Tłuszcze nasycone i nienasycone – różnice

Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone – różnice w budowie

Kwasy tłuszczowe występujące w tłuszczach każdego rodzaju, różnią się między sobą budową cząsteczkową, a co za tym idzie, w różny sposób trawione są przez układ pokarmowy i przyswajane przez organizm. Kwasy tłuszczowe dzielimy na dwa podstawowe rodzaje – nasycone i nienasycone, a podział ten wynika z ich budowy. Różnica pomiędzy nimi tkwi w liczbie wiązań podwójnych w łańcuchu kwasu tłuszczowego. Tłuszcze nasycone nie posiadają żadnych wiązań podwójnych pomiędzy poszczególnymi atomami węgla. Z kolei w nienasyconych kwasach tłuszczowych występuje co najmniej jedno wiązanie podwójne w łańcuchu kwasu tłuszczowego – może być ich oczywiście więcej. W przypadku, gdy pojawia się jedno podwójne wiązanie mówimy o jednonienasyconych kwasach, a gdy są dwa lub więcej mamy do czynienia z wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi. Warto także podkreślić, że w pokojowej temperaturze tłuszcze nasycone są w stanie stałym, z kolei tłuszcze nienasycone są w stanie płynnym.

Kwasy tłuszczowe nasycone

Kwasy tłuszczowe nasycone występują zwykle w żywności pochodzenia zwierzęcego. Mają stałą konsystencję i są zdecydowanie bardziej odporne na utlenianie. Znajdziemy je w mięsie, wędlinach, smalcu czy maśle. Im tłuszcz jest twardszy, tym więcej kwasów tłuszczowych nasyconych zawiera.

Tłuszcze nasycone to także kwas palmitynowy, stearynowy, mirystynowy i laurynowy. Na tym jednak nie koniec. Nasycone kwasy tłuszczowe znajdziemy również w oleju palmowym czy kokosowym, które stosunkowo często wykorzystywane są do produkcji słodyczy, jak i obróbki termicznej produktów. Niestety ze względu na dużą zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych oleje te zyskały złą sławę. Olej kokosowy, choć jest produktem pochodzenia roślinnego cechuje się bardzo wysoką zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych. Z tego też względu nie jest on pożądanym składnikiem zdrowej diety. Ponadto sporą ilość tłuszczów nasyconych zawierają niezdrowe fast foody.

Tłuszcze nasycone są przede wszystkim źródłem energii dla człowieka. Co więcej, budują tkankę tłuszczową, która stanowi ochronę termiczną organizmu. Chronią narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami, regulują gospodarkę hormonalną organizmu. Ponadto rozpuszczają witaminy A, D, E i K, a następnie uczestniczą w ich transporcie po organizmie. Pomimo wielu zalet, spożywanie kwasów tłuszczowych nasyconych w nadmiarze podnosi poziom złego cholesterolu – LDL, co w konsekwencji może przyczynić się do rozwoju miażdżycy, czy choroby niedokrwiennej serca, dlatego też ich spożywanie należy ograniczyć.

Kwasy tłuszczowe nienasycone

Tłuszcze nienasycone zwane niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi w skrócie NNKT są niezbędnym elementem diety człowieka. W przeciwieństwie do kwasów tłuszczowych nasyconych, nasz organizm nie jest w stanie sam ich wyprodukować, a co za tym idzie musimy dostarczać mu je wraz z pożywieniem. Do NNKT zaliczamy zarówno kwasy z grupy omega 6 i omega 3, które wpływają nie tylko na pracę układu sercowo-naczyniowego, ale także biorą czynny udział w rozwoju układu nerwowego i zmysłu wzroku. Ponadto regulują gospodarkę lipidową organizmu i wykazują działanie immunomodulujące, regulując pracę układu odpornościowego.

Najlepszym źródłem kwasów omega 6 są oleje roślinne, przykładowo – olej słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, czy sezamowy. Z kolei kwasy z grupy omega 3 znajdziemy w rybach, krewetkach, algach, olejach roślinnych np. oleju lnianym, orzechach włoskich, jak i migdałach.

Stosunek omega 3 i omega 6

Co do korzystnego wpływu kwasów omega 3 i 6 na nasz organizm nie ma wątpliwości. Jednak wszystko uzależnione jest od proporcji, w których dostarczamy je naszemu organizmowi. Proporcja ta powinna wynosić 1:5 (omega 3:omega). W diecie przeciętnego Polaka znajduje się znacznie więcej kwasów omega 6 – proporcja ta może wynosić nawet 1:15! Dlatego też zgodnie z zaleceniami żywieniowymi należy zwiększyć spożycie kwasów tłuszczowych omega 3 w stosunku do omega 6. Zbyt duża ilość kwasów tłuszczowych omega 6 utrudnia kwasom omega 3 dostęp do organizmu, a tym samym ich spożywanie przynosi negatywny skutek. Ilość kwasów omega 3 można zwiększyć poprzez częstsze spożywania tłustych ryb, czy zamianę jakże popularnego oleju słonecznikowego, olejem rzepakowym.

Tłuszcze nasycone i kwasy tłuszczowe trans – video ze specjalistą