Ropnie mnogie pach (inaczej choroba Verneuila, trądzik odwrócony) to przewlekła, niezakaźna ropna choroba skóry okolicy dołów pachowych, ale również narządów płciowych, odbytu czy brodawek sutkowych u kobiet. Objawia się jako liczne, bolesne, zapalne guzy o tendencji do rozmiękania i tworzenia blizn. Dotyczy osób po okresie dojrzewania, najczęściej ok. 18–20 roku życia, częściej kobiet niż mężczyzn. Ogólnie dotknięty chorobą jest ok. 1 proc. populacji.
Ropnie mnogie pach – zakażenie skóry wywołanie gronkowcem złocistym
Ropnie mnogie pach – co to jest i jak jest przyczyna choroby skóry?
Dokładna przyczyna rozwoju choroby nie jest znana. Ropnie powstają wskutek bakteryjnego zakażenia apokrynowych gruczołów potowych, które to rozwijają się dopiero w okresie dojrzewania. Dochodzi do zaczopowania mieszków włosowych i rozwoju zapalenia. Najczęstszymi patogenami są gronkowce oraz bakterie Gram-ujemne, takie jak Proteus czy Escherichia. Mimo niejasnej bezpośredniej przyczyny powstawania choroby, znane są czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia ropni mnogich. Należą do nich:
- nadmierne pocenie,
- otyłość,
- zaburzenia hormonalne (głównie związane z nadmiarem androgenów),
- napięcie emocjonalne, silny stres,
- wysoka temperatura i wilgotność otoczenia,
- drażnienie chemiczne (np. dezodoranty) i mechaniczne (depilacja, golenie) okolic pach i narządów płciowych, przewlekłe otarcia np. od opinającej, ciasnej odzieży,
- palenie papierosów,
- czynniki genetyczne.
Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?
Ropnie mnogie pach – jakie objawy daje trądzik odwrócony?
Gronkowiec złocisty na skórze wywołuje bolesne guzy w okolicach bogatych w gruczoły potowe (pachy, pachwiny). Początkowo rozwijają się jako twarde guzki podskórne, które często pozostają niezauważalne, lecz mogą powoli powiększać się przez lata i wywoływać objawy zapalenia skóry, rumienia. Z czasem pojawiają się czerwone, tkliwe, bolesne guzki na skórze, z których może sączyć się ropa o nieprzyjemnym zapachu.
Zmianom tego typu zwykle towarzyszy uczucie pieczenia skóry i swędzenia skóry, co prowokuje do drapania i pogarszania stanu skóry. Rozwinięte ropnie pach mają tendencję do rozmiękania, tworząc otwarte rany. Czasem penetrują w głąb skóry tworząc przetoki. Goją się bardzo wolno, pozostawiają szpecące blizny. Mają tendencję do nawracania.
Ropniom mnogich pach może towarzyszyć zapalenie okolicznych stawów. Podejrzewając u siebie rozwijające się ropnie mnogie pach, wskazane jest udanie się do lekarza, jako że odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie pozwala na skuteczniejszą terapię i uniknięcie poważnych powikłań.
Diagnostyka ropni mnogich pach
Lekarz dokonuje rozpoznania trądziku odwróconego zwykle po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem oraz badaniu skóry i zaobserwowaniu charakterystycznych zmian w typowych lokalizacjach.
Czasem, w miarę możliwości, pobiera próbkę ropy ze zmiany do badania bakteriologicznego, aby dokładnie określić szczep bakterii odpowiedzialny za powstanie ropnia i jego wrażliwość na antybiotyki.
Jak leczyć ropnie mnogie pach?
Nie ma jednego skutecznego leku pozwalającego na wyleczenie choroby Verneuila. Wczesne przyjmowanie odpowiednich leków pomoże jednak kontrolować objawy jakie wywołuje gronkowiec złocisty na skórze i zapobiec rozwojowi dalszych zmian. W tym celu lekarz może zastosować następujące leki na ropnie mnogie pach:
- antybiotyki – w formie doustnej lub maści, stosowane przez dłuższy okres (2–3 miesiące) np. rifampicyna i klindamycyna, tetracyklina;
- kortykosteroidy – w postaci doustnej lub miejscowych wstrzyknięć zmniejszają objawy zapalenia, jednak ich przewlekłe stosowanie niesie ze sobą objawy niepożądane;
- roztwory odkażające, maści zawierające ichtiol;
- doustne stosowanie retinoidów (pochodnych witaminy A);
- leki w trakcie badań klinicznych, które wykazały wstępną skuteczność: inhibitory TNF-alfa (infliximab, etanercept, adalimumab), terapia antyandrogenowa (octan cyproteronu, etynyloestradiol).
Czasem stosuje się nacięcie i drenaż ropni w celu złagodzenia objawów. W przypadkach zmian zaawansowanych wskazane jest chirurgiczne wycięcie obszarów zajętych ropniami z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki, w niektórych przypadkach zabieg związany jest z przeszczepem skóry.
Okolicę objętą zmianami ropnymi należy utrzymywać w czystości, przemywać odpowiednio często np. mydłem antybakteryjnym lub innymi środkami odkażającymi. Po umyciu wskazane jest ponowne nałożenie maści antybiotykowych. Przewiewne, luźne ubrania zapobiegną dalszemu drażnieniu chorych okolic.
Rokowanie i powikłania ropni mnogich pach
Odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie ropni mnogich pach umożliwia wyeliminowanie zmian skórnych. Mimo to, pacjent cały czas zagrożony jest nawrotem dolegliwości, dlatego regularnie powinien kontrolować stan swojej skóry. W przypadku zaawansowanych, głęboko drążących zmian ropnych całkowite wyleczenie może być niemożliwe.
Możliwe powikłania ropni mnogich pach obejmują:
- szpecące blizny pozostałe po rozpadłych ropniach, zmiany zabarwienia skóry;
- ograniczenie ruchomości wskutek bliznowacenia tkanek np. w obrębie dołu pachowego;
- obrzęki chłonne kończyn górnych, dolnych, narządów płciowych, spowodowane zablokowaniem odpływu chłonki z tych okolic;
- choroby infekcyjne innych obszarów (zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc, a nawet sepsa);
- zapalenia stawów (zwykle asymetryczne);
- izolacja społeczna – objawy ropni, przede wszystkim ich wygląd, sączenie i nieprzyjemny zapach często powoduje uczucie wstydu, przejawiające się jako niechęć do kontaktów z ludźmi, prowadzi nawet do depresji.
Ropnie mnogie pach – wypowiedź dermatologa
Zdaniem eksperta
Ropnie mnogie pach to choroba bakteryjna o podłożu gronkowcowym, która dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W obrębie dołów pachowych lub czasem pachwin pojawiają się zmiany ropne, cysty, guzki z dodatnim objawem chełbotania na podłożu rumieniowym, bardzo bolesne, które okresowo ulegają przebiciu. Ze zmian wówczas sączy się wydzielina ropna, a goją się one z pozostawieniem beleczkowatych, pozaciąganych blizn.
Zmiany powinny być leczone przeciwbakteryjnie – antybiotykami oraz miejscowo – środkami odkażającymi i antybiotykami. Niestety choroba jest przewlekła i długotrwała, a stosowanie antybiotyków często przynosi krótkotrwałą poprawę. Możliwe jest też użycie w leczeniu preparatów z grupy retinoidów, które dają większą szansę na uzyskanie poprawy.
Pozaciągane, beleczkowate blizny niekiedy utrudniają pełną ruchomość rąk w dołach pachowych i są często opracowywane przez chirurgów (nacinane). Taka plastyka dołów pachowych jest prowadzona równocześnie z leczeniem farmakologicznym.
Kornel Gajewski
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aktualnie odbywa staż podyplomowy w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. Karola Mielęckiego SUM w Katowicach.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 21.04.2024
opublikowany 15.05.2024
opublikowany 27.08.2024