Rodzaje kaszlu

Jakie są rodzaje kaszlu?

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego i ma na celu oczyszczenie z wydzieliny i utrzymanie drożności dróg oddechowych, jest więc mechanizmem obronnym pomagającym zapewnić przepływ powietrza do pęcherzyków płucnych.

W zależności od czasu trwania wyróżniamy następujące rodzaje kaszlu:

• ostry, trwający krócej niż 3 tygodnie,
• podostry, utrzymujący się 3–8 tygodni,
• przewlekły, trwający powyżej 8 tygodni.

Biorąc pod uwagę charakter kaszlu, dzielimy go na suchy i mokry. Wykazano, że prędkość przepływu powietrza w czasie kaszlu wynosi ponad 500 m/godz.

Objawy kaszlu

Obydwa wyżej wymienione rodzaje kaszlu wywołują inne objawy. Kaszel suchy, bezproduktywny, czyli bez wykrztuszania, jest zwykle bardzo męczący. Powstaje lub znacznie nasila się po położeniu do łóżka i „rozgrzaniu się”. Ten rodzaj kaszlu towarzyszy zapaleniu krtani, tchawicy, opłucnej, drażnieniu przez wdychane toksyczne gazy lub pary bądź wskutek obecności ciała obcego.

Kaszel mokry – produktywny – jest najbardziej dokuczliwy nad ranem, a wykrztuszana wydzielina, w zależności od przyczyny, może być:

• ropna, o żółtej lub zielonkawej barwie, świadczącej o zakażeniu bakteryjnym (np. w zapaleniu zatok przynosowych, zapaleniu oskrzeli lub płuc);
• śluzowa, gęsta, lepka, trudna do wykrztuszenia, zwłaszcza rano; obserwowana jest w przewlekłym zapaleniu oskrzeli (szczególnie w kaszlu po papierosach) i w rozstrzeniach oskrzeli;
• przezroczysta, lepka – w astmie, zawierająca grudki lub czopy; może nasuwać podejrzenie grzybicy lub mukowiscydozy; zdarza się również podbarwiona krwią.

Kaszel nie zawsze świadczy o zakażeniu. Może być objawem niewydolności serca, obrzęku płuc, zatoru płucnego, raka płuc, refluksu żołądkowo-przełykowego, alergii.

Wyróżnia się także kaszel psychogenny, będący jednym z objawów nerwicy, obserwowany głównie u osób młodych z zaburzeniami emocjonalnymi.

Suchy kaszel pojawia się u około 15% osób leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego lekami z grupy inhibitorów ACE.

Diagnostyka kaszlu

W stanach przeziębieniowych zwykle nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań. Nie możemy ich natomiast zaniechać w sytuacjach przewlekania bądź nawracania objawów. W pierwszej kolejności wykonujemy badanie morfologii krwi, OB, CRP, badanie RTG klatki piersiowej, posiew plwociny i antybiogram. Jeżeli wyniki tych badań nie doprowadzą do rozpoznania, konieczne może być (w zależności od podejrzeń) badanie RTG zatok, tomografia komputerowa klatki piersiowej, konsultacja laryngologiczna, pulmonologiczna z bronchoskopią (oglądaniem oskrzeli), konsultacja alergologiczna (testy uczuleniowe) czy wykonanie gastroskopii.

Leczenie kaszlu

W przypadku różnych rodzajów kaszlu zwykle stosuje się inne leki. W leczeniu kaszlu suchego, który praktycznie jest objawem zbędnym, uciążliwym dla pacjenta i często obciążającym układ krążenia, stosujemy głównie środki przeciwkaszlowe w formie syropów lub tabletek bądź preparaty antyhistaminowe.

W kaszlu mokrym (oprócz leczenia choroby podstawowej) zastosowanie mają leki wykrztuśne, mukolityczne, rozrzedzające i upłynniające wydzielinę. Domowym sposobem na ten rodzaj kaszlu są napary z lipy, szałwii czy rumianku lub syrop z cebuli. Należy pamiętać, że działanie tych środków w dużej mierze zależy od prawidłowego nawodnienia organizmu. Dobre efekty przynoszą inhalacje parą wodną – samą lub z dodatkiem olejków eterycznych.