Pęcherzyk żółciowy to niewielki organ, którego zadaniem jest magazynowanie i zagęszczenie żółci. W ten sposób pęcherzyk odgrywa rolę w trawieniu tłuszczów. Pęcherzyk żółciowy stosunkowo często stanowi przyczynę dolegliwości bólowych w obrębie jamy brzusznej. Najczęściej stwierdzaną chorobą pęcherzyka jest jego kamica. Jak radzić sobie z problemami z pęcherzykiem żółciowym?
Woreczek żółciowy – jak żyć z kamieniami w woreczku, kiedy go usunąć i jaką dietę stosować?
Kamica – najczęstsza choroba pęcherzyka żółciowego
Najczęstszą chorobą pęcherzyka żółciowego jest kamica. Istotą schorzenia jest odkładanie się w pęcherzyku złogów powstałych poprzez wytrącanie nierozpuszczalnych składników, takich jak: cholesterol, sole kwasów żółciowych, barwniki żółciowe itd.
W około 50 proc. kamica woreczka żółciowego jest bezobjawowa. Objawy choroby występują wtedy, gdy w pęcherzyku dochodzi do wzrostu ciśnienia i rozpierania ścian organu. Chorzy uskarżają się wówczas na ból w prawym podżebrzu promieniujący do prawej łopatki, z towarzyszącymi nudnościami oraz wymiotami. Tego typu ból określa się mianem kolki żółciowej. Pacjenci najczęściej wiążą dolegliwości z błędem dietetycznym – spożyciem tłustego, obfitego posiłku. Zalecane jest przestrzeganie diety lekkostrawnej. Kamica objawowa to wskazanie do leczenia operacyjnego, tzw. cholecystektomii.
Powikłaniem kamicy żółciowej może być ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego – stan objawiający się bólem brzucha w prawym podżebrzu, gorączką z dreszczami, nudnościami, wymiotami.
Jakie są czynniki ryzyka chorób pęcherzyka żółciowego?
Choroby pęcherzyka żółciowego są rozpoznawane stosunkowo często – stwierdza się je u ok. 12–14 proc. populacji. Na choroby pęcherzyka żółciowego cierpią częściej kobiety, zwłaszcza otyłe, stosujące antykoncepcję hormonalną, a także wieloródki. Choroby pęcherzyka żółciowego są bowiem hormonozależne – na ich rozwój mają wpływ estrogeny oraz progesteron.
Zachorowaniom na choroby pęcherzyka żółciowego sprzyjają zaburzenia gospodarki lipidowej (wysoki cholesterol, wysokie trójglicerydy) oraz cukrzyca, a także stosowanie niektórych leków (np. fibratów).
Sposoby na kolkę żółciową
Kolka żółciowa bywa źródłem sporego dyskomfortu. Aby zmniejszyć nasilenie objawów, zaleca się stosowanie leków rozkurczowych i przeciwbólowych. Ulgę przynoszą również domowe metody, takie jak wypicie naparu z mięty czy liści dziurawca.
Kolki żółciowej, której towarzyszą: gorączka, dreszcze, napięcie powłok mięśni brzucha, nie wolno bagatelizować – taki obraz kliniczny świadczy o ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. To ostra choroba mogąca dawać poważne powikłania, w tym zgon, dlatego w tym przypadku konieczna jest pilna konsultacja lekarska.
Dieta przy kamicy woreczka żółciowego
Objawy chorób pęcherzyka żółciowego najczęściej pojawiają się po błędzie dietetycznym. Aby unikać przykrych dolegliwości, należy zatem przestrzegać odpowiedniej diety, tzw. diety wątrobowej.
Dieta ta pozwala na uniknięcie objawów u osób z już rozpoznaną kamicą, ale jest też formą profilaktyki schorzenia u osób zdrowych.
Dieta na wątrobę zakłada:
- ograniczenie spożycia tłustych i ciężkostrawnych pokarmów (zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego);
- unikanie spożywania obfitych posiłków (powinno zjadać się niewielkie posiłki 4–5 razy dziennie);
- wykluczenie z diety potraw wzdymających (np. roślin strączkowych);
- niestosowanie ostrych przypraw;
- niespożywanie alkoholu.
Zapoznaj się ze wskazówkami naszej ekspertki na temat diety przy kamicy żółciowej:
Kiedy usuwać woreczek żółciowy?
Często zdarza się, że pacjenci cierpiący na choroby pęcherzyka żółciowego trafiają na stół operacyjny. Wskazaniami do operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego (tzw. cholecystektomii) są:
- objawowa kamica żółciowa;
- zwapnienia w pęcherzyku żółciowym;
- bezobjawowa kamica żółciowa u pacjentów z cukrzycą typu 2 stosujących leki immunosupresyjne itd;
- możliwość usunięcia pęcherzyka w trakcie operacji na jamie brzusznej wykonywanej z innego powodu.
W większości przypadków cholecystektomię wykonuje się metodą laparoskopową – narzędzia chirurgiczne wprowadzane są do jamy brzusznej przez niewielkie otwory. Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym.
Plusami cholecystektomii laparoskopowej są: mniejszy odsetek powikłań, mniejszy ból, szybszy powrót do formy po operacji, mniej widoczne blizny. Zdecydowanie rzadziej usunięcie woreczka żółciowego wykonywane jest drogą laparotomii – jamę brzuszną otwiera się wówczas za pomocą cięcia pod prawym łukiem żebrowym. Zdarza się, że w czasie zabiegu laparoskopowego pojawia się konieczność przeprowadzenia zabiegu metodą klasyczną.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny” red. naukowa Stanisław Leszczyński, Joanna Pilch-Kowalczyk, wyd. 2012 r.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 02.08.2023
opublikowany 26.02.2024
opublikowany 16.04.2024