Sezon jesienno-zimowy wiąże się z większą zapadalnością na infekcje wirusowe. Wirusy powodują szereg chorób – począwszy od drobnych zakażeń nazywanych przeziębieniami przez grypę, opryszczkę i wiele innych. Terapia tego typu infekcji w dużej mierze jest objawowa. Coraz częściej jednak stosuje się leki na wirusy. Leczenie przyczynowe zmniejsza dolegliwości i skraca czas choroby.
Leki na infekcje wirusowe – które i kiedy stosować?
Infekcje wirusowe – z jakimi spotykamy się najczęściej?
Lista chorób wywoływanych przez wirusy jest długa. Najczęstszymi infekcjami wirusowymi są tzw. przeziębienia wywoływane przez: rhinowirusy, wirusy grypy i paragrypy, koronawirusy. Infekcjami wirusowymi są również inne zakażenia dróg oddechowych, w tym zapalenia krtani, oskrzeli, oskrzelików czy łagodne zapalenia płuc.
Wirusy odpowiadają również za wywoływanie takich chorób jak: mononukleoza zakaźna, cytomegalia, różyczka, opryszczka, ospa wietrzna, półpasiec, choroba bostońska, itd.
W przypadku infekcji wirusowych najważniejsze jest leczenie objawowe. Powstaje pytanie – czy można zapobiec zachorowaniu i złagodzić przebieg infekcji poprzez podawanie leków przeciwwirusowych?
Jak leczyć infekcje wirusowe?
Większość infekcji wirusowych nie wymaga leczenia przyczynowego – zaleca się wyłącznie postępowanie objawowe. Lekarze określają tego typu zachorowania jako samoograniczające się. W celu złagodzenia dolegliwości wywołanych przez wirusy, skrócenia czasu choroby i wzmocnienia odporności stosuje się także leki na wirusy. Część z nich dostępna jest bez recepty.
Leczenie objawowe polega na łagodzeniu dolegliwości i skróceniu czasu choroby.
- Stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. w przypadku większości infekcji stosuje się ibuprofen, który charakteryzuje się także działaniem przeciwzapalnym. Kolejnym często stosowanym lekiem przeciwgorączkowym i przeciwbólowym jest paracetamol. Należy pamiętać, że dzieciom nie wolno podawać kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), gdyż może wywołać zespół Reye'a.
- Leczenie objawowe polega również na walce z bólem gardła, uczuciem drapania i suchości w gardle. Tego typu objawy są częste – szczególnie w przypadku łagodnych infekcji wirusowych.
- W przypadku nadmiaru wydzieliny w drogach oddechowych czy uczuciu zatkanego nosa i zatok, konieczne może być podanie leków rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających wykrztuszanie.
- Częstym objawem zakażenia wirusowego jest wodnisty katar. Niezbędne może okazać się zastosowanie leków donosowych. Skutecznym sposobem na zatkany nos jest woda morska. Prosty zabieg oczyszczania nosa i zatok przy pomocy soli fizjologicznej również szybko przyniesie ulgę. Leki obkurczające błonę śluzową nosa należy stosować z umiarem.
- Priorytetem może stać się także walka z kaszlem. W przebiegu infekcji wirusowych najczęściej jest to kaszel suchy. W łagodzeniu tej dolegliwości warto sięgnąć zwłaszcza po syropy.
Inozyna – skuteczny lek na wirusy i przeziębienie
W leczeniu infekcji wirusowych bywają stosowane preparaty zawierające pranobeks inozyny. Ich mechanizm działania opiera się na hamowaniu syntezy materiału genetycznego wirusów – dzięki temu ich namnażanie jest powstrzymywane, co sprzyja szybszemu powrotowi do zdrowia.
Ponadto, inozynie przypisuje się działanie immunomodulujące. Lek ten podnosi odporność i zmniejsza prawdopodobieństwo ponownego zachorowania. Inozyna stymuluje komórki odpornościowe – limfocyty T, które odgrywają znaczącą rolę w walce z infekcjami wirusowymi.
Bardzo ważne jest, by lek ten przyjąć jak najwcześniej po zaobserwowaniu pierwszych objawów infekcji wirusowych, w tym wywołujących przeziębienie (bóle mięśni, łagodna gorączka, ból gardła). Inozynę należy przyjąć w pierwszych 48 godzinach od zachorowania.
Preparaty inozyny przeznaczone są dla dzieci po ukończeniu 1. roku życia oraz osób dorosłych. Dostępne są bez recepty w formie tabletek i syropu. Zalecana dawka to 50 mg/kg na dobę. Lek jest przeciwwskazany w przypadku nadwrażliwości na składniki preparatu, a także u pacjentów cierpiących na dnę moczanową oraz z podwyższonym stężeniem kwasu moczowego we krwi.
Zastosowanie inozyny jest szersze. Jest pomocna w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywoływanych przez wirusy HSV (wirus opryszczki) i VZV (wirus ospy wietrznej), ale bywa wykorzystywana także w innych zakażeniach wirusowych, a także w ramach profilaktyki infekcji.
Kiedy i jakie leki na wirusy stosować?
Leczenie przyczynowe infekcji wirusowych wdrażane jest stosunkowo rzadko. Do najczęściej stosowanych leków przeciwwirusowych należą preparaty opisane poniżej.
- Acyklowir – najczęściej stosowany jest w postaci miejscowej na zmiany wywoływane przez wirus opryszczki. Leczenie systemowe acyklowirem zalecane jest przede wszystkim w przypadku infekcji wirusem opryszczki, u osób z niedoborami odporności, a także u niemowląt przed ukończeniem 3. miesiąca życia, w przypadku masywnej opryszczki narządów płciowych, opryszczkowego zapalenia mózgu, ale także do leczenia infekcji wywołanych wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Acyklowir w postaci maści do oczu bywa stosowany również w okulistyce do leczenia wirusowego zapalenia rogówki. W mniejszym stopniu acyklowir działa na wirus EBV (wirus Epstein- Barr) i CMV (cytomegalowirus).
- Walacyklowir – prolek przekształcający się w organizmie człowieka w acyklowir, stosowany w leczeniu ospy wietrznej, półpaśca, zakażeń wirusem HSV 2.
- Gancyklowir – stosowany w leczeniu infekcji wywołanych wirusem cytomegalii. Wirusami wrażliwymi na gancyklowir są również: EBV, VZV (wirus ospy wietrznej i półpaśca), HSV (wirus opryszczki pospolitej).
- Oseltamiwir, zanamiwir (inhibitory neuraminidazy) – leki nowej generacji przeciwko wirusowi grypy (zarówno przeciwko typowi A, jak i B).
- Amantadyna i rimantadyna (tzw. aminy cykliczne) – leki na grypę starej generacji, działają tylko na typ A wirusa grypy.
- Rybawiryna – lek stosowany w zakażeniach wirusem RSV wywołującym np. zapalenie oskrzelików (zalecany w przypadku infekcji o ciężkim przebiegu) oraz wirusem HCV.
Jak leczyć infekcje wirusowe – wskazówki eksperta
Zdaniem eksperta
Do gabinetu lekarza POZ bardzo często zgłaszają się pacjenci z infekcjami górnych dróg oddechowych. Najczęściej są to przeziębienia, zdarzają się infekcje wirusowe i bakteryjne. Dominują jednak te wirusowe.
Bardzo często pacjent melduje: „Pani doktor, już wziąłem antybiotyk”. I wtedy jest problem. Należy pamiętać, że na wirusy nie zadziała antybiotyk, uodporni tylko szczepy, których jesteśmy nosicielami.
W infekcji wirusowej należy zadbać o leczenie objawowe. W pierwszej kolejności podajemy leki, które obniżają gorączkę, działają przeciwbólowo, leki, które udrożnią nos, zmniejszą wysięk, leki, które zabezpieczą gardło, zadziałają przeciwzapalnie, leki, które osłonią gardło, tworząc film na migdałkach i na gardle. Jest też wśród preparatów lek, który jest bardzo często stosowany w warunkach POZ – inozyna. Oprócz tego że hamuje namnażanie wirusa, to spowoduje stymulację naszej odporności. Większa jest wówczas szansa na to, że poradzimy sobie z infekcją. Można też użyć leków przeciwzapalnych. Mamy do tego fenspiryd. Mamy też całą gamę leków ziołowych oraz preparaty od dawna stosowane w infekcjach wirusowych: czosnek, cebulę.
Niekoniecznie należy sięgać po antybiotyk z powodu infekcji wirusowych czy przeziębień.
Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (0)