Leczenie zgagi – sposoby

Przyczyny zgagi – od czego jest zgaga?

Co to jest zgaga? Jest to uczucie palenia za mostkiem, w dołku podsercowym, czasem dochodzące do gardła, skutkujące pieczeniem w przełyku. Zgaga jest niekiedy opisywana przez pacjentów jako uczucie odbijania się goryczą. Jej objawy występują po posiłku, a nasilają się podczas schylania. Leczenie zgagi polega na przyjmowaniu leków ograniczających wydzielanie kwasu solnego lub neutralizujących go.

Główną przyczyną zgagi jest cofanie się treści pokarmowej i kwasu solnego z żołądka do przełyku, co jest typowym objawem choroby refluksowej. Mamy wówczas do czynienia z niesprawnością tak zwanego dolnego zwieracza przełyku, występującego na połączeniu przełyku i żołądka. Kwas solny produkowany w żołądku działa drażniąco na śluzówkę przełyku, która nie jest przystosowana do kontaktu z treścią o tak silnym kwaśnym odczynie. Aby ustalić, co pomaga na zgagę w przypadku konkretnego pacjenta, należy upewnić się, że dolegliwości mają związek z dysfunkcją w obrębie układu pokarmowego.

Pieczenie w przełyku – objaw refluksu

Zgaga nie jest chorobą, lecz objawem. Niezwykle istotne jest potwierdzenie przyczyny jej powstawania. Uważa się, że do 40 proc. bólów w klatce piersiowej zlokalizowanych za mostkiem i w dołku podsercowym jest pochodzenia pozasercowego – na przykład związanych z chorobą refluksową. Jest to bardzo ważne, ponieważ dolegliwości tej okolicy mogą świadczyć na przykład o zawale mięśnia sercowego lub rozwarstwiającym tętniaku aorty piersiowej.

U osób po 40. roku życia celem wykluczenia innych, rzadziej występujących chorób przebiegających ze zgagą oraz dla oceny stopnia zaawansowania zmian śluzówkowych należy wykonać badanie gastrofiberoskopowe. Ma to znaczenie dla czasu i intensywności leczenia zgagi, a także dla oceny ewentualnych zagrożeń związanych z chorobą refluksową, takich jak powstawanie nadżerek, a nawet pęknięć błony śluzowej przełyku. W przypadku gdy zgaga występuje sporadycznie u osoby młodej, badanie endoskopowe nie jest bezwzględnie konieczne.

Leczenie zgagi – jakie leki i zioła pomogą na zgagę?

W leczeniu zgagi stosuje się głównie leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku – tzw. inhibitory pompy protonowej (omeprazol, esomeprazol, pantoprazol, lanzoprazol). Ich zaletą jest niewielkie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, nawet przy długotrwałym stosowaniu. Aby osiągnąć zamierzony efekt, należy zażywać je na czczo raz na dobę w dawkach zalecanych przez producenta. Dużym atutem tego typu tabletek na zgagę, jest dość szybkie łagodzenie zgagi.

Do popularnych leków na zgagę należą także preparaty neutralizujące kwas solny, czyli środki o odczynie zasadowym, zawierające wapń, magnez i glin. Mają one mniejsze znaczenie, choć stosowanie ich doraźnie przynosi ulgę. W przeciwieństwie do inhibitorów pompy protonowej nie zaleca się jednak długotrwałego ich zażywania.

Farmakologiczne leczenie palenia w przełyku warto uzupełnić zabiegami z zakresu ziołolecznictwa. Do najbardziej skutecznych ziół na zgagę zalicza się siemię lnie, które działa osłaniająco na przewód pokarmowy. Aby złagodzić nieprzyjemne dolegliwości należy dwa razy dziennie spożywać kisiel przygotowany z tych ziaren. Na zgagę pomaga także regularnie pity napar z rumianku lub z lipy.

Jak pozbyć się zgagi domowymi sposobami?

W wielu przypadkach za uczucie pieczenia i palenia w przełyku odpowiada nieprawidłowa dieta, obfitująca w pokarmy nasilające nieprzyjemne dolegliwości. Nie ma uniwersalnej listy produktów wywołujących zgagę, sprawdzającej się u wszystkich pacjentów. Wiadomo jednak, że niektóre z nich w znacznym stopniu nasilają dyskomfort. Należą do nich:

• napoje gazowane, alkohol, soki cytrusowe, kawa, mocna herbata,
• świeże pieczywo, tłuste mięso, ocet.
• czekolada, ciasta z proszkiem do pieczenia i sodą,
• orzechy, ostre przyprawy.

Aby pozbyć się zgagi, należy samodzielnie ustalić związek pomiędzy wystąpieniem jej objawów a spożyciem określonych składników. Dieta eliminacyjna, ograniczająca lub całkowicie wykluczająca wymienione produkty to skuteczny domowy sposób na zgagę u licznego grona pacjentów. Zauważono także, że wystąpieniu objawów zgagi mogą sprzyjać obfite posiłki, późne spożywanie kolacji oraz leżenie w pozycji płaskiej na plecach bez uniesienia głowy. Najkorzystniejsze wydaje się zatem spożywanie kilku (5–6) posiłków dziennie, ale o małej objętości.

Uczucie pieczenia w przełyku doraźnie może zmniejszyć wypicie szklanki mleka, które zmniejsza kwaśną treść żołądka. Właściwości alkalizujące wykazują także migdały, po które warto sięgnąć bezpośrednio po posiłku. Szybką ulgę może przynieść także soda oczyszczona – jedną łyżeczkę proszku należy obficie popić wodą.

Zgaga – jak zapobiegać paleniu w przełyku?

Oprócz wdrożonego leczenia zgagi ważna jest modyfikacja stylu życia, w tym szczególnie zmiana nawyków żywieniowych. Należy:

• stosować dietę z ograniczoną ilością tłuszczów,
• ograniczyć spożycie alkoholu,
• ograniczyć potrawy słodkie, czekoladę, owoce cytrusowe, orzechy oraz inne potrawy, sprzyjające wystąpieniu objawów zgagi,
• nie objadać się, posiłki zjadać częściej, w małych ilościach,
• kłaść się spać po 2–3 godzinach od ostatniego posiłku,
• zaprzestać palenia papierosów.

W profilaktyce zgagi znaczenie ma także utrzymanie właściwej masy ciała.