Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, domowe sposoby

Czym jest zapalenie mieszków włosowych?

Zapalenie mieszków włosowych (łac. Foliculitis lub Bacterial folliculitis) to dermatoza skóry wywołana najczęściej przez zakażenia gronkowcami – głównie gronkowcem złocistym lub naskórkowym. W początkowej fazie obejmuje ona jedynie ujścia mieszków włosowych, jednak z czasem może objąć całe mieszki włosowe i ich otoczenie.

Zapalenie mieszków włosowych to częsta choroba skóry, która występuje zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych.

Zmiany chorobowe mogą pojawiać się w każdym miejscu, w którym są mieszki włosowe.

Zapalenie mieszków włosowych – jakie są odmiany tej dermatozy?

Warto wiedzieć, że obecnie wyróżnia się już 3 rodzaje zapalenia mieszków włosowych:

• Bacterial folliculitis , czyli najczęstszą formę dermatozy wywołaną przez bakterie gronkowca.
• Folliculitis decalvans , czyli rzadki rodzaj choroby, która dotyka przede wszystkim mężczyzn i skutkuje wyłysieniem zajętych okolic.
• Malassezia folliculitis , czyli zapalenie mieszków włosowych wywołane przez grzyby drożdżakopodobne.

Jak rozpoznać zapalenie mieszków włosowych? Objawy i różnicowanie dermatozy

Zapalenie mieszków włosowych można rozpoznać po pojedynczych lub zbiorczo występujących krostkach pęcherzykowych, przez które przebija się włos. Zmiany są otoczone rąbkiem zapalnym.

Objawy zapalenia mieszków włosowych, to:

• obrzęk i zaczerwienienie wskazujące na stan zapalny;
• umiejscowione wokół mieszków włosowych ropne lub wypełnione płynem surowiczym pęcherze;
• niewielkie czerwone grudki w przypadku łagodniejszej formy choroby;
• swędzenie lub ból.

Ze względu na niełatwe rozpoznanie oraz potrzebne leczenie warto udać się do dermatologa. W celach diagnostycznych przeprowadzi on szczegółowy wywiad medyczny, a w razie konieczności –także dodatkowe badania.

Jakie są przyczyny zapalenia mieszków włosowych?

Do przyczyn zapalenia mieszków włosowych zalicza się:

• podrażnienia mechaniczne spowodowane m.in. przez golenie lub depilację włosków, a nawet noszenie zbyt obcisłych, ocierających skórę ubrań;
• stosowanie niektórych preparatów kosmetycznych;
• używanie zanieczyszczonych przyborów kosmetycznych;
• stany obniżenia odporności organizmu;
• długie przyjmowanie leków kortykosteroidowych;
• zakażenie bakteriami, m.in.: gronkowca złocistego, naskórkowego lub grzybami drożdżakopochodnymi.

Eliminacja tych czynników ryzyka jest po części odpowiedzią na pytanie: jak uniknąć zapalenia mieszków włosowych.

Zapalenie mieszków włosowych – możliwe powikłania

Omawiana jednostka chorobowa bywa niestety często bagatelizowana przez pacjentów, którzy nie wiedzą, do jakich powikłań może ona doprowadzić. Nieleczone, przewlekłe bakteryjne zapalenie mieszków włosowych może doprowadzić do następujących konsekwencji zdrowotnych:

• czyraków i czyraczności;
• figówki, czyli przewlekłego ropnego zapalenia mieszków włosowych;
• blizn;
• zapalenia naczyń chłonnych oraz tkanki łącznej.

Leczenie zapalenia mieszków włosowych

Specjalistyczna terapia stosowana gdy mamy do czynienia ze stanem zapalnym mieszka włosowego, dzieli się na miejscową i ogólną.

W trudniejszych przypadkach do leczenia wdraża się także doustną antybiotykoterapię lub preparaty sulfonamidowe.

Podstawą doboru antybiotyku skutecznego w przypadku danego typu zapalenia mieszków włosowych jest antybiogram. W celu jego wykonania lekarz pobiera od pacjenta próbkę, po czym przekazuje ją do laboratorium, gdzie badane jest wrażliwość danych bakterii na antybiotyki.

Zapalenie mieszków włosowych – antybiotyki do stosowania miejscowego

Wśród antybiotyków działających na bakterie i zalecanych przy omawianej dermatozie znajdują się:

• erytromycyna,
• bacytracyna,
• tetracyklina,
• neomycyna,
• mupirocyna,
• polimyksyna.

Jeżeli przyczyną zapalenia mieszków włosowych są grzyby drożdzakopochodne, stosuje się preparaty przeciwgrzybicze zawierające np. terbinafinę lub klotrimazol. Ten ostatni znajduje się m.in. w produkcie leczniczym dostępnym bez recepty pod nazwą Clotrimazolum Aflofarm.

Clotrimazolum – czy jest skuteczny w leczeniu zapalenia mieszków włosowych?

Clotrimazolum nie jest odpowiednim preparatem do leczenia większości przypadków, gdy wystąpi zapalenie mieszka włosowego. Omawiany lek zwalcza przede wszystkim różnego rodzaju grzyby, a za stan zapalny mieszków włosowych odpowiedzialne są głównie bakterie gronkowców.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku infekcji wywołanej przez drożdżakopodobne grzyby Malassezia: globosa, restricta oraz sympodialis. Omawiany typ zapalenia mieszków włosowych nosi nazwę Malzassezia follicilitis i w jego leczeniu można stosować lek Clotrimazolum .

Domowe sposoby na zapalenie mieszków włosowych

Nie każde zapalenie mieszków włosowych wymaga wizyty lekarskiej.

Niezbędne jest także przestrzeganie zasad higieny oraz oczywiście profilaktyka, która ogranicza prawdopodobieństwo nawrotu choroby.

W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa zapalenia mieszków włosowych należy przestrzegać zaleceń profilaktyki, do których należą:

• respektowanie zasad higieny, zarówno tych dotyczących ciała, jak i używanych do jego pielęgnacji narzędzi, np. maszynki do golenia;
• używanie dobrych jakościowo kosmetyków, które nie podrażniają i nie wysuszają skóry;
• noszenie luźnych ubrań wykonanych z naturalnych i przewiewnych materiałów;
• dbanie o dobrą odporność organizmu; wszelkie stany obniżenia odporności zwiększają podatność organizmu na różnego rodzaju zakażenia;
• regularna zmiana pościeli oraz ręczników;
• leczenie nawet pojedynczych zmian skórnych i niedopuszczanie do rozprzestrzeniania się zakażenia, np. poprzez rozdrapywanie czy wyciskanie zmian skórnych.

Jak można leczyć zapalenie mieszków włosowych preparatami dostępnymi bez recepty?

W aptekach internetowych lub stacjonarnych bez trudu można kupić kilka skutecznych, bakteriobójczych preparatów zwalczających objawy zapalenia mieszków włosowych i przeznaczonych do stosowania miejscowego. Mają one formę: maści, kremów lub roztworów i przeważnie zawierają w składzie więcej niż jeden antybiotyk, co przekłada się na szersze spektrum działania. Do najpopularniejszych preparatów, należą:

• Tribiotic, który jest zalecany jako lek pierwszego wyboru, ponieważ zwalcza zarówno bakterie Gram-ujemne, jak i Gram-dodatnie;
• MaxiBiotic;
• Polibiotic.

Czy zapalenie mieszków włosowych może ustąpić samoistnie?

Pojedyncze zmiany skórne, które pojawiają się przy łagodnym przebiegu zapalenia mieszków włosowych, mogą ustąpić samoistnie. Jeśli jednak mają one charakter nawracający lub nie znikają po kilku dniach, należy skonsultować się z lekarzem.

Wypowiedź dermatologa na temat zapalenia mieszków włosowych