Leki na infekcje wirusowe – które i kiedy stosować?

Infekcje wirusowe – z jakimi spotykamy się najczęściej?

Lista chorób wywoływanych przez wirusy jest długa. Najczęstszymi infekcjami wirusowymi są tzw. przeziębienia wywoływane przez: rhinowirusy, wirusy grypy i paragrypy, koronawirusy. Infekcjami wirusowymi są również inne zakażenia dróg oddechowych, w tym zapalenia krtani, oskrzeli, oskrzelików czy łagodne zapalenia płuc.

Wirusy odpowiadają również za wywoływanie takich chorób jak: mononukleoza zakaźna, cytomegalia, różyczka, opryszczka, ospa wietrzna, półpasiec, choroba bostońska, itd.

W przypadku infekcji wirusowych najważniejsze jest leczenie objawowe. Powstaje pytanie – czy można zapobiec zachorowaniu i złagodzić przebieg infekcji poprzez podawanie leków przeciwwirusowych?

Jak leczyć infekcje wirusowe?

Większość infekcji wirusowych nie wymaga leczenia przyczynowego – zaleca się wyłącznie postępowanie objawowe. Lekarze określają tego typu zachorowania jako samoograniczające się. W celu złagodzenia dolegliwości wywołanych przez wirusy, skrócenia czasu choroby i wzmocnienia odporności stosuje się także leki na wirusy. Część z nich dostępna jest bez recepty.

Leczenie objawowe polega na łagodzeniu dolegliwości i skróceniu czasu choroby.

• Stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. w przypadku większości infekcji stosuje się ibuprofen, który charakteryzuje się także działaniem przeciwzapalnym. Kolejnym często stosowanym lekiem przeciwgorączkowym i przeciwbólowym jest paracetamol. Należy pamiętać, że dzieciom nie wolno podawać kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), gdyż może wywołać zespół Reye'a.
• Leczenie objawowe polega również na walce z bólem gardła, uczuciem drapania i suchości w gardle. Tego typu objawy są częste – szczególnie w przypadku łagodnych infekcji wirusowych.
• W przypadku nadmiaru wydzieliny w drogach oddechowych czy uczuciu zatkanego nosa i zatok, konieczne może być podanie leków rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających wykrztuszanie.
• Częstym objawem zakażenia wirusowego jest wodnisty katar. Niezbędne może okazać się zastosowanie leków donosowych. Skutecznym sposobem na zatkany nos jest woda morska. Prosty zabieg oczyszczania nosa i zatok przy pomocy soli fizjologicznej również szybko przyniesie ulgę. Leki obkurczające błonę śluzową nosa należy stosować z umiarem.
• Priorytetem może stać się także walka z kaszlem. W przebiegu infekcji wirusowych najczęściej jest to kaszel suchy. W łagodzeniu tej dolegliwości warto sięgnąć zwłaszcza po syropy.

Inozyna – skuteczny lek na wirusy i przeziębienie

W leczeniu infekcji wirusowych bywają stosowane preparaty zawierające pranobeks inozyny. Ich mechanizm działania opiera się na hamowaniu syntezy materiału genetycznego wirusów – dzięki temu ich namnażanie jest powstrzymywane, co sprzyja szybszemu powrotowi do zdrowia.

Ponadto, inozynie przypisuje się działanie immunomodulujące. Lek ten podnosi odporność i zmniejsza prawdopodobieństwo ponownego zachorowania. Inozyna stymuluje komórki odpornościowe – limfocyty T, które odgrywają znaczącą rolę w walce z infekcjami wirusowymi.

Bardzo ważne jest, by lek ten przyjąć jak najwcześniej po zaobserwowaniu pierwszych objawów infekcji wirusowych, w tym wywołujących przeziębienie (bóle mięśni, łagodna gorączka, ból gardła). Inozynę należy przyjąć w pierwszych 48 godzinach od zachorowania.

Preparaty inozyny przeznaczone są dla dzieci po ukończeniu 1. roku życia oraz osób dorosłych. Dostępne są bez recepty w formie tabletek i syropu. Zalecana dawka to 50 mg/kg na dobę. Lek jest przeciwwskazany w przypadku nadwrażliwości na składniki preparatu, a także u pacjentów cierpiących na dnę moczanową oraz z podwyższonym stężeniem kwasu moczowego we krwi.

Zastosowanie inozyny jest szersze. Jest pomocna w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywoływanych przez wirusy HSV (wirus opryszczki) i VZV (wirus ospy wietrznej), ale bywa wykorzystywana także w innych zakażeniach wirusowych, a także w ramach profilaktyki infekcji.

Kiedy i jakie leki na wirusy stosować?

Leczenie przyczynowe infekcji wirusowych wdrażane jest stosunkowo rzadko. Do najczęściej stosowanych leków przeciwwirusowych należą preparaty opisane poniżej.

• Acyklowir – najczęściej stosowany jest w postaci miejscowej na zmiany wywoływane przez wirus opryszczki. Leczenie systemowe acyklowirem zalecane jest przede wszystkim w przypadku infekcji wirusem opryszczki, u osób z niedoborami odporności, a także u niemowląt przed ukończeniem 3. miesiąca życia, w przypadku masywnej opryszczki narządów płciowych, opryszczkowego zapalenia mózgu, ale także do leczenia infekcji wywołanych wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Acyklowir w postaci maści do oczu bywa stosowany również w okulistyce do leczenia wirusowego zapalenia rogówki. W mniejszym stopniu acyklowir działa na wirus EBV (wirus Epstein- Barr) i CMV (cytomegalowirus).
• Walacyklowir – prolek przekształcający się w organizmie człowieka w acyklowir, stosowany w leczeniu ospy wietrznej, półpaśca, zakażeń wirusem HSV 2.
• Gancyklowir – stosowany w leczeniu infekcji wywołanych wirusem cytomegalii. Wirusami wrażliwymi na gancyklowir są również: EBV, VZV (wirus ospy wietrznej i półpaśca), HSV (wirus opryszczki pospolitej).
• Oseltamiwir, zanamiwir (inhibitory neuraminidazy) – leki nowej generacji przeciwko wirusowi grypy (zarówno przeciwko typowi A, jak i B).
• Amantadyna i rimantadyna (tzw. aminy cykliczne) – leki na grypę starej generacji, działają tylko na typ A wirusa grypy.
• Rybawiryna – lek stosowany w zakażeniach wirusem RSV wywołującym np. zapalenie oskrzelików (zalecany w przypadku infekcji o ciężkim przebiegu) oraz wirusem HCV.

Jak leczyć infekcje wirusowe – wskazówki eksperta