Objawy wrzodów żołądka – jakie objawy dają wrzody na żołądku?

Skąd się biorą wrzody na żołądku – jakie są przyczyny?

Choroba wrzodowa polega na powtarzającym się występowaniu wrzodów trawiennych w żołądku lub dwunastnicy. Pod pojęciem wrzodu kryje się ograniczony ubytek błony śluzowej, któremu towarzyszy naciek zapalny i martwica w jego otoczeniu.

Wrzody trawienne występują najczęściej w żołądku (w okolicy wcięcia kątowego, w części odźwiernikowej) oraz w dwunastnicy (w przedniej ścianie opuszki).

Do najważniejszych przyczyn wrzodów na żołądku i dwunastnicy należy zakażenie bakterią Helicobacter pylori . Dzięki swoim właściwościom (wytwarza substancje neutralizujące kwas solny) możliwe jest jej przetrwanie w kwaśnym środowisku żołądka.

Helicobacter pylori powoduje ostre zapalenie błony śluzowej przechodzące następnie w przewlekłe, a także zwiększone wytwarzanie gastryny, co z kolei jest przyczyną nadmiernej produkcji kwasu solnego, a w konsekwencji powstawania owrzodzeń.

Przyczyny wrzodów to nie tylko błędy dietetyczne, ale także przyjmowane leki i nałogi. Do przyczyn powstawania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy należą także:

• przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (do których należy m.in. kwas acetylosalicylowy, czyli popularna aspiryna oraz szereg leków przeciwbólowych);
• zespół Zollingera-Ellisona – schorzenie to obejmuje występowanie guza nowotworowego produkującego gastrynę i związane z tym nawracające owrzodzenia trawienne;
• palenie tytoniu;
• czynniki genetyczne;
• łączne stosowanie glikokortykosteroidów z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi.

Wrzody dwunastnicy występują około trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet, natomiast choroba wrzodowa żołądka ma jednakową częstość u obu płci.

Wrzody – objawy to ból żołądka, nadkwasota, odbijanie

Najczęstszym objawem choroby wrzodowej jest dyskomfort i ból w nadbrzuszu, pojawiający się około 1 do 3 godzin po posiłku, a ustępujący po zażyciu leków zobojętniających kwas solny lub po spożyciu pokarmu.

Pacjenci bardzo różnie opisują swoje objawy – jako kłucie w żołądku, palenie, ucisk, gniecenie. Charakterystyczna jest nadkwasota. Może też pojawić się metaliczny posmak w ustach.

Silny ból żołądka pojawia się bardzo często w nocy lub wczesnym rankiem. Do dolegliwości występujących w przebiegu choroby wrzodowej należą także nudności i wymioty, niewielka bolesność przy badaniu palpacyjnym nadbrzusza środkowego, odbijanie oraz zgaga.

Rodzaj bólu – przed posiłkiem lub poposiłkowy – pozwala różnicować, czy mamy do czynienia z wrzodami żołądka, czy dwunastnicy.

• We wrzodach pojawia się ostry ból żołądka po jedzeniu.
• Wrzody dwunastnicy powodują częste bóle żołądka w nocy, pojawiają się na czczo, a ustępują po spożyciu posiłku.

Zdarza się jednak, że choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy nie daje żadnych objawów.

Czy to wrzody na żołądku? Jakie badania na wrzody zrobić?

Objawy wrzodów żołądka i dwunastnicy nie są charakterystyczne tylko dla tego schorzenia. Bóle nadbrzusza, nudności i wymioty występują w przebiegu wielu chorób przewodu pokarmowego (ale nie tylko), takich jak zapalenie trzustki, choroba refluksowa przełyku czy ostre zapalenie wątroby.

Dlatego bardzo ważny jest dokładnie zebrany przez lekarza wywiad, uwzględniający m.in. takie informacje jak czynniki modyfikujące ból (zwłaszcza jedzenie, wymioty czy pozycja ciała) lub charakter dolegliwości bólowych.

Bardzo ważnym badaniem na wrzody jest gastroskopia, czyli endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego. Przed takim badaniem chory powinien pozostać na czczo co najmniej przez 6 godzin, natomiast zażycie stale przyjmowanych leków jest jak najbardziej wskazane.

Do wykrycia zakażenia Helicobacter pylori (najczęstszej przyczyny choroby wrzodowej) służą specjalne testy. W trakcie endoskopii wykonywany jest test ureazowy.

Do metod nieinwazyjnych należy m.in. test wykrywające antygeny Helicobacter pylori w kale czy test oddechowy. Dostępne są także testy serologiczne, które wykorzystywane są u pacjentów w trakcie kuracji inhibitorami pompy protonowej, niedawno leczonych antybiotykami czy cierpiących na zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka. Są to sytuacje, w których czułość pozostałych testów jest zmniejszona.

Bywa, że lekarz decyduje o tym, że konieczne jest pobranie wycinków żołądka, aby wykluczyć współistnienie nowotworu żołądka (w sytuacjach wątpliwych, niejasnych, kiedy inne objawy mogą wskazywać, że jest to rak żołądka).

Jakie są powikłania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy?

Do groźnych powikłań choroby wrzodowej należy perforacja czyli przedziurawienie wrzodu – najczęściej jest to perforacja wrzodu znajdującego się na przedniej ścianie dwunastnicy. Pojawia się nagły, ostry ból żołądka, często porównywany do uderzenia nożem. Brzuch staje się twardy, deskowaty – świadczy to o powstającym zapaleniu otrzewnej.

Zdarza się czasem, że dolegliwości bólowe pojawiają się w prawym dole biodrowym (spowodowane jest to spływaniem zawartości dwunastnicy do tej okolicy), co może być mylone z zapaleniem wyrostka robaczkowego.

Wrzody żołądka w zaawansowanym stadium mogą być przyczyną krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego – do symptomów tego groźnego dla zdrowia i życia powikłania należą krwiste lub fusowate wymioty oraz czarne (smoliste) bądź krwiste stolce. Ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego wzrasta kilkukrotnie u osób zażywających niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Zwężenie odźwiernika (części żołądka) – w wyniku nawracających owrzodzeń w okolicy odźwiernika mogą powstawać trwałe zmiany bliznowate, obrzęk i stan zapalny, czego konsekwencją jest zwężenie jego światła. W efekcie dochodzi do utrudnienia lub wręcz uniemożliwienia przechodzenia treści żołądkowej do dwunastnicy i jej zalegania.

Objawy zwężenia odźwiernika to: nudności, obfite wymioty spożytym pokarmem, wzdęcia, bóle w nadbrzuszu. Konsekwencją wymiotów jest odwodnienie i obniżony poziom potasu w organizmie.

Jak leczyć wrzody żołądka i ich objawy?

Objawy wrzodów żołądka są bardzo dokuczliwe. Nadkwasota, częste odbijanie, ból, kłucie i gniecenie w żołądku wymagają nie tylko specjalnej diety, ale także stosowania leków na wrzody.

W leczeniu choroby wrzodowej ważne jest regularne spożywanie posiłków i dieta wrzodowa, ale także ograniczenie spożycia alkoholu i kawy. Zaprzestać należy palenia papierosów.

Farmakoterapia jest złożona, wymaga jednoczasowego stosowania m.in. takich leków jak:

• inhibitory pompy protonowej – leki te zmniejszają wydzielanie kwasu solnego przez komórki okładzinowe żołądka,
• metronidazol – jest to chemioterapeutyk, który niszczy bakterię Helicobacter pylori,
• tetracyklina – leki na nadkwasotę łączy się z antybiotykiem, a celem tego jest skuteczniejsze usunięcie bakterii Helicobacter pylori,

Unikać natomiast należy niesterydowych leków przeciwzapalnych. W przypadku nieskuteczności leczenia farmakologicznego konieczne może być leczenie operacyjne.

Domowe sposoby na wrzody na żołądku – dieta

Wrzodom żołądka można również zapobiegać poprzez odpowiednie nawyki w życiu codziennym. Niełatwym, jednak niesamowicie skutecznym sposobem jest rzucenie nałogu tytoniowego – osoby palące papierosy, u których stwierdzono chorobę wrzodową żołądka, powinny jak najszybciej pozbyć się tego szkodliwego nałogu. Dodatkowo, pewnymi ograniczeniami w diecie można zmniejszyć ryzyko zachorowania na wrzody, lub ułatwić ich leczenie. Przede wszystkim należy zrezygnować z ostrych przypraw – chilli, tabasco, musztarda, chrzan.

Dieta wrzodowa powinna być lekkostrawna, potrawy gotowane lub duszone, nie smażone. Trzeba unikać spożywania surowych warzyw i owoców, nadmiaru soli kuchennej oraz błonnika pokarmowego w postaci pełnoziarnistego pieczywa, makaronów i kasz. Wskazane jest pieczywo pszenne, drobne kasze, chude mięsa oraz gotowane warzywa.