Hemoroidy – leczenie zabiegowe

Czym są hemoroidy?

Hemoroidy są spowodowane niewydolnością żylną i zastojem żylnym, co powoduje wzrost ciśnienia krwi w splotach żylnych i ich poszerzenie. Czynnikami predysponującymi do ich powstawania są: zaparcia i biegunki, siedzący tryb życia, ciąża, uprawianie niektórych sportów, jak biegi długodystansowe czy podnoszenie ciężarów. Wzrost ciśnienia w żyle wrotnej, towarzyszący chorobom wątroby, powoduje powstawanie żylaków odbytu.

Wyróżnia się 4 stopnie choroby hemoroidalnej, od powiększenia guzków bez ich wypadania na zewnątrz, przez wypadanie guzków podczas oddawania stolca i samoistne ich cofanie się. W dalszych stadiach choroby guzki po wypadnięciu na zewnątrz trzeba odprowadzać ręcznie. W ostatnim stadium guzki są nieodprowadzane i utrzymują się cały czas na zewnątrz.

Objawy hemoroidów obejmują:

• świąd i pieczenie, a niekiedy ból w okolicach odbytu,
• niewielkie krwawienia świeżą, jasnoczerwoną krwią podczas oddawania stolca,
• uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
• wysięk, śluz, stan zapalny,
• widoczne lub wyczuwalne wypadanie hemoroidów na zewnątrz odbytnicy.

Podobne objawy mogą mieć inne choroby odbytnicy, takie jak np. szczelina odbytu, nowotwory czy choroby zapalne jelita grubego, dlatego zawsze należy udać się do lekarza.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Hemoroidy – diagnostyka

W diagnostyce oprócz wywiadu podstawowe znaczenie ma badanie per rectum. Powinno wykonać się również badanie endoskopowe, rekto- lub sigmoidoskopię, a najlepiej pełną kolonoskopię, gdzie endoskopem ogląda się całe jelito grube, co pozwala na wykluczenie innych, poważniejszych chorób, m.in. raka odbytu czy jelita grubego. Kolonoskopia nie jest badaniem przyjemnym, dlatego coraz częściej wykonuje się ją w krótkim znieczuleniu ogólnym.

Hemoroidy – leczenie zachowawcze

We wczesnych stadiach hemoroidy leczy się zachowawczo. Bardzo ważna jest zmiana trybu życia – więcej ruchu, picie odpowiedniej ilości płynów i dieta bogata w błonnik, by nie dopuszczać do zaparć. Stosuje się pomocniczo leki febotropowe zwiększające napięcie i szczelność ściany naczyń, miejscowo znieczulające, jak lignokaina w żelu czy leki przeciwzapalne – w maściach, czopkach i doustnie (tabletki na hemoroidy). Pomocne w łagodzeniu objawów mogą być nasiadówki, np. z kory dębu. Preparaty zmiękczające stolec łagodzą dolegliwości przy wypróżnianiu. Bardzo istotna jest prawidłowa higiena.

Hemoroidy – leczenie zabiegowe

Zazwyczaj w 3 i 4 stadium choroby postępowanie zachowawcze jest niewystarczające.

Leczenie chirurgiczne (metodą Fergusona lub Milligana-Morgana) jest leczeniem definitywnym. Operacje wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, miejscowym lub rdzeniowym uzupełnionym sedacją pacjenta. Guzki krwawnicze oddziela się od zwieracza odbytu, a następnie odcina u szypuły. Jednym z możliwych powikłań, na szczęście zdarzającym się bardzo rzadko, są problemy z oddawaniem stolca – zwężenie odbytu czy też zaburzenia czucia.

W ostatnich latach znaczną popularnością cieszy się inna metoda operacji (Longo lub STRAM), wykorzystująca do usunięcia hemoroidów okrężny stapler zakładany do odbytnicy. Zabieg można wykonać w znieczuleniu miejscowym ambulatoryjnie. Dolegliwości bólowe po zabiegu są mniejsze niż po klasycznej operacji. Wyniki metody są bardzo dobre. Powikłania obejmują zwężenie, przetokę odbytniczo-pochwową, zgorzel. Nie występują często, ale są poważne.

Na guzki krwawnicze można również założyć specjalne gumowe opaski, które zamykają dopływ krwi (metoda Barrona). Zabieg wykonuje się ambulatoryjnie w znieczuleniu miejscowym. Do odbytnicy wprowadza się anoskop i za jego pomocą narzędzie do zakładania podwiązek. Narzędziem chwyta się guzek krwawniczy, wciąga go do wnętrza narzędzia, a następnie zsuwa do szypuły gumową podwiązkę. Niedokrwiony hemoroid oddziela się od zdrowej błony śluzowej zwykle 1-2 tygodnie po zabiegu. Ból po zabiegu jest zwykle niewielki, może wystąpić krwawienie. Zabieg nie usuwa całego guzka krwawniczego, a jedynie zmniejsza jego wielkość, tak więc po zabiegu mogą wystąpić nawroty. Jest natomiast łatwy do wykonania i bezpieczny.

Istnieje wiele innych małoinwazyjnych metod usuwania guzków krwawniczych (zwykle w I i II stopniu zaawansowania), np. fotokoagulacja laserowa wykorzystująca rozproszoną wiązkę światła do usunięcia hemoroidów. Skuteczną metodą jest skleroterapia. Do guzka krwawniczego wstrzykuje się specjalną substancję zamykającą naczynie. Kriochirurgia jest skuteczną metodą, jednak nie znalazła szerszego zastosowania z powodu długiego gojenia się rany po zabiegu. Nowoczesna metoda DGHAL wykorzystuje końcówkę USG Doppler w specjalnie skonstruowanym anoskopie, z której pomocą lokalizuje się tętnice doprowadzające hemoroidów i je wybiórczo podwiązuje. Zabieg jest ambulatoryjny. Mogą po nim wystąpić krwawienia czy uczucie ciała obcego w odbycie. Wadą jest cena.

Istnieje więc wiele różnych metod leczenia hemoroidów. Metody małoinwazyjne są obciążone mniejszym odsetkiem powikłań, ale i nawrotami choroby, metody klasyczne są definitywne, ale wiąże się z nimi większy ból po zabiegu i możliwość powikłań. Każdy chory ma inne oczekiwania wobec leczenia. Nie ma natomiast jednej metody, która byłaby standardem postępowania.

Hemoroidy w ciąży

Guzki krwawnicze często pojawiają się w ciąży. Sprzyja temu brak regularnych wypróżnień oraz sam ucisk macicy na otaczające struktury. W czasie porodu dodatkowo działa bardzo duże ciśnienie w miednicy mniejszej. Niektóre leki stosowane tradycyjnie w leczeniu hemoroidów są niewskazane w ciąży, dlatego należy zasięgnąć porady lekarza i nie leczyć się na własną rękę.