Kłykciny kończyste to brodawkowate narośla powstające przez przerost warstwy brodawkowatej skóry sromu, krocza oraz okolicy odbytu. Powstawanie brodawek płciowych stymulowane jest infekcją HPV (ang. human papilloma virus, wirus brodawczaka ludzkiego). Nieleczone kłykciny odbytu prowadzić mogą nawet do rozwoju raka kolczystokomórkowego. W leczeniu kłykcin kończystych odbytu stosuje się metody farmakologiczne i chirurgiczne.
Kłykciny kończyste odbytu – przyczyny, objawy, leczenie, usuwanie
Spis treści
Wirus HPV – przyczyna kłykcin kończystych odbytu
Wirus brodawczaka ludzkiego należy do rodziny papillomawirusów. Wyróżnia się około 60 typów HPV, z których każdy wywołuje odmienne schorzenie. Dzieli się je na typy: niskiego ryzyka (1, 2, 6, 11, 42, 44) oraz wysokiego ryzyka, czyli onkogenne, prowadzące do rozwoju nowotworów (16, 18).
Najczęściej występującym rodzajem wirusa HPV jest typ 1 i 2 przenoszony przez kontakt z naskórkiem. Wywołuje on łagodne zmiany skórne o charakterze brodawek na skórze oraz kurzajek.
Typ 6, 11, 42, 43 i 44 przenoszony jest drogą płciową i powoduje kłykciny kończyste odbytu oraz narządów płciowych. Zakażenie HPV 16 lub 18 dotyczy najczęściej szyjki macicy i zwykle powoduje liczne, nadmierne podziały komórek, co może prowadzić do raka.
Kłykciny kończyste odbytu – objawy
Kłykciny kończyste odbytu nazywane są także brodawkami płciowymi, gdyż początkowo przybierają wygląd drobnych, brodawkowatych narośli skórnych. Takie kłykciny są niebolesne, przez co często pozostają niezauważone przez pacjentów. Szybko jednak zaczynają ewoluować i powiększać swoje rozmiary, stając się przerosłymi zmianami deformującymi skórę wokół odbytu oraz okolic narządów płciowych.
Często pojawiają się także dookoła i wewnątrz kanału odbytu. Swoim wyglądem przypominają kalafior. Wywołują uczucie pieczenia, swędzenia odbytu, a niejednokrotnie podkrwawiają, co skutkuje pojawianiem się krwi na papierze toaletowym. Tak masywne kłykciny utrudniają oddawanie stolca, moczu oraz odbywanie stosunku płciowego.
Kłykciny odbytu u mężczyzn występują również często pod napletkiem, przez co towarzyszy im stulejka. Z kolei u kobiet te zmiany w odbycie prowadzą do zaburzeń menstruacji i problemu z zajściem w ciążę.
Kłykciny kończyste odbytu – jak rozpoznać?
Rozpoznanie kłykcin kończystych odbytu zwykle można postawić na podstawie oglądania zmian skórnych. Może się zdarzyć, że przybierają one nietypowy wygląd, wówczas należy wykonać badanie mikroskopowe w celu stwierdzenia zmian wywołanych obecnością wirusa HPV.
Często dodatkowo przeprowadza się testy serologiczne w kierunku kiły, która koreluje z rozwojem kłykcin płaskich – zmian podobnych jak kończyste. Duży problem w rozpoznaniu stanowią zmiany rozdrapane, którym towarzyszy zapalenie bakteryjne. Pojawia się wówczas duży obrzęk, zaczerwienienie i ropienie kłykcin.
Pacjenci często kojarzą grudki w okolicach odbytu z występowaniem powszechnych w społeczeństwie hemoroidów, jednocześnie bagatelizując je. Każdą zmianę w tej lokalizacji należy jednak niezwłocznie skontrolować w gabinecie lekarskim.
Kłykciny kończyste odbytu – leczenie
Metodę leczenia kłykcin kończystych odbytu wybiera się, biorąc pod uwagę lokalizację i rozległość zmian. Kłykciny kończyste odbytu o niewielkich rozmiarach, będące pojedynczymi brodawkami, próbuje się leczyć poprzez przyjmowanie doustnych leków przeciwwirusowych – w celu eradykacji HPV.
Dodatkowo stosuje się maści bezpośrednio na brodawki odbytu, które zawierają w swoim składzie podofilinę lub podofilotoksynę. Substancje te hamują podziały komórek, dzięki czemu kłykciny stopniowo ulegają zmniejszeniu.
Najnowszymi preparatami stosowanymi miejscowo są kremy z imikwimodem – substancją, która moduluje odpowiedź immunologiczną organizmu, przez co zmiany zapalne ustępują.
Usuwanie kłykcin kończystych
Większe zmiany wymagają wdrożenia metod chirurgicznych leczenia. Jedną z dostępnych metod jest koagulacja chemiczna. Opiera się ona na niszczeniu kłykcin specjalistycznym preparatem chemicznym, najczęściej kwasem trójchlorooctowym o stężeniu do 80 proc. Zabieg jest bardzo skuteczny, nie pozostawia blizn, jednak ze względu na bolesność, decyduje się na niego coraz mniej kobiet.
Dużo bardziej komfortową metodą jest krioterapia, czyli niszczenie kłykcin ciekłym azotem o niskiej temperaturze. Po zabiegu tego typu obserwuje się często nawroty. Obecnie za najbardziej skuteczną metodę uważa się zastosowanie lasera CO2.
Zabiegi przeprowadzane są w znieczuleniu ogólnym, ponadto są bezpieczne i umożliwiają usunięcie nawet rozległych zmian. W przypadku braku powodzenia powyższych sposobów zaleca się chirurgiczne wycięcie kłykcin.
Szczepionka HPV przeciwko kłykcinom odbytu
Kłykciny kończyste – jak można się zarazić? Do zakażeń wirusem HPV dochodzi poprzez kontakt seksualny z nosicielem. Ryzyko to można zmniejszyć przez ograniczenie liczby partnerów seksualnych oraz unikanie ryzykowanych zachowań. Stosowanie prezerwatyw także znacznie zmniejsza ryzyko rozwoju chorób związanych z HPV.
Obecnie coraz bardziej powszechną metodą profilaktyki są ochronne szczepionki na HPV. Zmniejszają one ryzyko zakażenia najbardziej powszechnymi typami wirusa. Przeprowadza się je w trzech dawkach i ważne jest, aby dla pełnej ochrony została wykonana każda z nich.
Zaleca się szczepienia dziewczynek i chłopców przed wejściem w okres dojrzewania, jeszcze przed rozpoczęciem współżycia seksualnego. Grupą szczególnie narażoną na infekcję HPV są osoby z obniżoną odpornością. Należą do nich pacjenci: z nabytym zespołem upośledzenia odporności (zakażeni HIV, chorzy na AIDS) oraz pacjenci po przeszczepach narządów i leczeni immunosupresyjnie.
Wypowiedź ginekologa na temat leczenia kłykcin kończystych
Zdaniem eksperta
Kłykciny kończyste są łagodnymi zmianami wywoływanymi przez następujące typy wirusa HPV: HPV 6, HPV 11, HPV 42, HPV 43 i HPV 44. Wirusy te przenoszone są drogą płciową, a zmiany pojawiają się do kilku miesięcy po kontakcie z osobą zakażoną.
Kłykciny kończyste występują zarówno na zewnętrznych, jak i wewnętrznych narządach płciowych – u kobiet są to wargi sromowe, okolice krocza i odbytu oraz pochwa i jej przedsionek. Niekiedy zmiany pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej bądź gardła.
Kłykciny kończyste nie zawsze poddawane są leczeniu, gdyż czasem ustępują samoistnie. W przypadku jednak przewlekłego się ich utrzymywania stosuje się leczenie miejscowe, polegające na aplikowaniu maści z lekami przeciwwirusowymi, stosuje się także elektrokoagulację, laseroterapię, zamrażanie ciekłym azotem lub ostatecznie chirurgiczne usunięcie zmian. W około 90% przypadków, po wyleczeniu, dochodzi do ponownego powstania kłykcin kończystych, co jest związane z obecnością wirusa HPV na błonach śluzowych chorego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Opublikowano: 27.10.2017;
aktualizacja: 28.10.2017
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
532
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 22.09.2018
opublikowany 01.07.2019
opublikowany 26.03.2023
opublikowany 21.05.2021