Kłykciny kończyste to wynik infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Niektóre typy tego wirusa są przyczyną powstawania zmian brodawkowatych okolic płciowych. Brodawki płciowe lokalizują się w okolicach narażonych na ekspozycję wirusem podczas stosunku, stąd kłykciny kończyste odbytu, warg sromowych, pochwy czy penisa i moszny u mężczyzn. Jakie są objawy kłykcin kończystych? Jak leczyć zmiany i czy domowe sposoby przynoszą efekty?
Kłykciny kończyste – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
Wirus brodawczaka ludzkiego – przyczyna kłykcin kończystych
Wirus HPV (brodawczaka ludzkiego) wywołuje różne spektrum zmian patologicznych wśród ludzi. Typy 16 i 18 odpowiedzialne są za kancerogenezę i promowanie rozwoju raka szyjki macicy. Typ 2 wywołuje brodawki zwykłe na rękach czy stopach, natomiast typy 6 oraz 11 są przyczyną zmian brodawkowatych okolic płciowych. Wirus HPV należy do patogenów najczęściej przenoszonych drogą płciową.
Brodawki płciowe zalicza się do chorób wenerycznych (przenoszonych drogą płciową). Zmiany potrafią lokalizować się w okolicach narażonych na ekspozycję wirusem, przykładowo: w przypadku stosunków analnych pojawiają się kłykciny kończyste odbytu, w razie stosunków waginalnych brodawki płciowe zajmują wargi sromowe, pochwę. Kłykciny kończyste u mężczyzn zajmują napletek, trzon prącia czy mosznę. W sporadycznych sytuacjach mogą zająć błonę śluzową gardła, krtani (to raczej przypisuje się zakażeniu odmatczynemu podczas porodu).
Najważniejszym czynnikiem chroniącym przed zakażeniem HPV jest stosowanie prezerwatyw, znacznie redukujące ryzyko rozwoju kłykcin kończystych i chorobowego kontaktu z HPV.
Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?
Kłykciny kończyste – objawy brodawek płciowych
Infekcja wirusem HPV może przebiegać bezobjawowo. Jednakże w części przypadków zakażenie powoduje występowanie brodawek płciowych. Gdzie występują kłykciny kończyste? Początkowo gniskują się na granicy skóry i śluzówki narządów płciowych. Nasilenie zmian jest bardzo różne, od małych pojedynczych ognisk do olbrzymich mas brodawkowatych. Charakteryzują się one skłonnościami do bujania i rozrostu, przyjmując postać przewlekłą.
Zobacz również: Wszystko o seksie analnym
Jak wyglądają kłykciny kończyste? W miarę powiększania się kłykciny zaczynają przypominać kalafiorowate twory, zajmujące najpierw srom, krocze a potem okolicę odbytu. W dotyku są one zazwyczaj miękkie (choć z upływem czasu trochę twardnieją), przyjmują barwę różowawą, czasami ciemniejszą. U kobiet najczęściej występują kłykciny kończyste na wargach sromowych, natomiast u mężczyzn brodawki płciowe zajmują napletek, żołądź penisa. W razie dodatkowego zakażenia bakteryjnego powierzchni kłykcin, sączy się z nich nieprzyjemnie pachnąca wydzielina. W razie dużego zaawansowania zmian mogą pojawiać się objawy ze strony zajętej cewki moczowej (objawy dysurii).
Jak wyglądają kłykciny kończyste - zdjęcia
Skrajną postacią infekcji HPV i rozrostu brodawkowatych tworów (w razie nieleczenia pacjenta) są tzw. kłykciny Buschkego-Loewensteina, których powiększanie się powoduje naciekanie i niszczenie tkanek, mimo braku cech rozrostu nowotworowego. Trudno się ich pozbyć, przebieg choroby jest długoletni, a nawroty nie należą do rzadkości. Ponadto ten rodzaj kłykcin może osiągać ogromne rozmiary. W razie powikłań u mężczyzn, kłykciny są w stanie wywołać obecność załupka, stulejki, a nawet zgorzeli.
Nieleczone kłykciny, choć stosunkowo rzadko, mogą stanowić podłoże do rozwoju raka kolczystokomórkowego, który może naciekać okoliczne struktury. W tej sytuacji rokowanie znacznie się pogarsza i koniecznym jest zabieg chirurgiczny.
Kłykciny kończyste – diagnostyka kłykcin odbytu i krocza
Brodawki w okolicach narządu płciowego nasuwają lekarzowi na myśl diagnozę kłykcin kończystych, infekcji wirusem HPV. Wywiad wskazujący na choroby przenoszone drogą płciową w przeszłości (szczególnie rzęsistkowicy) może wskazywać na zwiększone ryzyko występowania brodawek płciowych. Obecność upławów u kobiety sprzyja zakażeniu wirusem HPV i powstaniu kłykcin.
W razie trudności w uwidocznieniu wszystkich brodawek można miejscowo na skórę podawać kwas octowy, który pomaga w ocenie klinicznej. W diagnostyce różnicowej lekarz powinien wziąć pod uwagę kłykciny płaskie, występujące w przebiegu kiły. W tym celu należy wykonać badanie bakteriologiczne. W razie podejrzenia raka, wykonuje się biopsję zmiany, którą następnie ocenia mikroskopowo histopatolog. Biorąc pod uwagę ryzyko zakażenia innymi typami wirusa HPV, w tym kancerogennymi, należy u chorej wykonać badanie cytologiczne szyjki macicy.
Przeczytaj też: Lapis – jak działa na kurzajki?
Kłykciny kończyste – leczenie
Leczenie kłykcin kończystych, zwłaszcza dużych, naciekających zmian polega na usunięciu ich chirurgicznie (elektroterapia, krioterapia), w warunkach bloku operacyjnego. W skrajnych przypadkach chirurdzy są zmuszeni wykonać zabieg zbliżony do wulwektomii, polegającej na częściowym wycięciu sromu. W razie mniejszych kłykcin odbytu i okolicznych tkanek powszechnie stosowane jest leczenie zachowawcze farmakologiczne. Stosowany od wielu lat przez lekarzy jest lek na bazie alkoholu i podofilotoksyny, którym pędzluje się zmiany. Powoduje to powstanie miejscowego stanu zapalnego i zanikanie obumarłych kłykcin.
Jest to dość nieprzyjemna terapia, dlatego też zalecane są w jej przebiegu okłady łagodzące świąd i pieczenie. Ponadto możliwe jest stosowanie leków hamujących wzrost komórek i ich podziały (cytostatyki) np. maści z fluorouracylem. Lekiem modulującym odpowiedź immunologiczną organizmu jest imikwimod, który nasila produkcję przez układ odpornościowy pacjenta różnych cytokin zapalnych, w tym interferonu alfa (substancji o charakterze wirusobójczym).
Wszelkie próby leczenia kłykcin kończystych domowymi sposobami, takie jak np. leczenie octem czy dieta nie są skuteczne i niepotrzebnie oddalają w czasie skuteczną terapię prowadzoną przez lekarza.
Kłykciny kończyste – zapobieganie
Najlepszym sposobem jest profilaktyka występowaniu kłykcin kończystych, a nie ich leczenie, które potrafi być trudne i nie zawsze dające ostateczne efekty w postaci eliminacji brodawek płciowych. Częste bywają remisje choroby. Zalecane jest zatem użycie prezerwatyw podczas stosunków z partnerami, szczególnie w przypadku częstej ich zmiany. Dostępna jest również na rynku szczepionka czterowalentna przeciwko HPV (typu 18 i 16 oraz 6 i 11), stosowana głównie w celu zmniejszenia zachorowalności na raka szyjki macicy. Działa ona jednak protekcyjnie w stosunku do tych typów wirusa, które wywołują kłykciny kończyste.
Wypowiedź ginekologa na temat kłykcin kończystych
Zdaniem eksperta
Brodawki płciowe, wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego, nazywane są kłykcinami kończystymi. Okres ich wylęgania wynosi od 6 tygodni do 8 miesięcy, średnio około 3 miesięcy. Kłykciny kończyste u kobiet mają postać miękkich, brodawkowatych grudek, które zlokalizowane są głównie na wargach sromowych, w obrębie krocza i okolic przyległych. Mogą również zajmować pochwę, cewkę moczową, odbyt lub szyjkę macicy. Wraz z czasem trwania drobne brodawki zlewają się, tworząc podobny twór do grzebienia koguta. Rzadko (głównie u kobiet ciężarnych) przybierają postać groniastych wykwitów o szerokiej podstawie.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- K. Florczak, W. Placek, Kłykciny kończyste, VIN, rak sromu. Wulwoskopia., wyd. DMITF, Gdańsk 2010.
- A. Baumann-Popczyk, M. Sadkowska-Todys, A. Zieliński, Choroby zakaźne i pasożytnicze - epidemiologia i profilaktyka, wyd. Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2014.
- M. Wróblewska, T. Dzieciątkowski, Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, wyd. PZWL, Warszawa 2017.
Opublikowano: 04.09.2017;
aktualizacja: 12.12.2018
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Miłosz Wilczyński
Lekarz
Ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Przez cały okres studiowania jego zainteresowania zawodowe były związane z ginekologią i położnictwem. Od trzeciego roku studiów został objęty indywidualnym tokiem nauczania. Obecnie lekarz rezydent w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki. Przez ostatnie lata opublikował prace naukowe w punktowanych na liście filadelfijskiej czasopismach, takich jak „Przegląd Menopauzalny” czy „Videosurgery and other miniinvasive techniques”. Zainteresowania: fotografia i turystyka wysokogórska.
442
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 01.03.2021