Ból z prawej strony brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

Ostry, tępy i silny ból z prawej strony brzucha

Ból w prawym boku brzucha najczęściej kojarzony jest z chorobami wątroby i pęcherzyka żółciowego. Pacjenci różnie opisują takie dolegliwości – bóle nadbrzusza, ból w prawym podżebrzu. Zamykają się one w szerokiej grupie dolegliwości jamy brzusznej, które mogą mieć rozliczne przyczyny i często sprawiają trudności w postawieniu diagnozy.

Należy jednak pamiętać, że podobny objaw może wskazywać na szereg chorób, z których tylko niektóre mają jakikolwiek związek z wątrobą – dlatego tak ważne jest dokładne badanie oraz ocena dodatkowych objawów.

Ból brzucha może objawiać się jako jeden z trzech typów:

• trzewny – tępy, kurczowy, o mało precyzyjnej lokalizacji, najsilniejszy w spoczynku;
• somatyczny – ostry, przeszywający, zazwyczaj dobrze zlokalizowany, nasilający się podczas ruchu i wywierania ucisku;
• odniesiony – wynikający z choroby toczącej się odlegle od miejsca bólu (np. ból pachwiny przy zapaleniu nerki), ma charakter somatyczny.

Przeczytaj również: Dlaczego bolą żebra?

Ile trwa ból brzucha po prawej stronie i kiedy się nasila?

Określenie typu bólu jest pierwszym krokiem w zawężeniu listy możliwych diagnoz i wykonaniu dalszych badań.

Istotna jest również ocena czasu, ile trwa ból brzucha z prawej strony. Ważne jest to, jak narastają dolegliwości oraz zaklasyfikowanie ich do typu ostrego (narastające w ciągu minut, godzin lub do kilku dni) lub przewlekłego (trwające miesiące lub lata). Natężenie bólu jest cenną wskazówką, choć należy pamiętać, że pacjenci różnią się progiem tolerancji i mogą odmiennie opisywać swoje doznania, nawet przy podobnym ich nasileniu.

Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?

Kolejną ważną informacją jest fakt, jakie czynniki wpływają na pojawienie się dolegliwości, pogorszenie lub złagodzenie bólu. Zazwyczaj ocenia się, czy ból zmienia się przy zmianie pozycji ciała, przed lub po posiłku, po oddaniu gazów i stolca, czy też po zażyciu leków zobojętniających sok żołądkowy.

Jak w przypadku każdej wizyty u lekarza, niezwykle istotne jest poinformowanie o wszystkich zażywanych lekach, także wydawanych bez recepty, gdyż mogą one mieć wpływ na odczuwane objawy, a także bezpośrednio je wywoływać.

To też może Cię zainteresować: Ból brzucha w okolicy pępka – możliwe przyczyny

Ból i kłucie z prawej strony brzucha – przyczyny

Ból może pojawić się w prawym nadbrzuszu i podbrzuszu. Jak już wspomniano, lista chorób wywołujących dolegliwości bólowe brzucha jest bardzo długa i o rozpoznaniu decyduje całokształt opisywanych objawów. Do najczęstszych przyczyn bólu w prawej części brzucha i w środku brzucha – wokół pępka zalicza się:

• choroby wątroby – ostre zapalenie wątroby, ropień, zakrzepicę żył wątrobowych;
• choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych – ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamicę lub kolkę żółciową, zapalenie dróg żółciowych;
• zapalenie lub torbiele rzekome trzustki;
• chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, z perforacją wrzodu włącznie;
• zapalenie przełyku lub chorobę refluksową;
• zapalenie lub niedrożność jelit;
• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego (położonego nietypowo);
• choroby nerek (kolkę nerkową lub zapalenie nerek);
• choroby nowotworowe;
• zażywanie niektórych leków.

Powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich możliwości – istotne jest zwrócenie uwagi, że ból zlokalizowany w okolicy wątroby może mieć przyczynę zupełnie z nią niezwiązaną, a nawet niewynikającą z chorób jamy brzusznej (np. w niewydolności serca).

Badania przy bólu brzucha po prawej stronie

W przypadku bólów jamy brzusznej wykonuje się szereg badań standardowych, a także dodatkowe testy, w zależności od podejrzewanej przyczyny oraz stanu ogólnego pacjenta. Do podstawowych zalicza się:

• badania krwi:
  • morfologię,
  • stężenia elektrolitów, amylazy, glukozy, mocznika, kreatyniny, bilirubiny, CK-MB lub troponiny sercowej,
  • aktywność enzymów wątrobowych (ALT, AST) oraz GGTP i ALP;
• elektrokardiografię (EKG);
• badanie stolca na obecność krwi;
• badanie ogólne i bakteriologiczne moczu.

Podstawowym badaniem obrazowym wykonywanym w przypadku bólu brzucha jest ultrasonografia (USG), ze względu na jej dostępność, nieinwazyjność i bardzo dużą skuteczność w rozpoznawaniu patologii narządów jamy brzusznej. W zależności od potrzeb, może być także konieczne wykonanie badania endoskopowego lub radiologicznego (RTG lub tomografia komputerowa), a w rzadkich przypadkach – rezonansu magnetycznego.

Ból pod żebrami z prawej strony

Bóle wątroby są popularnym określeniem dolegliwości zlokalizowanych w górnej części brzucha po stronie prawej lub bardziej przyśrodkowo. Należy jednak pamiętać, że podobny objaw może wskazywać na szereg chorób, z których tylko niektóre mają jakikolwiek związek z wątrobą – dlatego tak ważne jest dokładne badanie oraz ocena dodatkowych objawów.

Jak widać, diagnostyka bólów nadbrzusza opiera się na wielu czynnikach – dlatego tak istotne jest maksymalnie precyzyjne określenie charakteru i cech odczuwanych dolegliwości, wraz z dodatkowymi objawami. Dobry wywiad chorobowy, badanie przez lekarza oraz ocena badań dodatkowych pozwalają skutecznie zawęzić listę możliwych rozpoznań oraz wdrożyć odpowiednie leczenie.

Jak widać, ból po prawej stronie brzucha, nie jest objawem charakterystycznym dla chorób wątroby. O ich rozpoznaniu decydują wyniki badań oraz obecność dodatkowych objawów, wśród których wyróżnić należy:

• żółtaczkę – czyli żółtawe zabarwienie skóry, błon śluzowych oraz twardówek oczu (w nasilonych przypadkach),
• spadek apetytu,
• powiększenie wątroby,
• żylaki w okolicy przełyku (widoczne w endoskopii), pępka oraz odbytu,
• uczucie zmęczenia,
• świąd skóry (towarzyszący żółtaczce),
• nudności i/lub wymioty.

Powyższe objawy, w połączeniu z podwyższoną aktywnością enzymów (ALT i AST) bardziej precyzyjnie wskazują na wątrobową lokalizację choroby.