silnym bólem gardła, szczególnie nasilonym po stronie występowania nacieku ropnego oraz powiększeniem węzłów chłonnych szyi po tej samej stronie. Dodatkowo wydzielina ropna jest przyczyną cuchnącego oddechu.
Dochodzi także do obrzęku okolic gardła, przez co chory ma problemy z oddychaniem, połykaniem i artykulacją głosek. Często występuje gorączka, jednakże niższa niż ta w przebiegu anginy i ogólne złe samopoczucie.
Jakie są inne powikłania anginy?
Nieprawidłowa terapia lub nieleczenie anginy może również prowadzić do pojawienia się paciorkowców w zatokach przynosowych i wywołać ich stan zapalny. Towarzyszy temu ból o zmiennej lokalizacji, w zależności od zajętej zatoki: czoła, szczęki, nasady nosa, szczytu głowy, ucha.
Ponadto występuje: gorączka, niedrożność nosa i zaburzenia węchu. Podobnie paciorkowce mogą dotrzeć do ucha środkowego i tam powodować stan zapalny. Oprócz gorączki, bólu i złego samopoczucia może pojawić się niedosłuch i wysięk z ucha.
Paciorkowce w przypadku nieleczonej anginy mogą także szerzyć się drogami oddechowymi, powodując zapalenie płuc. Dzieje się tak szczególnie często u osób niedożywionych, alkoholików, palaczy oraz w skrajnych grupach wiekowych – u dzieci i starszych.
Podstawowymi objawami świadczącymi o rozwoju zapalenia w płucach jest gwałtowne osłabienie, kaszel – początkowo suchy, a później z odkrztuszaniem plwociny oraz wysoka gorączka z dreszczami i zlewnymi potami. Przy oddychaniu chory odczuwa ból klatki piersiowej i duszność. Czasem dochodzi również do zapalenia oskrzeli po anginie.
Wreszcie paciorkowce mogą wywołać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wówczas chory uskarża się na: silne bóle głowy, wymioty oraz obecne są u niego szczególne objawy świadczące o stanie zapalnym toczącym się w oponach mózgu, m.in. utrudnione przygięcie głowy do klatki piersiowej (sztywność karku) oraz zgięcie kończyn w stawie biodrowym i kolanowym wskutek zgięcia tułowia pacjenta do przodu (objaw Kerniga górny).
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Opublikowano: 01.12.2017;
aktualizacja: 12.02.2018
Oceń:
4.3
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
98
Komentarze i opinie (0)