Potówki u niemowlaka – jak wyglądają? Przyczyny, leczenie, domowe sposoby na potówki u dziecka

Jak rozpoznać potówki u niemowlaka?

Mianem potówek określamy drobne zmiany skórne, których średnica nie jest większa niż główka szpilki. Potówki mogą przybierać postać pojedynczych pęcherzyków występujących w skupiskach na ciele dziecka lub też kaszkowatych wykwitów skórnych, które często przypominają wysypkę. Lekarze wymieniają kilka rodzajów potówek.

Potówki u niemowlaka i ich rodzaje

Pierwszy typ, znany jako potówki zwykłe (maleńkie pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem), są często spotykane u niemowląt. Te małe krostki o jasnym kolorze, tworzą się wtedy, gdy gruczoł potowy ulega zablokowaniu na powierzchni skóry.

Druga kategoria to potówki czerwone (małe grudki z zapalną otoczką i ropnym pęcherzykiem), które mają charakter zapalny. Powstają na skutek zablokowania się przewodu potowego w głębszych warstwach skóry, co prowadzi do intensywnego podrażnienia i swędzenia części ciała objętych wysypką.

Znacznie rzadziej u małych dzieci spotykane są potówki głębokie, zlokalizowane w skórze właściwej.

Skąd się biorą potówki u niemowlaka?

Występowanie potówek u maluchów w okresie niemowlęcym to skutek niedojrzałości gruczołów potowych i nadmiernego przegrzewania dziecka. Skóra niemowląt jest bardzo delikatna, wrażliwa i podatna na podrażnienie. W dodatku gruczoły potowe malucha nie pracują tak wydajnie jak u dorosłych, co sprawia, że organizm niemowlęcia nie jest w stanie zadbać o prawidłową termoregulację. Kiedy ubieramy niemowlę zbyt ciepło lub przykrywamy je kocykiem nawet w upalne dni, w obawie przed tym, że dziecko zmarznie, naturalną reakcją obronną organizmu jest pocenie się. Z racji tego, że gruczoły potowe u dzieci są niedojrzałe, nie wykonują swojej pracy prawidłowo, a u niemowlaka pojawiają się potówki.

Gdzie najczęściej pojawiają się potówki u niemowlaka?

Potówki u niemowląt zwykle pojawiają się na tych częściach ciała, które są najbardziej podatne na przegrzewanie. Ze względu na to, że niemowlę spędza większość czasu w pozycji leżącej, jego kark i szyja są szczególnie narażone na nadmierne pocenie, co sprzyja pojawieniu się potówek. U noworodków potówki można zaobserwować także w okolicach pach, na rękach i nogach.

Nierzadko tego rodzaju zmiany skórne pojawiają się też na twarzy niemowlaka, co jest związane z bliskim kontaktem buzi dziecka z piersią matki podczas karmienia, co utrudnia skórze oddychanie, prowadząc do zatykania gruczołów potowych i powstawania potówek. Drobne krostki można zaobserwować również pod pieluszką, dlatego tak ważne jest, by po każdej zmianie pampersa, dać skórze na pupie odpocząć „na świeżym powietrzu”, by mogła swobodnie oddychać. Jest to szczególnie istotne w czasie cieplejszych dni.

Czym smarować potówki u niemowlaka?

Wiemy już, że potówki są skutkiem przegrzewania dziecka i nadmiernego pocenia się jego ciała. Jak sobie z nimi poradzić? Potówki u niemowlaka nie są powodem do paniki, ale nie należy również lekceważyć tego problemu. Brak odpowiedniej pielęgnacji może doprowadzić do zaostrzenia się zmian skórnych i wystąpienia ropnych zakażeń bakteryjnych, co sprawi dziecku jeszcze większy dyskomfort i wydłuży proces leczenia wykwitów.

Potówek nie należy wyciskać ani smarować preparatami zawierającymi w swoim składzie alkohol. Wskazane jest za to stosowanie kosmetyków o działaniu łagodzącym i nawilżającym, takich jak np. krem Bepanthen, Sudocrem lub zasypka z alantoniną i tlenkiem cynku. Jeżeli potówki mają charakter zapalny (potówki czerwone), skórę dziecka można przetrzeć Octeniseptem. To delikatny płyn antyseptyczny dostępny w formie sprayu.

Potówki u niemowlaka – jak im zapobiegać?

Przede wszystkim nie należy przegrzewać dziecka. Warto zapamiętać zasadę, że maluch powinien mieć na sobie tylko jedną warstwę ubrań więcej niż osoba dorosła. Przy czym należy też zwrócić uwagę na jakość odzieży. Wybierajmy ubranka wykonane z naturalnych tkanin, przewiewne i niezbyt obcisłe. Odzież z certyfikowanej bawełny pozwala skórze swobodnie oddychać i ogranicza nadmierne pocenie się ciała, zapobiegając tym samym występowaniu potówek. Ważna jest także odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka i systematyczna dbałość o jego higienę. Codzienna kąpiel i dokładne osuszanie fałdów skórnych, gdzie często gromadzi się pot, pomogą zniwelować problem potówek. Wskazane jest także regularne wietrzenie pokoju dziecka i utrzymywanie w nim temperatury na poziomie 20-21ºC.

Jak odróżnić potówki od wysypki alergicznej?

Potówki, które są wynikiem zablokowania gruczołów potowych, manifestują się jako drobne, jasne, czerwone lub różowe krostki, które pojawiają się głównie w miejscach takich jak kark, plecy, pachy czy okolice pieluszki. Wykwity skórne są zwykle niewielkie i ograniczone do konkretnego obszaru ciała. Natomiast wysypka alergiczna może przyjmować różne formy, często charakteryzuje się ona rozległymi, czerwonymi plamami, które mogą swędzieć i rozprzestrzeniać się na większe obszary ciała. Wysypka alergiczna zazwyczaj jest przesadną i nieadekwatną do sytuacji reakcją obronną organizmu na różne czynniki, takie jak pokarmy, detergenty, środki pielęgnacyjne czy alergeny środowiskowe, i może towarzyszyć jej ogólny stan zapalny skóry.

W obu przypadkach, jeśli masz wątpliwości co do natury wysypki u Twojego dziecka, nie wahaj się skorzystać z pomocy pediatry. Lekarz szybko zdiagnozuje problem i zaleci odpowiednie postępowanie. Ważne jest to, aby nie ignorować żadnych niepokojących objawów skórnych u dzieci, szczególnie jeśli towarzyszą im inne symptomy alergiczne lub jeśli wysypka nie ustępuje po zastosowaniu kosmetyków łagodzących.

Potówki u dziecka – komentarz dermatologa