loader loader

Twardy brzuch – jakie są przyczyny twardniejącego brzucha?

Przyczyną twardego brzucha są najczęściej zaburzenia pracy układu pokarmowego. Wzdęcia, uczucie pełności, napięcie, wrażenie brzucha opuchniętego jak balon towarzyszy niestrawności, problemom z jelitami czy zatruciu pokarmowemu. Twardniejący brzuch u mężczyzn może wskazywać na rozrost stercza, twardy brzuch w ciąży jest oznaką nadchodzącego porodu. Brzuch twardy jak deska to objaw tzw. brzucha ostrego, wywołanego zapaleniem otrzewnej.

Twardy brzuch – problemy z jelitami i żołądkiem

Przyczyną wzdętego, twardego brzucha bardzo często są problemy z układem pokarmowym. Za wrażenie nabrzmiałego brzucha w wielu przypadkach odpowiadają nawracające zaparcia. Dotyczą one częściej kobiet, a także osób starszych i dzieci. Zaparcia mogą być wywołane m.in. przez stres, nieprawidłową dietę (ubogą w błonnik i zbyt małą ilość wody), niedostateczną ilość ruchu, nieregularny tryb życia, zaburzenia funkcji jelit.

Zatwardzenie to uciążliwa dolegliwość, której towarzyszy często ból brzucha, nadmiernie wzdęty brzuch, dyskomfort. Dodatkowo gromadzące się gazy w jelitach sprzyjają uczuciu pełności w brzuchu.

Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny

Inną przyczyną twardniejącego brzucha jest nieżyt żołądkowo-jelitowy wywołany zatruciem pokarmowym. Główne objawy choroby to twardy, spuchnięty brzuch, biegunka, nudności, wymioty, kurczowe bóle brzucha, napięty brzuch, stany podgorączkowe.

To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie

Obfita biegunka może doprowadzić do odwodnienia organizmu, dlatego bardzo ważne jest uzupełnianie płynów podczas choroby. Dolegliwości nieżytu żołądkowo-jelitowego mogą być wywołane przez infekcje wirusowe (np. rotawirusy), bakteryjne (Salmonella), a także inne mikroorganizmy.

Ciągle wzdęty brzuch może być objawem nietolerancji laktozy. Dolegliwości pojawiają się po spożyciu produktów zawierających ten dwucukier. Najczęściej znajdziemy go w mleku i jego przetworach. Objawy nietolerancji laktozy to przede wszystkim bolący, wzdęty brzuch, biegunka, nudności, wymioty.

Inne przyczyny twardego brzucha na dole to alergia pokarmowa, nieswoiste zapalenia jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa), zespół jelita drażliwego.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Jakie są przyczyny twardego podbrzusza?

Nabrzmiały, twardy brzuch przed okresem to – w przypadku wielu kobiet – jeden z nieprzyjemnych objawów PMS, czyli napięcia przedmiesiączkowego. Dodatkowo pojawiają się dolegliwości bólowe, wzdęcia, chwiejność nastroju, osłabienie. Niekiedy mogą dołączyć nudności, wymioty i biegunki.

Kiedy brzuch jest nabrzmiały także w okresie pozamenstruacyjnym, pod uwagę należy wziąć także poważniejsze stany chorobowe, takie jak zapalenie przydatków, skręt jajnika czy zagrażające życiu pęknięcie ciąży pozamacicznej.

W ostatnim przypadku dochodzi do nieprawidłowego zagnieżdżenia się jaja płodowego poza jamą macicy. Rozwijający się zarodek stanowi duże zagrożenie dla życia kobiety. Pęknięcie ciąży pozamacicznej jest powodem krwotoku wewnętrznego. Brzuch jest twardy jak kamień, dodatkowo kobieta skarży się na bardzo silne dolegliwości bólowe, bladość skóry, przyspieszenie tętna i spadek ciśnienia tętniczego.

Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?

Przyczyną napiętego brzucha pod pępkiem są również dysfunkcje ze strony układu moczowego. Twarde podbrzusze to jeden z objawów nadmiernego wypełniania się pęcherza moczowego. Przyczyną może być guz rosnący w okolicy cewki moczowej.

Twardy brzuch u mężczyzn bywa objawem łagodnego rozrostu prostaty. Wraz z powiększaniem gruczołu dochodzi do ucisku cewki i trudności w odpływie moczu z pęcherza. Zaleganie moczu wywołują również nowotwory dróg moczowych, macicy, rak stercza i inne guzy rosnące w okolicy cewki moczowej.

Nadmierne wypełnienie pęcherza moczowego może być również spowodowane uszkodzeniem ośrodków nerwowych zlokalizowanych w rdzeniu kręgowym (mówimy wtedy o pęcherzu neurogennym). Dolegliwości te występują w chorobie Parkinsona, stwardnieniu rozsianym, po udarach mózgu czy rozszczepie kręgosłupa.

Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?

Ostry brzuch – brzuch twardy jak deska

Ostry brzuch to stan, który wymaga jak najszybszej interwencji medycznej i stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Podstawowym objawem jest brzuch twardy jak deska – brzuch deskowaty, który świadczy o zapaleniu otrzewnej. Pozostałe objawy ostrego brzucha to:

  • wzdęty, napięty brzuch,
  • ból brzucha,
  • stany podgorączkowe,
  • nudności, wymioty,
  • zatrzymanie gazów, stolca, zatrzymanie perystaltyki (tzw. cisza w brzuchu),
  • przyspieszona czynność serca.

Przyczynami ostrego brzucha może być: perforacja przewodu pokarmowego, niedrożność jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego, ostre zapalenie uchyłków, niedokrwienie jelit.

Wśród przyczyn ginekologicznych wyróżnia się pęknięcie ciąży pozamacicznej, torbiele jajnika, ostre zapalenie przydatków, endometriozę, zapalenie narządów miednicy mniejszej. Ostry ból wymaga pilnej interwencji medycznej, najczęściej chirurgicznego otworzenia jamy brzusznej i usunięcia przyczyny.

To też może Cię zainteresować: Ból brzucha w okolicy pępka – możliwe przyczyny

Co jeszcze oznacza twardniejący brzuch?

Przyczyną niepokoju kobiet bywa twardy brzuch w ciąży. Jest to jednak fizjologiczny objaw, o ile nie towarzyszą mu inne niepokojące dolegliwości, jak narastający, trudny do zniesienia ból brzucha, wysoka, nieustępująca gorączka, bladość, zawroty głowy. Pojawia się on około 20. tygodnia ciąży w związku z tzw. skurczami przepowiadającymi.

Twardy brzuch może być spowodowany przez zrosty po poprzednich zabiegach operacyjnych. Zrosty pojawiają się w procesach gojenia i bliznowacenia. Zwykle nie wywołują one innych objawów.

Czytaj również: Pęknięcie macicy – przyczyny, objawy, postępowanie

Jeżeli brzuch jest napięty i twardy, a dodatkowo wyczuwamy guz lub opór w brzuchu, należy zgłosić się do lekarza. Może to być oznaką toczącego się procesu nowotworowego, szczególnie jeśli towarzyszy mu szybka utrata masy ciała i osłabienie.

Wśród innych przyczyn twardego brzucha warto wymienić nadmiernie rozwiniętą warstwę mięśniową. Intensywne treningi i ćwiczenia mogą doprowadzić do wzmożonego napięcia mięśni brzucha.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Bibliografia

 
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.


  1. „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
  2. „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Opublikowano: 13.10.2017; aktualizacja:

Oceń:
4.6

Anna Owczarczyk

Lekarz

Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.

Komentarze i opinie (0)

Może zainteresuje cię

Wątroba a leki – jakie leki są groźne dla wątroby i mogą ją uszkodzić?

 

Kolonoskopia – wskazania, przygotowanie, dieta, przebieg badania, powikłania

 

Wodnista biegunka – leczenie i domowe sposoby na wodnisty, rzadki stolec

 

Powiększona wątroba (hepatomegalia) – jak rozpoznać i jakie są przyczyny?

 

Krew w stolcu – jakie są przyczyny krwi w kale?

 

Polipy odbytu – objawy, leczenie, usuwanie

 

Kłucie w prawym boku

 

Częste bóle brzucha – przyczyny nawracającego, ciągłego bólu brzucha