Zaparcia to dość powszechny problem, którego główną przyczyną są błędy żywieniowe. Niewłaściwa dieta oraz brak aktywności fizycznej sprzyjają powstawaniu problemów z wypróżnianiem. Osoby cierpiące na przewlekłe zaparcia bardzo często sięgają po różnego rodzaju środki przeczyszczające, jednak nie jest to wskazane. Zmiany żywieniowe i zastosowanie domowych naturalnych metod pomoże pozbyć się uciążliwego zatwardzenia. Jak powinna wyglądać dieta na zaparcia? Co jeść, aby pozbyć się zaparć?
Co jeść na zaparcia? Jak powinna wyglądać dieta przy zaparciach?
Spis treści
Jakie są przyczyny zaparć? Skąd problemy z wypróżnianiem?
Zaparcia, czyli problemy z wypróżnianiem, to przypadłość na którą cierpi bardzo duża część społeczeństwa. Jeśli ilość wypróżnień jest mniejsza niż 3 razy na tydzień, najpewniej mamy do czynienia właśnie z zatwardzeniem. Dolegliwości tej nie można bagatelizować, gdyż może doprowadzić do cięższych schorzeń, takich jak hemoroidy, a nawet nowotwory.
Najczęstszą przyczyną zaparć jest niewłaściwa dieta, zwłaszcza obfitująca w cukry proste i tłuszcze. Problemom z wypróżnianiem sprzyja także dieta uboga w błonnik pokarmowy, który ma ogromne znaczenie dla procesów trawiennych. Dolegliwości nasilają się w sytuacji, kiedy prowadzimy siedzący tryb życia o niskim poziomie aktywności fizycznej. Wzdęty brzuch i gazy jelitowe, które często towarzyszą zatwardzeniom, pojawiają się częściej i mają tendencję do nawracania także wówczas, gdy mamy tendencję do jedzenia w pośpiechu i jesteśmy narażeni na ciągłą ekspozycję na stres.
Poza niezdrowym żywieniem, do przyczyn zaparć należy zaliczyć:
- nadużywanie środków przeczyszczających,
- wstrzymywanie się od wypróżnień w chwili parcia na stolec,
- zażywanie niektórych leków, np. antybiotyków, środków z wapniem,
- pewne choroby, np. niedoczynność tarczycy, cukrzyca,
- zaburzenia czynnościowe, np. zaparcia nawykowe ,
- wrodzone lub nabyte schorzenia w obrębie jelita grubego.
Zobacz też: Flegma w gardle – przyczyny, objawy, leczenie
Na zaparcia – błonnik, prawidłowe nawodnienie i probiotyki
Jak pozbyć się zaparć? Konieczne jest przede wszystkim wprowadzenie zmian do codziennego jadłospisu. Tylko właściwe żywienie pomoże trwale wyeliminować problem, jakim są częste zatwardzenia. Na jakie składniki diety zwrócić szczególną uwagę?
Najważniejszym składnikiem diety na zaparcia jest wspomniany błonnik, który reguluje pracę układu pokarmowego. Błonnik to naturalny składnik roślinny, który nie podlega trawieniu. Pod wpływem płynów pęcznieje w żołądku, zwiększa w ten sposób masy kałowe i ułatwia wypróżnianie. Błonnik pobudza jelita do pracy, wzmaga ruchy perystaltyczne jelit, czego efektem jest regularne i bezproblemowe usuwanie wszystkich resztek pokarmowych, a wraz z nimi toksyn na zewnątrz. Zaleca się, aby spożywać codziennie 25–40 g błonnika. Dawka ta na pewno uchroni przed zaparciami lub wspomoże leczenie zaparcia, kiedy już do niego dojdzie.
Zobacz też: Najlepsze wiosenne warzywa i zioła na odchudzanie
Kolejnym skutecznym sposobem na zaparcia jest dostarczanie jak największej ilości płynów z dietą. Oczywiście najlepiej w postaci wody, ale także naturalnych soków, herbaty czy naparów ziołowych. Podaż płynów zapewnia nie tylko herbata na zaparcia, ale także produkty lub posiłki zawierające znaczne ilości wody, np. owoce, warzywa czy zupy. Właściwe nawodnienie sprawia, iż stolec jest miękki, dzięki czemu znacznie łatwiej można go wydalić. Odpowiednio wilgotna treść pokarmowa szybciej się przesuwa, co przyspiesza defekację. Dlatego codziennie zaleca się przyjmowanie co najmniej 1,5 l płynów.
Żywe kultury bakterii kwasu mlekowego, tzw. dobroczynne, pożyteczne bakterie, także wspomagają prawidłową pracę jelit. Probiotyki usprawniają trawienie oraz pasaż treści pokarmowej wpływając na uregulowanie wypróżnień i zapobiegając niestrawności. Ich podaż zaleca się więc każdemu, a zwłaszcza osobom zmagającym się z przewlekłymi zaparciami.
Warto przeczytać: Dieta Montignaca: zasady, efekty, jadłospis
Co jeść na zaparcia? Co jest dobre na zaparcia?
Dieta przy zaparciach to przede wszystkim dieta uboga w cukry proste i tłuszcze, natomiast obfitująca w dobroczynne włókna, płyny oraz pożyteczne bakterie. Jednak w jakich produktach możemy znaleźć te substancje? Jakie produkty jeść przy zaparciach?
- świeże owoce i warzywa, zwłaszcza w jak największych ilościach spożywane na surowo, np. jabłka, cytrusy, maliny, truskawki, buraki, marchew, ogórki, pomidory, papryka;
- owoce suszone (dobre na zaparcia są np. śliwki);
- pełnoziarniste (nieoczyszczone) produkty zbożowe, np. kasza gryczana, chleb razowy, pełnoziarnisty makaron, brązowy ryż, płatki owsiane, otręby;
- nasiona i pestki, np. siemię lniane, pestki słonecznika, dyni;
- fermentowane produkty mleczne, np. jogurt, maślanka, kefir, zsiadłe mleko;
- woda mineralna, soki owocowe lub warzywne, herbata.
Pomocne mogą być także zioła na zaparcia, np. napar z mięty pieprzowej, melisy, kory kruszyny czy kwiatu akacji, które w naturalny sposób pobudzają jelita do pracy i ułatwiają wypróżnianie.
Czytaj również: Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?
Jakie są domowe sposoby na zaparcia?
Naturalne sposoby na zaparcia mogą skutecznie pomóc w leczeniu uciążliwych dolegliwości. Należą do nich:
- zjadanie rano po przebudzeniu kilku suszonych śliwek namoczonych w wodzie lub wypijanie kompotu z suszonych śliwek mających działanie rozluźniające masy kałowe;
- picie na ok. pół godziny przed śniadaniem szklanki ciepłej wody z dodatkiem soku wyciśniętego z połowy cytryny, która pobudza jelita i przemianę materii do pracy, ułatwiając wypróżnianie;
- wypijanie przed snem naparu z siemienia lnianego – wystarczy zalać łyżkę nasion wrzątkiem, odstawić na ok. 2 godziny, a następnie wypić; regularne zażywanie tego specyfiku trwale pomoże pozbyć się zaparć;
- dbanie o codzienną dawkę ruchu; aktywność fizyczna, nawet w postaci krótkiego spaceru, wzmaga bowiem ruchy jelit i przyczynia się do lepszej przemiany materii;
- jedzenie w spokoju, powolne, dokładne przeżuwanie każdego kęsa pokarmu – dzięki temu żywność jest łatwiejsza do strawienia, czego efektem jest prawidłowy pasaż treści pokarmowej i szybkie wypróżnianie.
Przeczytaj też: Warzywa i owoce na odchudzanie – które jeść, a których unikać?
Bardzo ważne jest również, aby unikać stosowania środków przeczyszczających, które rozleniwiają jelita i zażywane przez bardzo długi czas mogą doprowadzić do jeszcze silniejszych zaparć. Sięganie po tego typu tabletki na zaparcia zaleca się tylko doraźnie i to w sytuacjach, gdy żadne inne metody nie pomagają.
Wypowiedź lekarza o diecie na zaparcia
wypowiedź Lekarza
Dieta w zaparciach jest zależna od tego, z jakim rodzajem zaparć się zmagamy. Istnieją dwa rodzaje zaparć: atoniczne i spastyczne. Atoniczne polegają na tym, że występuje osłabienie perystaltyki jelit oraz odruchu defekacyjnego. Przebiegają one bezbólowo, pacjent odczuwa jedynie uczucie pełności w jelitach. W przypadku tych zaparć, wskazana jest dieta bogatoresztkowa, czyli z dużą ilością błonnika. Powinien on pochodzić z mało przetworzonych produktów zbożowych, otrębów, a także z owoców i warzyw — najlepiej surowych, ze skórą i jadalnymi pestkami, np. jeżyny, agrest, maliny. Błonnik należy wprowadzać stopniowo, aby przewód pokarmowy mógł się zaadoptować. Bardzo istotna jest odpowiednia podaż płynów, co najmniej 2 litry dziennie, w przeciwnym wypadku objawy mogą się nawet nasilić. Zaleca się napoje mleczne fermentowane, wody mineralne, soki owocowe i warzywne, a także napary z ziół — dziurawiec, aloes, mięte, mniszek lekarski czy koper włoski.
Ponadto chłodne płyny wypijane na czczo. Perystaltykę pobudza prawdziwa kawa i wino musujące. Niewskazane są produkty osłabiające ruchy jelit — mocna herbata, kakao, czekolada, kisiele, gruszki oraz czarne jagody, a także borówki, czerwone wino i produkty zbożowe wysoko przetworzone. Drugi rodzaj zaparć to zaparcia spastyczne. Występują najczęściej jako jeden z objawów zespołu drażliwego. Związane są z nieprawidłową, często nadmierną, nieskoordynowaną perystaltyką jelita grubego oraz upośledzeniem odruchu defekacyjnego. Towarzyszy im uczucie wzdęcia i bóle brzucha. Dieta w tym przypadku powinna oszczędzać jelito grube, ale jednocześnie dostarczać dużej ilości treści pokarmowej. Stosuje się tutaj mniejsze ilości błonnika. Warzywa i owoce należy spożywać w formie purée, soków, przecierów. Wyklucza się warzywa strączkowe, cebule, niedojrzałe owoce, owoce ze skórą, z małymi pestkami oraz chleb razowy, otręby, ostre przyprawy. Po ustąpieniu zaparć należy stopniowo zwiększać ilość błonnika w diecie.
Opublikowano: 22.11.2016;
aktualizacja: 21.10.2020
Oceń:
3.5
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Joanna Ludwiszewska
Dietetyczka
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, kierunku Dietetyka oraz Technologia Żywności i Żywienie Człowieka o specjalności Żywienie Człowieka. Doświadczenie zawodowe zdobyła podczas licznych zajęć praktycznych w szpitalach, poradniach żywieniowych, domach opieki, prowadząc warsztaty żywieniowe, pracując jako dietetyk na portalu internetowym o tematyce żywieniowej. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę uczestnicząc w licznych szkoleniach oraz konferencjach naukowych. Dietetyka to przede wszystkim jej pasja, dlatego interesuje się każdą jej dziedziną. W swojej pracy do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie, aby jak najlepiej pomóc mu osiągnąć zamierzony cel. Przygotowywane jadłospisy zawsze dostosowuje do potrzeb i preferencji pacjenta. Interesuje się gotowaniem i ciągle poszukuje nowych przepisów na ciekawe i zdrowe dania.
324
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 15.11.2019