Czy nadmierne odbijanie to objaw choroby? Jak sobie radzić z częstym odbijaniem po jedzeniu?

Częste odbijanie – czy to normalne?

Powietrze do układu pokarmowego dostaje się w różny sposób, najczęściej podczas jedzenia posiłków. W trakcie połykania każdego kęsu pokarmu do żołądka dostaje się około 1–4 ml powietrza, co stanowi około 100–200 ml powietrza w żołądku przy średniej wielkości posiłku. W przypadku, jeśli jedzenie jest spożywane w sposób szybki i łapczywy powietrza może być w układzie pokarmowym znacznie więcej. Innymi źródłami gazów w żołądku są: gazowane napoje, leki w formie tabletek musujących, żucie gumy, niedopasowanie protez zębowych. Większe połykanie powietrza może być także odpowiedzią na stres, szczególnie u osób nerwowych.

Odbijanie się to proces fizjologiczny, występujący u każdego. Polega on na tym, że dolny zwieracz przełyku ma obniżone napięcie po posiłku, podczas gdy napięcie ścian żołądka oraz jego motoryka są podwyższone. Powoduje to, że większość połkniętego powietrza wydalana jest z powrotem na zewnątrz poprzez puste odbijanie. Istnieją także inne czynniki powodujące rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku, a tym samym stymulujące powstawanie częstego odbijania, główne to alkohol, tłuste pokarmy, niektóre leki. Odbijania nie należy powstrzymywać, może wówczas prowadzić do nieprzyjemnych dolegliwości jak wzdęcia czy bóle brzucha.

Przeczytaj też: Ból brzucha po alkoholu

Kiedy odbijanie jest objawem choroby przewodu pokarmowego?

U małego odsetka pacjentów nadmierne odbijanie może być wyrazem chorób organicznych.

Choroby, w których występuje nadmierne odbijanie:

• tzw. „leniwy żołądek” – upośledzona motoryka wiąże się z dłuższym zaleganiem pokarmu, a tym samym z rozpoczęciem procesów fermentacji i produkcją przez bakterię nadmiernej ilości gazów; uporczywe odbijanie ma wówczas charakterystyczną, gnilną woń;
• przetoka okrężniczo-jelitowa – z powodu upośledzenia drożności przewodu pokarmowego i powstania dodatkowej „wstecznej drogi” w przewodzie pokarmowym dochodzi do przemieszczenia się gazów fermentacyjnych z jelita do żołądka;
• choroba refluksowa przełyku – polega na cofaniu się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do jelita; charakterystyczne jest częste odbijanie kwaśnymi lub gorzkimi płynami;
• upośledzenie drożności przewodu pokarmowego;
• aerofagia – należy do kręgu zaburzeń nerwicowych – polega na połykaniu powietrza prowadzącym do odbijania.

Jeśli odbijaniu towarzyszą inne objawy dyspeptyczne jak: uczucie dyskomforu i/lub bólu w nadbrzuszu (górnej części brzucha), wczesne uczucie sytości, nudności należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

Po zebraniu wywiadu i badaniu fizykalnym zdecyduje on o dalszej diagnostyce, by ocenić czy odbijanie się nie jest objawem choroby.

Domowe sposoby na częste odbijanie po jedzeniu

Pierwszym krokiem w walce z uporczywym odbijaniem jest zmiana nawyków żywieniowych i dobrze zbilansowana dieta. Poniżej opisano kilka prostych rad jak radzić sobie z odbijaniem.

• Posiłki powinny być spożywane powoli, w niewielkich porcjach, ale częściej. Ważne jest dokładne rozgryzienie każdego kęsa pokarmu.
• Należy unikać żucia gumy oraz zrezygnować z napojów gazowanych. Płyny powinny być pite ze szklanek, a nie przez słomkę lub bezpośrednio z butelki.
• Dobrze zbilansowana i lekka dieta – zaleca się unikanie ciężkostrawnych posiłków, smażonych na głębokim tłuszczu, ograniczyć należy także produkty bogate w laktozę.
• Na częste odbijanie pomocne może być picie naparu z dziurawca lub mięty przed posiłkiem.
• Tabletki i proszki musujące należy spożywać po całkowitym rozpuszczeniu.