Usunięcie pęcherzyka żółciowego – kiedy należy go usunąć i jak wygląda operacja?

Czym jest kamica pęcherzyka żółciowego?

Zadaniem pęcherzyka w organizmie jest magazynowanie i wydalanie żółci. W trakcie magazynowania żółć ulega zagęszczeniu. Przy nadmiernym jej zagęszczeniu dochodzi do wytrącania się złogów i tworzenia kamieni. Stan, w którym w pęcherzyku żółciowym występują kamienie nazywamy kamicą pęcherzyka żółciowego. Kamica pęcherzyka żółciowego jest częstą chorobą. Szacuje się, że choruje na nią około 20 proc. populacji Europy. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania kamicy są:

• płeć żeńska;
• wiek powyżej 50 lat;
• nadwaga i otyłość;
• cukrzyca;
• zbyt wysokie stężenie cholesterolu w krwi;
• stan po operacji w obrębie jamy brzusznej;
• mukowiscydoza.

Najczęstszym objawem kamicy pęcherzyka żółciowego jest ból umiejscowiony pod prawym łukiem żebrowym. Charakterystyczną cecha to występowanie bólu, w wyżej wymienionej lokalizacji, po spożyciu pokarmów bogatych w tłuszcze. Ból może promieniować do barku i okolicy międzyłopatkowej. Bólowi towarzyszy czasem gorączka, nudności i wymioty oraz wzdęcia.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Kiedy należy usunąć pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy należy usunąć w sytuacji, gdy mamy potwierdzone rozpoznanie kamicy pęcherzyka żółciowego. W celu postawienia właściwej diagnozy, oprócz zbadania pacjenta, należy wykonać badanie USG jamy brzusznej oraz badanie laboratoryjne krwi. USG cechuje wysoka skuteczność w wykrywaniu kamicy pęcherzyka żółciowego. Badanie laboratoryjne krwi umożliwi ocenę liczby białych krwinek, których liczba jest zwiększona w trakcie zaostrzenia kamicy pęcherzyka żółciowego. W badaniach laboratoryjnych krwi można ocenić również parametry mówiące o funkcjonowaniu wątroby.

Pęcherzyk żółciowy usuwamy w sytuacji, gdy występuje:

• zapalenie pęcherzyka żółciowego (kamica pęcherzykowa jest przyczyną zapalenia pęcherzyka żółciowego),
• wodniak pęcherzyka żółciowego,
• ropniak,
• przedziurawienie pęcherzyka.

W sytuacja, kiedy kamica pęcherzyka żółciowego jest bezobjawowa nie ma bezwzględnych wskazań do operacji. Wyjątkami są:

• chorzy na cukrzycę,
• kobiety planujące ciążę i posiadające udokumentowaną kamicę pęcherzyka żółciowego,
• chorzy, których w najbliższej przyszłości czekają rozległe operacje,
• chorzy, którzy wymagają leczenia immunosupresyjnego (chorzy po przeszczepach organów).

Jak usuwa się pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy można usunąć klasycznie metodą otwartą bądź laparoskopową. Usunięcie pęcherzyka żółciowego laparoskopowo (cholecystektomia laparoskopowa) uznawane jest obecnie za standard w leczeniu kamicy pęcherzyka żółciowego. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Do jamy brzusznej wpuszcza się gaz (dwutlenek węgla) w celu wytworzenia odmy.

Do jamy brzusznej wprowadza się laparoskop (specjalna kamera medyczna), który umożliwia transmisję obrazu na ekranie monitora. Narzędzia, którymi wykonuje się operację, jak i sam laparoskop, wprowadza się do jamy brzusznej przez niewielkie nacięcia w jamie brzusznej. Minimalna inwazyjność sprawia, że blizny po zabiegu są bardzo małe. Część osób po zabiegu usunięcia pęcherzyka skarży się na szereg dolegliwości. Po operacji mogą pojawić się m.in.: biegunki, zaburzenia trawienia oraz bóle brzucha.

Cholecystektomia laparaskopowa

Zalety cholecystektomii laparoskopowej to:

• relatywnie szybki powrót do pracy;
• stosunkowo niewielkie objawy bólowe po operacji;
• skrócony pobyt w szpitalu względem operacji klasycznej;
• lepszy efekt kosmetyczny (małe blizny na jamie brzusznej);

Szybszy powrót do pracy jest możliwy dzięki małej inwazyjności w powłoki brzuszne (mięśnie, tkanka podskórna) w porównaniu z klasycznym zabiegiem wycięcia pęcherzyka, tj. „na otwarto”. Niewielkie otwory pooperacyjne goją się szybko. Szpital, często, można opuścić już w drugiej dobie po operacji. Pomimo niewątpliwych zalet cholecystektomii laparoskopowej nie wszyscy pacjenci mogą być operowani przy użyciu tej metody.

Przeciwwskazaniami do wykonania tego zabiegu są:

• ciąża,
• zapalenie trzustki,
• marskość wątroby,
• nadciśnienie wrotne.

Jak każdy zabieg, również cholecystektomia laparoskopowa, wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Możliwe powikłania po laparoskopii to: krwawienia, infekcje, urazy przewodu żółciowego i dróg żółciowych.

Po zabiegu pacjenci muszą przestrzegać diety lekkostrawnej. Konieczne może być również przyjmowanie, przez pewien czas, leków przeciwbólowych. Wymagane jest także tymczasowe ograniczenie wysiłku fizycznego. Pomimo tego, że laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego to powszechnie uznawana metoda leczenia, niektórzy pacjenci wymagają operacji sposobem klasycznym.

Cholecystektomia klasyczna

Cholecystektomia klasyczna wiąże się z koniecznością otwarcia jamy brzusznej. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Cięcie na brzuchu prowadzone jest ukośnie pod prawym łukiem żebrowym. Cięcie to umożliwia uwidocznienie pęcherzyka żółciowego i jego usunięcie.

Operację sposobem klasycznym przeprowadza się częściej u osób, które miały wcześniej zabiegi operacyjne w okolicy pęcherzyka żółciowego lub występują u nich znaczne zrosty otrzewnej.

Po operacji klasycznej pobyt pacjenta w szpitalu powinien być dłuższy niż po operacji laparoskopowej, trwa z reguły około pięciu dni.

Zbieg wykonywany metodą klasyczną bywa przydatny w sytuacji, gdy rozpoczęto zabieg laparoskopowo, jednak nie jest możliwe usunięcie pęcherzyka tą drogą. Wykonuje się wtedy tak zwaną konwersję (przejście z metody laparoskopowej do otwarcia jamy brzusznej).

Dieta po usunięciu pęcherzyka żółciowego

Najważniejsze po usunięciu pęcherzyka żółciowego jest stosowanie odpowiedniej diety. Pacjenci, po operacji i wypisie ze szpitala, powinni zjadać dziennie 5–6 lekkich posiłków. Należy starać się jeść o stałych porach. Konieczne staje się ograniczenie pokarmów bogatych w tłuszcze (tłuste wędliny, sery żółte, sery pleśniowe, podroby). Najlepiej całkowicie wyeliminować z jadłospisu żółtka jaj, smalec oraz słoninę. Zaleca się zwiększone spożywanie kasz, makaronów, chudego nabiału, pieczywa razowego.

Część pacjentów po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego może wciąż odczuwać niestrawność, dyskomfort po posiłku. Na szczęście objawy te są mniej uciążliwe niż przed wykonaniem zabiegu.