Kandydoza – objawy, przyczyny, test na candidę, leczenie i dieta

Kandydoza – co to jest i jak można się zarazić?

Kandydoza, inaczej drożdżyca, to infekcja grzybicza wywołana przez drożdżaka z rodzaju Candida, najczęściej Candida albicans . Grzyb ten wchodzi w skład prawidłowej flory jelitowej, znajduje się także u zdrowego człowieka na powierzchni jego błon śluzowych, np. w jamie ustnej, pochwie oraz na skórze.

Pod wpływem różnych czynników osłabiających odporność dochodzi do nadmiernego rozwoju grzyba Candida . Powoduje to rozwój stanu zapalnego i wystąpienie dolegliwości typowych dla infekcji, jaką jest kandydoza. Objawy drożdżycy uzależnione są od lokalizacji zakażenia.

Najczęściej mamy do czynienia z kandydozą jamy ustnej (pleśniawki), drożdżycą skóry (głowy, stóp, pachwin itp.), a także grzybicą pochwy i sromu. Kandydoza może atakować także drogi oddechowe, przełyk, przewód pokarmowy, układ moczowy. W skrajnych przypadkach rozprzestrzenia się do krwi i wywołuje grzybicę ogólnoustrojową z zajęciem narządów wewnętrznych i rozwojem sepsy.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?

W organizmie grzyby nadmiernie rozwijają się w efekcie oddziaływania określonych bodźców.

• Drożdżycy sprzyjają stany osłabienia odporności – np. AIDS, przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów, przeszczepy narządów, stosowanie leków immunosupresyjnych, chemioterapia nowotworów.
• Kandydoza może rozwijać się w odpowiedzi na nieleczoną cukrzycę, otyłość, niedostatki higieny osobistej.
• Wystąpienie objawów Candida namnażającego się w organizmie może prowokować nieprawidłowe stosowanie wziewnych sterydów w leczeniu astmy – aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia drożdżycy jamy ustnej, należy pamiętać o płukaniu ust wodą po zastosowaniu wziewu.

Częstym problemem jest także kandydoza w ciąży (zwykle mamy do czynienia z kandydozą pochwy i sromu), jak również grzybica po antybiotyku (ich stosowanie niszczy naturalną florę bakteryjną człowieka, która chroni przed rozwojem drożdżaków i innych grzybów).

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Kandydoza jamy ustnej – biały nalot na języku, pleśniawki

Drożdżyca jamy ustnej to choroba najbardziej rozpowszechniona wśród małych dzieci. Pleśniawki u niemowlaka czy noworodka stanowią bardzo częstą przyczynę wizyt u pediatry. Pleśniawki u dorosłych występują rzadko – w stanach obniżenia odporności organizmu.

Objawy kandydozy jamy ustnej są przykre i uporczywe. Pojawia się ból w jamie ustnej, uczucie pieczenia, dyskomfort w czasie żucia i połykania, ból gardła. Dziecko jest niespokojne, płaczliwe, nie chce jeść, może wystąpić stan podgorączkowy. Charakterystyczny jest biały nalot na języku , dziąsłach, policzkach i podniebieniu – plamki przypominają ścięte mleko.

Zmiany towarzyszące kandydozie mogą łączyć się w większe skupiska, całkowicie zasłaniając błonę śluzową biało-kremowym kożuchem. Próba usunięcia nalotu może wywołać krwawienie. Zdarza się, że objawy drożdżycy jamy ustnej występują także po zewnętrznej stronie – w postaci zaczerwienienia, nadżerek czy pękających kącików ust (tzw. zajady).

Przeczytaj też: Pękająca skóra na palcach – jak temu zaradzić?

Kandydoza – objawy drożdżycy skóry

Drożdżakowe zakażenie skóry wywołane przez Candida albicans charakteryzuje się różnorodnymi objawami.

Głównym objawem kandydozy skóry jest czerwona wysypka, krosty i zaczerwienienie. Zmiany mogą powodować silny świąd, a także pieczenie. Czasem dochodzi do pękania skóry, jej rozwarstwiania się, złuszczania naskórka.

W niektórych przypadkach w przebiegu drożdżycy skóry pojawiają się pęcherze, wydzielina surowicza i bolesność. Nieleczona drożdżyca skóry może się rozprzestrzeniać, zajmując coraz to większe obszary ciała.

Przeczytaj: Krwawienie podczas stosunku – co może oznaczać?

Grzyb Candida najlepiej rozwija się w wilgotnych i ciepłym środowisku. Dlatego też najczęściej mamy do czynienia z grzybicą pachwin, grzybicą między palcami, pod pachami, pod piersiami u kobiet, między fałdami skórnymi na brzuchu.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Do rozwoju kandydozy skóry predysponuje brak higieny osobistej, nadmierna potliwość, otyłość, ciasne ubrania, cukrzyca.

Dość powszechnym problemem jest także kandydoza skóry głowy. To schorzenie wywołują jednak nie grzyby Candida, a mikroby z rodzaju Microsporum lub Trichophyton.

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Kandydoza pochwy – upławy, świąd, pieczenie, ból podczas stosunku

Objawy drożdżycy pochwy i sromu pojawiają się, gdy dojdzie do zniszczenia naturalnej flory bakteryjnej pochwy, której głównym składnikiem są bakterie nazywane pałeczkami kwasu mlekowego. Stanowią one ochronę przed podrażnieniami i infekcjami dróg rodnych. Gdy grzyby namnożą się, pojawiają się objawy grzybicy pochwy.

Do czynników niszczących naturalną florę pochwy należą m.in. przesadna higiena, używanie silnych środków myjących, antybiotykoterapia, cukrzyca, noszenie ciasnych spodni, zaburzenia hormonalne (stąd częsta jest grzybica pochwy w ciąży czy w trakcie stosowania leków antykoncepcyjnych).

Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?

Do objawów kandydozy pochwy należą:

• silne swędzenie i pieczenie pochwy, ból, uczucie podrażnienia miejsc intymnych (także w okolicy cewki moczowej w trakcie oddawania moczu);
• ból podczas stosunku lub po jego zakończeniu;
• charakterystyczne obfite upławy – białe lub białoszare, o konsystencji przypominającej biały ser;
• obrzęk, zaczerwienienie śluzówki pochwy, białe naloty na ścianie pochwy.

Kandydoza pochwy i sromu – wypowiedź dermatologa

Kandydoza przełyku i grzybica przewodu pokarmowego

Drożdżyca przełyku to poważna choroba, występująca zwykle u osób z uszkodzonym układem immunologicznym (występuje np. u pacjentów zakażonych HIV lub w trackie chemioterapii nowotworów). Niesie ona ryzyko rozwoju kandydozy ogólnoustrojowej.

Objawy kandydozy przełyku to: ból w trakcie połykania, ból w klatce piersiowej, problemy z połykaniem pokarmów stałych, wymioty, spadek masy ciała. Na błonie śluzowej przełyku widoczne są białokremowe plamki i skupiska o konsystencji sera białego. Kandydoza przełyku może współistnieć z pleśniawkami jamy ustnej i kandydozą gardła.

Z kolei kandydoza przewodu pokarmowego wywołana przez Candida objawia się bólami brzucha, biegunkami, nudnościami. Zdarza się, że występują wzdęcia i niestrawność. Przy grzybicy żołądka mogą pojawić się symptomy typowe dla choroby wrzodowej. Przy zakażeniu w badaniu endoskopowym widoczne są białe plamy i naloty na śluzówce jelit.

Wspomniana antybiotykoterapia może doprowadzić także do grzybicy jelit, która niszczy naturalną florę oraz przy zaburzeniach odporności, które wywołuje np. AIDS lub chemioterapia.

Candida – test na wykrycie drożdżaków – badania na kandydozę

Diagnostyka kandydozy opiera się na wykonaniu kilku badań i testów na wykrycie drożdżaków.

Z powierzchni zainfekowanej skóry lub błon śluzowych możliwe jest pobranie skrawków, a następnie oglądanie ich pod mikroskopem w celu znalezienia strzępków grzyba.

Przy podejrzeniu kandydozy przewodu pokarmowego wykonuje się endoskopię z biopsją. Pobrane fragmenty tkankowe są następnie badanie pod mikroskopem przez lekarza patomorfologa.

Innym badaniem stosowanym w diagnostyce kandydozy jest posiew wydzieliny (np. kał, wydzielina z błon śluzowych, krew). Metoda ta polega na hodowli grzyba na specjalnym podłożu, które umożliwia jego wzrost. Jednak wykonanie posiewu trwa nawet kilkanaście dni, ponadto Candida jest grzybem naturalnie występującym w organizmie człowieka, tak więc jego wyhodowanie nie jest równoznaczne z rozpoznaniem kandydozy.

Leczenie kandydozy – leki i dieta w drożdżycy

Leczenie drożdżycy skóry lub jamy ustnej polega na miejscowym stosowaniu leków przeciwgrzybiczych, takich jak nystatyna, klotrimazol, metronidazol. W przypadku pleśniawek ważne jest także płukanie jamy ustnej środkami dezynfekcyjnymi i preparatami ziołowymi, np. szałwią lub rumiankiem.

Przy skórnym zakażeniu grzybiczym ważne jest także przestrzeganie zasad higieny osobistej, noszenie przewiewnego ubrania.

Przy grzybicy przełyku i przewodu pokarmowego stosuje się leczenie systemowe – leki na grzybicę, takie jak nystatyna, amfoterycyna B, flukonazol.

W przypadku kandydozy dieta stanowi uzupełnienie terapii farmakologicznej. Ważne jest przestrzeganie prawidłowej diety, gdyż nadmiar cukrów prostych i słodyczy sprzyja rozwojowi drożdżaków w przewodzie pokarmowym. Należy stosować dietę z dużą zawartością owoców i warzyw, spożywać kasze, ryż, chude mięso, a unikać słodyczy, słodkich napojów i soków.

U osób z cukrzycą bardzo ważne jest utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi.