Jak leczyć przewlekłe zapalenie gardła?

Przewlekłe zapalenie gardła – co to jest?

Zapalenie gardła to stan zapalny jego śluzówki. Najczęściej mamy do czynienia z ostrym zapaleniem gardła, które utrzymuje się przez kilka, kilkanaście dni, po czym objawy ustępują. Zdarza się jednak, że stan zapalny i związane z nim objawy utrzymują się przez kilka tygodni czy miesięcy – mówimy wówczas o przewlekłym zapaleniu gardła. Chorzy zgłaszają uciążliwe objawy – ból, drapanie, swędzenie, pieczenie.

W zależności od zmian w śluzówce gardła wyróżniamy:

• proste zapalenie gardła – bakteryjne lub wirusowe,
• zanikowe zapalenie gardła – ze zmianami zanikowymi błony śluzowej gardła,
• przerostowe zapalenie gardła – z przerostem śluzówki gardła,
• przewlekłe zapalenie gardła.

Zapalenie może być także wywołane przez bakterie lub wirusy. Przykładem infekcji bakteryjnej jest angina – ostre zapalenie gardła i migdałków diagnozowane głównie u dzieci.

Sprawdź również: Odkrztuszanie plwociny (flegmy)

Jakie są przyczyny przewlekłego bólu i zapalenia gardła?

Przewlekły stan zapalny gardła to choroba, która dotyka zazwyczaj osób narażonych na ciągłe drażnienie jego śluzówki przez takie czynniki, jak: dym papierosowy, alkohol, zanieczyszczenia, pyły, dymy (smog), suche powietrze.

Długotrwałe zapalenie występuje także u nauczycieli czy śpiewaków, którzy nadwyrężają głos. Na przewlekłe zapalenie gardła mogą cierpieć osoby zmagające się z refluksem żołądkowo-przełykowym – cofająca się kwaśna treść żołądkowa podrażnia śluzówki.

Kolejną grupą szczególnie narażoną na przewlekły stan zapalny śluzówki gardła są osoby z nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych i zatok. W przypadku tych ostatnich mamy do czynienia z wydzieliną spływającą po tylnej ścianie gardła. Powoduje ona podrażnienie gardła, wywołując kaszel zatokowy. Zapalenie zatok może być zatem wtórną przyczyną bólu gardła, drapania i dokuczliwego kaszlu, który pojawia się odruchowo i ma za zadanie usunąć nadmiar flegmy w gardle.

Przedłużające się i długotrwałe zapalenie gardła towarzyszy także chorobom serca, nerek, tarczycy, a także cukrzycy itd. Pojawia się przy niedoborze witamin i zaburzeniach odżywiania (osoby cierpiące na anoreksję czy bulimię mogą mieć przewlekłe zapalenie gardła z powodu częstego drażnienia jego śluzówki przez wymioty). Predysponowane są też kobiety w okresie menopauzy.

Przyczyną stanu zapalnego może być też alergia. Tak zwane alergiczne zapalenie gardła także może trwać długo, gdyż nie zawsze łatwe jest wskazanie alergenu. Pacjenci z alergią mogą zgłaszać również występowanie charakterystycznych objawów, takich jak: katar sienny, pokrzywka lub wyprysk alergiczny.

Jakie są objawy przewlekłego zapalenia gardła?

W badaniu przedmiotowym lekarz stwierdza zaczerwienienie i rozpulchnienie błony śluzowej gardła, obecność wydzieliny na jego tylnej ścianie, w przerostowym, przewlekłym zapaleniu obrzęk śluzówek, zaś w zanikowym – ich zanik.

Objawami przewlekłego zapalenia gardła u dzieci i dorosłych są:

• bóle gardła,
• uczucie podrażnienia i suchości oraz uczucie pieczenia i drapania w gardle,
• ból podczas przełykania – charakterystyczny, kiedy przyczyną zapalenia w gardle są wirusy i bakterie,
• chrypka, zmieniony głos,
• pochrząkiwanie, odkrztuszanie plwociny (flegmy),
• uczucie przeszkody (guli) w gardle i spuchnięcia,
• ból przy przełykaniu śliny i pokarmów,
• suchy i męczący kaszel – w czasie kaszlu często pojawia się ostry ból w gardle.

Objawy utrzymują się przez kilka tygodni. Gorączka raczej nie występuje.

Jakie leki na gardło będą najlepsze?

Wymienione powyżej dolegliwości, utrzymujące się dłużej niż kilka tygodni, są wskazaniem do zgłoszenia się na konsultację do lekarza (najpierw do lekarza pierwszego kontaktu, który następnie może zalecić dodatkowe konsultacje, np. w poradni laryngologicznej). Konieczne jest wykluczenie innych chorób mogących objawiać się w podobny sposób, w tym chorób nowotworowych (np. rak krtani).

W diagnostyce przewlekłego zapalenia gardła u dziecka wykonywany jest m.in. wymaz, który wykazuje obecność patologicznej flory bakteryjnej (bakterii w gardle) czy też grzybiczej w gardle (grzybów).

W leczeniu przewlekłego bólu gardła podstawowe znaczenie ma unikanie ekspozycji na czynniki wywołujące chorobę (np. zaprzestanie palenia papierosów i spożywania alkoholu, unikanie ekspozycji na pyły i dymy, zapobieganie częstym oraz niedoleczonym infekcjom).

Jeżeli przyczyną stanu zapalnego są wirusy w gardle, wówczas najczęściej prowadzi się tylko lecenie objawowe – stosuje się leki łagodzące ból, drapanie i chrypkę – tabletki nawilżające na gardło.

W przypadku bakteryjnego zapalenia i anginy stosuje się antybiotyk (pod kontrolą lekarza). Wspomagająco warto korzystać z innych leków na gardło bez recepty – tabletek, pastylek lub tabletek do ssania czy lizaków na ból gardła u dziecka.

Jakie są domowe sposoby na przewlekłe zapalenie gardła?

Na podrażnione i bolesne gardło korzystnie działają syropy domowej roboty (np. syrop malinowy) lub mleko z miodem. Ważne jest, aby chory spożywał duże ilości płynów, które zapobiegają wysuszaniu śluzówek.

Oprócz antybiotyku i leków na zapalenie gardła (z substancjami miejscowo znieczulającymi oraz z łagodzącymi substancjami pochodzenia roślinnego oraz z miodem) leczenie warto wspomagać domowymi sposobami. Ponadto stosuje się:

• inhalacje z soli fizjologicznej (czasem z dodatkiem olejków eterycznych), które nawilżają gardło i łagodzą objawy,
• płukanie gardła (lekiem przeciwbólowym lub płukankami ziołowymi).

Jeżeli chory ma pracę wymagającą częstego i intensywnego używania głosu, lekarz może zalecić czasową przerwę w pracy.