Prawidłowa flora bakteryjna pochwy gwarantuje odpowiednią ochronę przed rozwojem infekcji intymnych. Dobre bakterie w pochwie zapewniają prawidłowe pH. Konieczne jest utrzymanie lekko kwaśnego pH w granicach 3,8–4,2. Szczególną rolę w utrzymaniu właściwej flory pochwy zajmują pałeczki kwasu mlekowego. Ich suplementacja jest możliwa dzięki probiotykom ginekologicznym.
Flora bakteryjna pochwy – jaki jest prawidłowy ekosystem pochwy?
Spis treści
Bakterie w pochwie i pH pochwy
Zachowanie fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy to podstawa prewencji infekcji intymnych. Mikrośrodowisko pochwy to nie tylko mikroorganizmy, ale także produkty ich metabolizmu, złuszczone komórki nabłonka wyścielającego pochwę czy wydzieliny gruczołów, zlokalizowanych w tej okolicy. Skład flory bakteryjnej pochwy jest zmienny osobniczo i zależy od wielu czynników endogennych, tzn. pochodzących z organizmu kobiety i egzogennych – zewnętrznych.
Pochwa stanowi bezpośrednie połączenie pomiędzy zewnętrznymi a wewnętrznymi elementami układu rodnego. Tym samym jest najbardziej podatna na rozwój zakażenia - bakteryjnego zapalenia pochwy (bakteryjnej waginozy), grzybicy pochwy. Warunki, które panują w pochwie stanowią idealne środowisko dla mikroorganizmów – jest ciepło i wilgotno. Wśród organizmów, które bytują w pochwie można wymienić nie tylko tlenowe i beztlenowe szczepy niechorobotwórczych bakterii, ale organizmy, które mogą wywołać zakażenie. Aby nie doszło do infekcji intymnej konieczne jest utrzymanie pH pochwy rzędu 3,8–4,2.
Co wpływa na stan flory bakteryjnej w pochwie?
Do zachwiania równowagi flory bakteryjnej pochwy dochodzi w przypadku:
- zmniejszenia stopnia odporności organizmu;
- zaburzeń hormonalnych;
- chorób ogólnoustrojowych np. cukrzycy;
- przewlekła antybiotykoterapia;
- niewłaściwej higieny okolic intymnych;
- utrzymywania kontaktów seksualnych z dużą ilością partnerów;
- nieodpowiedniego odżywiania (dieta bogata w węglowodany proste).
Dobre bakterie w pochwie
Pałeczki kwasu mlekowego odgrywają ważną rolę w utrzymaniu prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Stanowią barierę ochronną przed wnikaniem chorobotwórczych szczepów bakterii. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że pałeczki kwasu mlekowego mają wpływ na utrzymanie kwaśnego pH pochwy, ale zajmując dużą powierzchnię tego mikrośrodowiska nie ma miejsca do namnażania patogenów chorobotwórczych.
Sposobem na uzupełnienie pałeczek kwasu mlekowego jest stosowanie probiotyków ginekologicznych. Szczególnie skuteczne są probiotyki dopochwowe, które zapewniają obecność tzw. dobrych bakterii w miejscu przeznaczenia.
Zdecydowanie najczęściej pochwę kolonizują takie mikroorganizmy jak: Gardnerella Vaginalis, Mycoplazma genitalium czy Ureaplasma urealyticum.
Rozwój prawidłowej flory bakteryjnej zależy ponadto od działania estrogenów, które stymulują wzrost pałeczek kwasu mlekowego, co prowadzi do zmiany odczynu pH z kwaśnego na zasadowy.
Bakteryjne zapalenie pochwy
Każde zaburzenie w biocenozie pochwy prowadzi do ograniczenia ilości dobrych bakterii. Wówczas przewagę uzyskują szczepy chorobotwórcze. Wzrasta ryzyko rozwoju zapalenia pochwy i infekcji intymnych o innym podłożu – grzybiczych i pierwotniakowych.
Objawy zaburzenia równowagi flory bakteryjnej pochwy to:
- uczucie dyskomfortu;
- pieczenie pochwy i sromu;
- świąd sromu
- obrzęk;
- suchość pochwy;
- zmiana zapachu, zabarwienia i konsystencji wydzieliny pochwowej;
- bolesne stosunki płciowe.
Biocenoza pochwy
Aby ocenić biocenozę pochwy pobierany zostaje wymaz z pochwy (z tylnego sklepienia pochwy) przy użyciu wymazówki, po uprzednim założeniu wziernika. W następnym etapie wykonywany jest wymaz na szkiełku podstawowym.
Po odpowiednim utrwaleniu i wybarwieniu preparatu możliwa jest ocena mikroskopowa. Wynik badania podawany jest w stopniach czystości pochwy w czterostopniowej skali, gdzie stopień I to prawidłowy obraz, IV nieprawidłowy, a dwa pozostałe to stany przejściowe.
Wypowiedź ginekologa na temat flory bakteryjnej pochwy
Zdaniem eksperta
Mikroflora pochwy zawiera szereg drobnoustrojów. Glikogen zawarty w nabłonku pochwy jest substratem dla bakterii z rodzaju Lactobacillus, syntetyzujących kwas mlekowy, który zakwasza wydzielinę pochwową, sprawiając, że środowisko pochwy ma pH kwaśne. Niskie pH zapobiega rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych, a tym samym chroni przed infekcjami narządy płciowe. Jakikolwiek spadek odporności związany z przyjmowaniem antybiotykoterapii lub stresem znacząco wpływa na równowagę pomiędzy prawidłową mikroflorą pochwy (w tym bakterii kwasu mlekowego a drobnoustrojami chorobotwórczymi) i przyczynia się tym samym do wzrostu pH w pochwie, a co za tym idzie – do łatwiejszej podatności na infekcje. Dlatego też w trakcie i po zakończeniu antybiotykoterapii zalecane jest przyjmowanie probiotyków ginekologicznych, zwłaszcza tych zawierających szczepy Lactobacillus rhamnosus.
Opublikowano: 18.07.2016;
aktualizacja: 19.08.2016
Oceń:
4.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agnieszka Żalińska
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 2016 r. pracuje w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki (ICZMP) w Łodzi. Lekarz specjalista położnictwa i ginekologii w trakcie drugiej specjalizacji – z zakresu perinatologii. Jej ogromna pasja do diagnostyki prenatalnej, a w szczególności kardiologii prenatalnej, przełożyła się na kilkuletnią współpracę z największym, wiodącym ośrodkiem Kardiologii Prenatalnej w Polsce – Zakładem Kardiologii Prenatalnej ICZMP. Ta pasja stała się także punktem wyjścia do zainicjowania powstania Poradni Ciąży Wielopłodowej działającej przy ICZMP. Systematycznie podnosi swoją wiedzę i kwalifikacje, biorąc udział w polskich i zagranicznych konferencjach czy też specjalistycznych kursach. Swoją pasją dzieli się ze studentami nie tylko podczas zajęć, ale także w ramach Studenckiego Koła Naukowego działającego przy Bloku Porodowym ICZMP.
442
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 18.10.2023