Ból miesiączkowy – jak złagodzić silny ból menstruacyjny?

Bóle menstruacyjne – przyczyny bolesnych miesiączek

Kurczowe bóle podbrzusza podczas miesiączki występują u wielu kobiet. Ból w dole brzucha czasami promieniuje do pachwin, ud oraz okolicy krzyżowej. U niektórych kobiet występuje także ból brzucha przed okresem, stanowiąc objaw tzw. napięcia miesiączkowego. Pacjentki opisują go wówczas jako kłucie czy ból jajników.

Dolegliwości w obrębie podbrzusza mogą mieć charakter tępy i stały lub mogą nawracać co kilka godzin. Zwykle najsilniejszy jest ból brzucha na początku okresu (2 pierwsze dni). Wiele kobiet dodatkowo skarży się na inne objawy, takie jak bóle pleców, nudności, biegunkę, zmęczenie czy też zawroty głowy.

Przyczyny bolesnych miesiączek możemy podzielić na dwie grupy: pierwotne oraz wtórne (chorobowe).

Pierwotne bolesne miesiączkowanie jest związane z prawidłowym cyklem menstruacyjnym i występuje u kobiet i dziewcząt, u których narząd rodny nie wykazuje patologii.

Za ból odpowiedzialne są prostaglandyny. Są to hormony wydzielane przez błonę śluzową macicy podczas miesiączki. Powodują one skurcz mięśni gładkich, a tym samym zapobiegają nadmiernej utracie krwi podczas okresu. Bóle menstruacyjne nie występują przy pierwszej miesiączce, pojawiają się kilka lat później, gdy cykle miesiączkowe stają się owulacyjne. Częściej występują u kobiet mających obfite i długie krwawienia miesiączkowe, u nieródek oraz u pacjentek z zaburzeniami nastroju.

Co oznaczają silne bóle miesiączkowe?

Gdy bolesnym miesiączkom towarzyszą inne objawy, takie jak upławy z pochwy, krwawienia międzymiesiączkowe, ból podczas stosunku lub bóle brzucha po okresie, należy myśleć o wtórnych przyczynach bolesnych miesiączek. Najczęstsze z nich to:

• endometrioza,
• infekcje narządu rodnego,
• torbiele jajników,
• zrosty w obrębie miednicy mniejszej,
• mięśniaki macicy,
• wady rozwojowe macicy.

Bolesne miesiączkowanie wymaga zatem odpowiedniej diagnostyki. Lekarz ginekolog zleci wykonanie dodatkowych badań, takich jak ultrasonografia narządu rodnego, badania mikrobiologiczne, morfologia, badanie ogólne moczu, parametry stanu zapalnego, antygenu CA-125 (markera stosowanego do wykrywania nowotworów jajnika).

W wyjątkowych przypadkach, gdy wtórna przyczyna bardzo bolesnych miesiączek nie zostanie wykryta, wykonuje się laparoskopię diagnostyczną. Jest to szczególnie przydatna metoda w poszukiwaniu najczęstszej przyczyny wtórnego bolesnego miesiączkowania, czyli endometriozy.

Ból w dole brzucha – sposoby na ból miesiączkowy

Leczenie bolesnego okresu dobierane jest indywidualnie w zależności od nasilenia dolegliwości oraz stanu zdrowia i wieku kobiety. W leczeniu miesiączkowego bólu w podbrzuszu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz preparaty hormonalne w postaci tabletki antykoncepcyjnej, plastrów antykoncepcyjnych czy też krążków dopochwowych.

Pierwsze dostępne są w aptekach bez recepty, jednak w przypadku bardzo bolesnej menstruacji, opornych na leczenie lekami przeciwbólowymi, warto zwrócić się do lekarza ginekologa, który dobierze odpowiedni lek.

Domowymi sposobami na złagodzenie bólu podczas okresu mogą być ciepłe okłady na podbrzusze (np. z użyciem termoforu) lub ciepły prysznic. Pomóc mogą także rozgrzewające plastry przyklejane na brzuch lub w okolice pleców. Na bolesną miesiączkę stosuje się również napary z ziół: krwawnika, niepokalanka, kaliny koralowej, rumianku oraz przywrotnika.

Niektórym kobietom pomagają delikatne, okrężne masaże bolesnych okolic z użyciem olejków – lawendowego czy majerankowego, które mają działanie rozkurczające.

Bolesny okres – profilaktyka bardzo bolesnej miesiączki

Duże znaczenie w profilaktyce silnego bólu brzucha podczas okresu ma zdrowy styl życia. Aby złagodzić bóle miesiączkowe, warto przestrzegać kilku zasad.

• Warto jeść produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 (ryby, olej lniany, orzechy włoskie), witaminę B₆ (drożdże, otręby pszenne, rośliny strączkowe), wapń (nabiał). Składniki te zmniejszają produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za ból.
• Należy zażywać magnez i witaminę D₃, które regulują gospodarkę hormonalną oraz działają antydepresyjnie.
• Unikajmy słodyczy i tłustych potraw, gdyż powodują one wzdęcia i zaparcia, a przez to mogą nasilać ból podbrzusza w czasie okresu.
• Pomocne są systematyczne ćwiczenia, dzięki którym mięśnie będą rozluźnione, a ponadto wydzielą się endorfiny, które poprawią nastrój.
• Pijmy co najmniej 2 litry wody dziennie, gdyż odwodnienie powoduje uwalnianie większej ilości wazopresyny, która zwiększa częstotliwość skurczów brzucha.
• Aby zapobiec silnemu bólowi podczas okresu, zaleca się także unikanie stresu, który powoduje napinanie mięśni.

Bolesne miesiączki – wypowiedź endokrynologa