Łokieć tenisisty – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Co to jest łokieć tenisisty i u kogo występuje?

Bóle stawów łokciowych spowodowane są najczęściej długotrwałym pisaniem na klawiaturze, co powoduje przeciążenie lub uszkodzenie mięśni przedramienia i przyczynia się do schorzenia stawu łokciowego zwanego popularnie „łokciem tenisisty”.

Łokieć tenisisty (epicondylitis lateralis, epikondylalgia) jest zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej i oznacza zespół bólowy tkanek miękkich położonych bocznie w stosunku do stawu łokciowego. Pochodzi on z uszkodzonego przyczepu mięśnia prostownika wspólnego palców, który przyczepia się do tegoż kłykcia w wyniku powtarzanych ruchów palców, nadgarstków przy zgiętym stawie łokciowym.

Zobacz też: Trzaski w kolanie – dlaczego kolana strzelają?

Opisywane uszkodzenie nadkłykcia to nie tylko „choroba tenisistów”. Do urazu dochodzi także podczas pisania na klawiaturze, więc schorzenie to bardzo często spotykane jest również u sekretarek, informatyków i pracowników biurowych. Dotyka również ludzi wykonujących ruchy nadgarstka typu wkręcanie śrubokrętem z silnym zaciskiem ręki, np. u ortopedów, elektryków.

Pojawia się ból łokcia, tkliwość oraz obrzęk tej okolicy i osłabienie siły chwytnej ręki. Dolegliwość jest nieprzyjemna i znacznie utrudnia normalną funkcję kończyny, ale należy do chorób samoograniczających się i ustępuje maksymalnie w ciągu dwóch lat u 80 proc. chorych.

Zobacz też: Przerzuty do kości – objawy, rokowanie

Łokieć tenisisty – przyczyny

Przyczyną dolegliwości jest uszkodzenie przyczepu mięśnia prostownika nadgarstka do nadkłykcia bocznego. Najczęściej dochodzi do tego w wyniku przeciążenia przyczepu poprzez wykonywanie naprzemiennych ruchów prostowania i odwracania nadgarstka przy zgiętym stawie łokciowym, podczas częstego używania śrubokręta, gry w tenisa lub pisania na klawiaturze.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Inne przyczyny łokcia tenisisty to:

• noszenie ciężkich przedmiotów przy wyprostowanych łokciach,
• przeciążenia przedramienia (ogólnie),
• zaburzenia osi kończyny, ukrwienia czy siły mięśniowej.

Do wystąpienia tego urazu łokcia predysponuje również palenie tytoniu, a także czynniki psychologiczne.

Zobacz też: Objawy i przyczyny niedoboru witaminy D

Łokieć tenisisty – objawy i rozpoznanie w badaniach

Objawy łokcia tenisisty obejmują boczną część łokcia: od przyczepu przez ścięgno do brzuśca mięśnia. Ból stawu łokciowego jest zazwyczaj miejscowy, ale również może promieniować zgodnie z przebiegiem mięśnia, w kierunku przedramienia i nadgarstka.

Najczęściej odczuwany jest podczas ruchów w stawie nadgarstkowym oraz łokciowym, w spoczynku i podczas nocy, jeśli dolegliwości są zaawansowane. Ból w łokciu nasila się podczas prób prostowania nadgarstka.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Ponadto występuje tkliwość uciskowa oraz pojawiają się trudności podczas zaciskania ręki przy powitaniu lub trzymaniu w niej przedmiotów. Pacjent zgłasza problemy z chwytaniem i skarży się na ból podczas wykonywania ruchów obrotowych ręką. Dolegliwości występują jednostronnie, ale czasem z niewiadomych przyczyn dochodzi do obustronnego podrażnienia.

To też może Cię zainteresuje: Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, leczenie

Diagnozę stawia się na podstawie badania lekarskiego. Lekarz powinien wykonać odpowiednie testy oporowe nadgarstka (m.in. test Thomsona), dodatkowo warto zrobić badanie USG lub elektromiografię . Pamiętać należy, że tylko rzetelne badanie i analiza reakcji pacjenta pozwala na wybranie skutecznej terapii.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

Łokieć tenisisty – leczenie

Jak leczyć łokieć tenisisty? Istnieje wiele metod i środków terapii pacjenta z opisywaną kontuzją. W okresie ostrym, kiedy występuje stan zapalny, zaleca się stosowanie doustnych leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych, unikanie przeciążeń oraz odpoczynek. W zaawansowanych przypadkach można unieruchomić kończynę górną zgiętą pod kątem prostym w stawie łokciowym lub zastosować stabilizator ograniczający bolesny ruch nadgarstka.

Zobacz też: Ból palców u nóg – jakie mogą być przyczyny?

Leczenie łokcia tenisisty uwzględnia również tzw. PRP – zabieg z użyciem osocza bogatopłytkowego, którego celem jest poprawa i przyspieszenie gojenia uszkodzonych tkanek. Frakcję osocza bogatopłytkowego uzyskuje się z własnej krwi pacjenta, następnie przygotowuje się z niej koncentrat w odpowiedniej aparaturze i podaje się go pod kontrolą USG w formie iniekcji w uszkodzony fragment tkanki miękkiej. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, a pacjent może opuścić klinikę zaraz po zabiegu. Skuteczność procedury jest bardzo wysoka.

Jak długo trwa leczenie łokcia tenisisty? Czas terapii wynosi od 6 do 12 tygodni (zależy od długości okresu występowania dolegliwości, charakteru zmian w łokciu oraz wcześniejszego postępowania leczniczego).

To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie

U grupy pacjentów dochodzi do spontanicznego wyzdrowienia w przeciągu 1–2 lat. Niestety w pojedynczych przypadkach konieczne może okazać się leczenie operacyjne. Wykonuje się je dwojako: artroskopowo poprzez usunięcie zmienionych chorobowo tkanek miękkich lub zabieg otwarty, którego celem jest uwolnienie rozcięgna mięśnia prostownika wspólnego palców.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Łokieć tenisisty – rehabilitacja i ćwiczenia

W leczeniu chorego łokcia bardzo ważne jest stosowanie fizykoterapii: głównie zabiegów przyśpieszających gojenie, regenerujących i zmniejszających stan zapalny: pole magnetyczne, laseroterapię, ultradźwięki, jonoforezę oraz krioterapię.

Dobre rezultaty można osiągnąć stosując fale ultradźwiękowe o wysokim natężeniu, potocznie zwane „falą uderzeniową”. Fala generuje wysokie ciśnienie i przenika w głąb ciała, tak by maksymalna dawka trafiła w miejsce leczone. Zabiegi te stosuje się w przewlekłych schorzeniach tkanek miękkich – następuje poprawa metabolizmu chorej tkanki, zmniejszenie napięcia oraz redukcja bólu i zmęczenia.

To też może Cię zainteresować: Ból pośladków – przyczyny, leczenie, zabiegi, domowe sposoby

Rehabilitacja łokcia tenisisty obejmuje ponadto:

• terapię manualną – techniki mobilizacji lub manipulacji stawów w celu odblokowania stawu i przywrócenia mu fizjologicznej biomechaniki; po zastosowaniu odpowiedniej techniki dochodzi do zmniejszenia bólu, ustąpienia procesu zapalnego oraz poprawy ruchomości stawu,
• lecznicze ćwiczenia na łokieć tenisisty wykonywane z fizjoterapeutą – w pierwszej kolejności delikatne rozciąganie chorego mięśnia, stymulowanie kontroli nerwowo-mięśniowej oraz poprawianie czucia głębokiego, następnie ćwiczenia poprawiające ruchomość i ustawienie stawu łokciowego oraz wzmacniające siłę mięśniową,
• terapię tkanek miękkich – masaż poprzeczny bolesnej okolicy,
• kinesiotaping, czyli plastrowanie – polega na założeniu specjalnych elastycznych plastrów na chory przyczep mięśnia, w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych, odciążenia go oraz stworzenia warunków do jego szybkiej regeneracji.

Ulgę przynosi stosowanie specjalnej ortezy na łokieć w formie opaski na przedramieniu, zwykle 5 cm poniżej stawu łokciowego, która zmniejsza napięcie mięśnia prostownika palców i uśmierza ból. Zaleca się stosowanie jej podczas aktywności sportowej lub powtarzalnych czynności fizycznych – nawet wtedy, gdy zapalenie łokcia zostało już wyleczone i nie występują dolegliwości bólowe.

Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?

Łokieć tenisisty – powikłania

Nieleczona kontuzja łokcia może być przyczyną poważniejszych problemów, które wpływają nawet na biomechanikę ciała. Wśród powikłań zaniechania terapii łokcia tenisisty wymienia się m.in.:

• przykurcze mięśniowe,
• osłabienie siły mięśni w ręce (przedramieniu),
• niedotlenienie nerwów i powięzi,
• zakażenie,
• niestabilność stawu łokciowego,
• uszkodzenie nerwów lub naczyń,
• konieczność operacji łokcia,
• zmniejszenie zakresu ruchu w stawie łokciowym.

Brak leczenia może skutkować tym, że proces zapalny przejdzie w stan przewlekły, co może wykluczyć pacjenta z uprawiania sportu.

Czytaj również: Ostrogi piętowe – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Łokieć tenisisty – opinia fizjoterapeuty