Jak odetkać nos? Co jest skuteczne na zatkany nos?

Dlaczego nos jest zapchany?

Zatkany nos to uczucie, które pojawia się, gdy naczynia krwionośne w nosie i otaczające je tkanki stają się obrzęknięte (np. wskutek zapalenia), zamykając tym sposobem drogę dla powietrza. Przeważnie to nie sama wydzielina stanowi przeszkodę.

Zapchany nos kojarzony jest z katarem, chorobami infekcyjnymi czy alergiami. W pewnych sytuacjach wystąpić może także zatkany nos bez kataru – chociażby jako efekt mechanicznej przeszkody w nosie. Zwykle zatkany nos nie jest objawem bardzo uciążliwym i jest znoszony dobrze, a liczne sposoby na zatkany nos przynoszą szybką ulgę. Niestety, u noworodków, niemowląt i młodszych dzieci stanowić może duży problem, powodując problemy z karmieniem, dusznością, a nawet stany zagrożenia życia.

Najczęstsze przyczyny zatkanego nosa:

• przeziębienie (infekcja wirusowa),
• zapalenie zatok (chore zatoki powodują zaleganie wydzieliny, którą trudno wydmuchać),
• grypa,
• katar sienny i inne alergie,
• polipy nosa, guzy nosa, skrzywienie przegrody nosowej,
• naczynioruchowe zapalenie błony śluzowej nosa,
• ciąża,
• stosowanie tabletek antykoncepcyjnych,
• długotrwałe używanie niektórych sprayów do nosa (tzw. przeciwkatarowych).

Zdarza się również, że zatkany nos towarzyszy narażeniu na dym tytoniowy, niską temperaturę, drażniące zapachy czy stres i przechodzi po ustąpieniu czynnika wywołującego. U dzieci z kolei częstą przyczyną są ciała obce w nosie, np. klocki, groszki czy pokarmy.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Zapchany nos – co robić z niedrożnością nosa?

Niedrożność nosa, chociaż nie stanowi najczęściej dużego problemu zdrowotnego, przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu. Ciągle zatkany nos wiąże się ze zmniejszoną wydolnością fizyczną, koniecznością oddychania przez usta i ogólnym dyskomfortem. Często można sobie poradzić z tym objawem samodzielnie.

Z pomocą w odetkaniu nosa przyjdą domowe sposoby na zatkany nos. Woda morska czy leki bez recepty wykazują znaczną skuteczność w zwalczaniu dolegliwości. Jednak w niektórych przypadkach zalecane jest zgłoszenie się do lekarza. Wymagają tego poniższe objawy:

• zatkany nos utrzymujący się ponad 10 dni,
• towarzysząca gorączka, szczególnie kilkudniowa,
• żółta lub zielonkawa wydzielina z nosa, ból zatok lub głowy,
• choroba towarzysząca – astma,
• powtarzająca się krew w wydzielinie z nosa (katar z krwią),
• przejrzysty płyn wyciekający z nosa po urazie głowy,
• gorączka i zatkany nos u niemowlaka,
• kłopoty z karmieniem i oddychaniem małego dziecka, krztuszenie się,
• nietypowy kaszel.

Sprawdź również: Katar z krwią – jakie są przyczyny krwi w katarze?

Domowe sposoby na zatkany nos

Czasem kilka prostych kroków może załagodzić dokuczliwe uczucie jakim jest zapchany nos. Gdy postępujemy według poniższych zasad, istnieje szansa, że nieprzyjemny okres dokuczliwych objawów minie szybciej i bez przedłużających się problemów.

• Nie należy uparcie siąkać przy zatkanym nosie, gdy w przewodach nosowych znajduje się niewiele lub nie ma wydzieliny. Każdy proces silnego dmuchania nosa może pogorszyć uczucie zatkanego nosa – powoduje drażnienie splotów naczyniowych, pogorszenie zapalenia i dalsze pogłębianie dolegliwości. Chociaż zdaje się to sprzeczne z intuicją, warto czasem zrezygnować z niepotrzebnego używania chusteczek.
• Jeśli wystąpi konieczność siąkania, zalecane jest osobne opróżnianie lewego i prawego przewodu nosowego – umożliwi to dokładniejsze usunięcie wydzieliny z nosa i zatok.
• Zatkanie nosa nasilać się może w pozycji leżącej, dlatego warto spróbować np. snu z bardziej uniesioną głową (na dwóch poduszkach).
• Nawilżanie powietrza – przy pomocy specjalnych aparatów do nawilżania, generatorów pary i innych metod.
• Inhalacje z pary wodnej – możliwe do wykonania chociażby w ramach kąpieli czy prysznica. Należy jednak uważać na bardzo gorącą parę, która nie jest wskazana.
• Przyjmowanie dużej ilości płynów może rozrzedzić wydzielinę i ułatwić jej usuwanie.
• Na zatkany nos sprawdzą się ciepłe okłady przykładane w okolice nosa (rozrzedzają wydzielinę).
• Płukanie zatok jest szczególnie wskazane, jeżeli ciągle zapchany nos wiąże się z bólem okolicy zatok, mogącym wskazywać na ich zapalenie.

Jak szybko odetkać zatkany nos?

Oprócz radzenia sobie z zapchanym nosem sposobami dostępnymi w każdym domu, warto ułatwić sobie przetrwanie okresu dolegliwości przy pomocy preparatów dostępnych bez recepty.

Skuteczny sposób na zatkany nos to przede wszystkim woda morska – płukanie nosa roztworem wody morskiej może znacznie ułatwić oddychanie. Zaleca się stosowanie sprayu przynajmniej 3–4 razy dziennie. Oprócz zmniejszania dolegliwości pozwala również na wypłukanie obecnych w nosie alergenów czy patogenów chorobotwórczych, które mogą odpowiadać za zapchany nos.

Na odetkanie nosa dobre będą spraye zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa, np. tetryzolina, ksylometazolina – w przypadku znacznej ilości wydzieliny mogą okazać się pomocne. Nie należy używać ich jednak dłużej niż kilka dni, gdyż przewlekłe użycie prowadzi do wysychania i zanikania błony śluzowej oraz nasilania uczucia zapchanego nosa.

Leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej mogą być dostępne również w formie tabletek doustnych, np. zawierających pseudoefedrynę czy fenylefrynę.

Sposoby na zatkany nos u dziecka

Jak wspomniano, zatkany nos u małego dziecka stanowić może poważny problem. Noworodki i niemowlęta nie potrafią jeszcze oddychać przez usta, zatem gdy ich nos jest obustronnie, znacznie zatkany, nie umieją sobie z tym poradzić. Nie uda się wytłumaczyć tak małemu dziecku, że ma dmuchać w chusteczkę, zatem trzeba oczyścić przewody nosowe innymi sposobami:

• Krople do nosa, roztwór soli morskiej do nosa – po ułożeniu niemowlaka na plecach, najlepiej z lekko uniesioną główką, należy wprowadzić kilka kropli roztworu wody morskiej do każdego z nozdrzy, po kilkudziesięciu sekundach przetrzeć nosek delikatnie chusteczką.
• Nie należy nigdy wkładać dziecku chusteczek higienicznych czy tamponików do nosa, jedynie przecierać delikatnie z zewnątrz.
• Do usunięcia wydzieliny z zatkanego nosa można użyć strzykawki lub specjalnego aspiratora – bańki. Po wypuszczeniu z niego powietrza (poprzez ucisk) wprowadzić należy końcówkę do przewodu nosowego i stopniowo zwalniać nacisk. Wydzielina powinna zostać zassana do bańki. Strzykawka może posłużyć w podobny sposób.
• Dziecko wymaga również zwiększenia podaży płynów.
• Należy zapewnić, aby dziecko nie miało kontaktu z dymem tytoniowym i innymi drażniącymi zapachami. Istotne jest, żeby zapachy te nie były przenoszone poprzez ubranie osoby zajmującej się dzieckiem.
• W przypadku wątpliwości, obecności gorączki, kłopotów z karmieniem wskazana jest pilna wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.