Ostrość wzroku – przyczyny pogorszenia wzroku

Problemy z ostrością wzroku

Większa część populacji ludzkiej cierpi na którąś z form zaburzeń ostrości wzroku. Część z tych wad ma ścisły związek z trybem życia – praca przy komputerze, nieodpowiednie oświetlenie miejsca pracy. Duże znaczenie ma także fizjologiczne starzenie się narządu wzroku oraz geny.

Problemy z ostrością wzroku określa się jako ametropia.

Głównymi rodzajami ametropii są

• myopia (krótkowzroczność),
• hypermetropia (nadwzroczność),
• astygmatyzm,
• presbyopia.

Problemy z ostrością widzenia są najczęstszymi chorobami oczu. Występują, gdy obraz, na który patrzymy nie ogniskuje się dokładnie z tyłu oka (siatkówka) i wydaje się zamazany. Uważa się, że tego typu wady wzroku mają zarówno podłoże dziedziczne, jak i środowiskowe.

Krótkowzroczność (myopia)

Pacjenci, którzy cierpią na krótkowzroczność, nie widzą wyraźnie odległych obiektów. W zdrowym oku soczewka i rogówka skupiają światło na siatkówce. W oku dotkniętym myopią światło zostaje skupione z przodu siatkówki, co powoduje problemy z ostrością wzroku i zamazanie obrazu.

Krótkowzroczność jest bardzo powszechnym schorzeniem, które dotyka około 15 procent populacji. Zazwyczaj rozwija się w późnym dzieciństwie, ale może pojawić się na każdym etapie życia. Bywa, że stopniowo zwiększa się wraz z upływem lat, powoli od około 25. do 30. roku życia.

Z racji tego, że krótkowzroczność rozwija się już w bardzo młodym wieku, rodzice powinni zwracać uwagę na oznaki pierwszych problemów widzenia ostrości u swoich dzieci. Dokładne badanie wzroku jest jedynym sposobem na ustalenie czy wzrok dziecka jest zdrowy. Istnieją pewne wskazówki, które mogą wprowadzić podejrzenie myopii u dziecka:

• mrużenie oczu podczas patrzenia na odległe przedmioty;
• trudności z odczytywaniem liter zapisanych na tablicy w szkole;
• siadanie bardzo blisko telewizora, monitora;
• przyjmowanie niewłaściwej postawy ciała podczas czytania;
• niska aktywność na świeżym powietrzy i w otoczeniu dużych przestrzeni.

Leczenie krótkowzroczności polega na noszeniu okularów, szkieł kontaktowych Istnieje kilka technik, które mogą skorygować myopię poprzez zmianę kształtu siatkówki, w celu zmniejszenia jej mocy. Obejmują one laserowe operacje chirurgiczne, podczas których usuwa się tkankę z rogówki, co sprawia, że jest ona bardziej płask

Nadwzroczność (hypermetropia)

Pacjenci cierpiący na nadwzroczność skarżą się najczęściej na odczucie zamazanego obrazu, zwłaszcza przy pracy z obiektami znajdującymi się blisko oka. Osoba z lekką hypermetropią może zwykle widzieć dość wyraźnie. Im silniejsza nadwzroczność, tym trudniej o ostrość widzenia. Jeśli hypermetropia jest silna, to wysiłek w skupianiu wzroku przez dłuższy czas może powodować zmęczenie oczu lub bóle głowy. Dzieci z bólami głowy powinny zawsze być zbadane na występowanie objawów nadwzroczności, nawet jeśli nie zgłaszają żadnych problemów ze wzrokiem.

Młodzi ludzie z lekką hypermetropią mogą nie mieć problemów. Korygowanie hypermetropii poprzez noszenie okularów lub szkieł kontaktowych może poprawić zdolność czytania i koncentracji, poprzez zwiększoną wygodę i ostrość widzenia. Widzenie z daleka również może zostać poprawione w niektórych przypadkach. Czasami jest możliwe skorygowanie hypermetropii poprzez laserową operację chirurgiczną.

Astygmatyzm

Astygmatyzm to wada wzroku, która powoduje nieostry obraz niezależnie od odległości przedmiotu od oka. W przypadku astygmatyzmu niektóre kierunki obrazu są bardziej ostre niż inne, na przykład linie poziome są zamazane, podczas gdy linie poziome ostre. Nawet niewielki astygmatyzm może wywoływać bóle głowy, zmęczenie i zmniejszoną koncentrację.

Większość rodzajów astygmatyzmu jest powodowana przez kształt przedniej powierzchni oka (rogówki) lub przez delikatne wychylenie soczewki wewnątrz oka. Może być cechą dziedziczną lub normalną zmianą towarzyszącą wzrostowi. Astygmatyzm nie jest chorobą.

Okulary i soczewki kontaktowe mogą skorygować astygmatyzm. Czasami korekcja może spowodować pozorną zmianę wielkości i kształtu przedmiotów i wpłynąć na ocenę odległości. W większości przypadków dostosowanie się zajmuje około tygodnia. Można skorygować astygmatyzm przy pomocy laserowej operacji chirurgicznej.

Starczowzroczność (presbyopia)

Starczowzroczność to częsta przypadłość, która utrudnia widzenie z niewielkiej odległości, z jakiej zwykle czyta się książkę. Można ją podejrzewać np wtedy, gdy trzymamy gazety dalej od oczu, by uczynić druk wyraźniejszym. Pacjenci skarżą się także, że przedmioty trzymane blisko oczu powodują ból oczu, ból głowy lub zmęczenie. Wraz z wiekiem soczewki tracą swoją elastycznosć, a co za tym idzie zdolność do zmiany kształtu i ogniskowania. Jest to całkowicie normalna zmiana zachodząca wraz z wiekiem.

Presbyopię diagnozuje się już pomiędzy 40. a 45. rokiem życia, ale najczęściej u pacjentów pomiędzy 45. a 65. rokiem życia. Od 65. roku życia wzwyż, nasilenie objawów w postaci zmniejszenia ostrości wzroku są już mało prawdopodobne.

Starczowzroczność jest leczona poprzez noszenie okularów, które są specjalnie zaprojektowane do patrzenia na krótkie odległości. Wieloogniskowe, dwuogniskowe i połówkowe soczewki pozwalają na pracę z obiektami trzymanymi blisko oczu i wyraźne widzenie odległych obiektów. Soczewki kontaktowe są również dostępne w wersjach jednoogniskowych i wieloogniskowych, zwłaszcza przy presbyopii.

Badanie ostrości wzroku – wypowiedź okulisty